روابط تیره با روسیه، فصل مشترک اوکراین و ترکیه برای همکاری در حوزه انرژی

براساس گزارش‌های منتشر شده در رسانه‌های اوکراین و ترکیه، دو کشور بر سر توسعه همکاری‌های خود در حوزه انرژی و خصوصا گاز به توافق رسیدند. براساس این توافق ترکیه از ظرفیت‌های اوکراین در حوزه انتقال گاز طبیعی و همچنین تجهیزات زیرزمینی اوکراین برای ذخیره‌سازی گاز طبیعی استفاده خواهد کرد. در این راستا و طبق گزارش منتشر شده در روزنامه «Daily Sabah» ترکیه، «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور این کشور و «پترو پروشنکو» رئیس‌جمهور اوکراین، موافقت‌نامه‌ای در زمینه توسعه و گسترش مناسبات سیاسی، اقتصادی و توریسم در آنکارا به امضا رساندند.

علاوه بر این رسانه‌های اوکراین توافق آنکارا و کیف برای توسعه همکاری‌ها در حوزه انرژی و صادرات گاز را برجسته کردند. دیدار وزرای انرژی اوکراین و ترکیه و مذاکرات طرفین برای انتقال گاز دریای خزر و ایران به اروپا از جمله مباحث مهم مطرح شده در این مذاکرات بوده است.

ترکیه و اوکراین بر سر توسعه روابط سیاسی، اقتصادی در حالی توافق کرده‌اند که طرف اوکراینی از آمادگی خود برای همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای و آموزش متخصصان ترک در مراکز آموزشی اوکراین خبر داده است. در مقابل ترکیه نیز برای کمک به اوکراین در زمینه اجرای برنامه خصوصی‌سازی دارایی‌های این کشور در حوزه انرژی و خصوصا معادن زغال سنگ اعلام آمادگی کرد.

توافق اخیر آنکارا و کیف برای گسترش همه جانبه روابط خود در حالی صورت می‌پذیرد که در حال حاضر روابط دو کشور با مسکو تیره بوده و به نظر می‌رسد که این موضوع به فصل مشترک ترکیه و اوکراین برای گسترش روابط بدل شده است. مشاجرات و جنجال‌های طولانی اوکراین و روسیه بر سر نحوه انتقال گاز مسکو به اروپا و بازپرداخت بدهی‌های اوکراین به شرکت گازپروم در کنار حمایت روسیه از جدایی‌طلبان شرق اوکراین سبب سردی بیش از پیش روابط دو کشور شده است.

از سوی دیگر ترکیه نیز که به دنبال سرنگونی بشار اسد در سوریه است با عملیات نظامی روسیه در حمایت از اسد مخالف بوده و چندی پیش به بهانه نقض حریم هوایی خود از سوی جنگنده روسیه، یک فروند جنگنده روسی را سرنگون کرد که این مسئله و در پی جنگ لفظی رهبران دو کشور سبب کاهش سطح روابط مسکو و آنکارا و اعمال تحریم‌هایی از سوی روسیه بر اقتصاد ترکیه شده است.

در همین چارچوب، به نظر می‌رسد ترکیه و اوکراین به آرزوی دیرینه خود که کاهش وابستگی به روسیه بوده است رسیده‌اند و تلاش می‌کنند با متنوع کردن منابع تامین انرژی خود بیش از پیش از روسیه فاصله بگیرند. لازم به ذکر است که در حال حاضر ترکیه بخش قابل توجهی از گاز مورد نیاز خود را از طریق خط لوله «Blue Stream» که بر بستر دریای سیاه واقع شده از روسیه وارد کرده و بخش دیگری از آن را از طریق خط لوله «Trans-Balkan» که از کشورهای اوکراین، مولداوی، رومانی و بلغارستان می‌گذرد را وارد می‌کند.

به عقیده کارشناسان، با وجود منافع بسیار همکاری ترکیه و اوکراین برای آنکارا، کیف نیز از این موافقت‌نامه بی‌نصیب نخواهد ماند چرا که مدتی است اوکراین تلاش می‌کند از وابستگی خود به روسیه کاسته و به سوی تنوع بخشیدن به منابع تامین انرژی خود حرکت کند. در راستای این تلاش‌ها پیش از ترکیه مقامات کیف با همتایان ایرانی خود نیز در زمینه توسعه همکاری‌ها در حوزه انرژی مذاکره کرده و نسبت به حضور در بازار انرژی ایران ابراز تمایل و علاقه‌مندی کرده بودند. این گفت‌وگوها در شرایطی صورت پذیرفت که ایرانی‌ها نیز مایلند تا گاز خود را از طریق اوکراین به بازارهای انرژی اروپا صادر کنند.

* منبع: مجله گاز طبیعی اروپا