تولیدکنندگان صنایع غذایی ایران مدتهاست که از نرخگذاری دستوری دولت بر محصولات خود ناراضی هستند و آن را عاملی برای غیررقابتی شدن تولید و حتی کاهش کیفیت کالاها میدانند. «فرصت امروز» گفتوگویی در همین زمینه با شاهرخ ظهیری، پدر صنعت غذای ایران و مدیرعامل گروه غذایی مهرام، انجام داده است. ظهیری با انتقاد از قیمتگذاریهای دستوری، خواستار حذف آن و تعطیل سازمان حمایت شده است. که در ادامه این گفتوگو را میخوانید.
نرخگذاری دستوری محصولات یکی از مشکلات صنایع غذایی عنوان میشود و صنایع خواستار حذف قیمت از کارخانهها هستند. نظر شما چیست؟
نرخگذاری دستوری یکی از موانع بر سر راه تولید محصولات غذایی است و صنایع غذایی و اتاق بازرگانی ایران تمامی تلاش خود را برای حذف آن به کار گرفتهاند. نامهنگاریها را انجام دادهایم و البته دولت هم به این موضوع رسیده و تلاش دارد تا به نوعی قیمتگذاریهای دستوری را کنار بگذارد. هیات دولت باید آن را تصویب کند. همچنین دولت در برنامه ششم توسعه، طرح حذف سازمان حمایت تولیدکننده و مصرفکننده را ارائه داده است.
این روزها سازمان حمایت مورد انتقادهای فراوان قرار گرفته است. چرا؟
سازمان حمایت مصرفکننده و تولیدکننده بر حسب اسم و کارکرد آن باید نقش تولیدکننده و مصرفکننده را ایفا کند اما تنها کاری که انجام نمیدهد، نقش حمایتی است. این سازمان به یک دستگاهی برای قیمتگذاری روی محصولات تبدیل شده که کاهش مرغوبیت و کیفیت محصولات از نتایج عملکرد آن بوده؛ درحالیکه قیمتها هم پایین نیامده است. بنابراین دیگر چه نیازی به وجود این سازمان است؟ سازمان حمایت باید منحل شود.
به نظر شما اگر نرخگذاری محصولات از کارخانهها حذف شود، کالاها کیفیتر و رقابتیتر خواهند شد؟
اگر میخواهیم به سازمان تجارت جهانی ورود کنیم و عضو خانواده این سازمان شویم باید از قوانین آنها پیروی کنیم. با نرخگذاری دستوری امکان دستیابی به این مهم فراهم نیست. بنابراین در وهله نخست برای عضویت در سازمان تجارت جهانی (WTO) باید نرخگذاری محصولات در کارخانهها را کنار بگذاریم. تولید باید آزاد باشد و قیمتها رقابتی شوند این یک اصل در دنیاست و برای ورود به بازارهای جهانی قیمتگذاریهای دستوری باید حذف شوند.
آیا با اقتصاد دولتی که سالهاست در چنبره آن گرفتاریم و تجربههای ناموفقی که پشت سر گذاردهایم، میتوانیم حرف از آزادسازی قیمتها بزنیم؟
به هر روی ما چارهای جز ورود به فضای تجارت جهانی نداریم و باید هر چه زودتر دست به کار شویم. موضوع مهم دیگر اینکه در صورت ورود به WTO، این صنعت غذاست که حرفی برای گفتن دارد. خواه ناخواه باید با دنیای آزاد ارتباط برقرار کنیم و شرایط جهانی را بپذیریم. قیمتگذاریهای دستوری یکی از موانع است. در همه جای دنیا، قیمت محصول را بازار عرضه و تقاضا تعیین میکند و باید در اختیار تولید باشد نه حاکمیت.
صنعت غذای ایران آماده رقابت بینالمللی در دوران پس از تحریم است؟
بله ما کاملا آماده هستیم و تنها در بخشهای حاکمیتی و قوانین موانعی وجود دارد که باید برطرف شوند.نخست بازنگری و اصلاح قوانین مربوط به صنعت غذاست که در سال 46تصویب و اجرا شده و باید به روز شود. قانون سرمایهگذاری و حمایت از تولید است که هنوز اجرا نشده و باید به مرحله اجرا در آید. مانع دیگر، قیمتهای دستوری است که دولت هم به حذف آن راضی است. اگر این سه نقیصه برطرف شود، صنعت غذای ایران به سرعت میتواند نیممیلیارد جمعیت دور و بر خود را تغذیه کند و خودش نیز تامین باشد.