رفع تدریجی آثار تحریم‌ها

رفع تحریم‌ها در زمینه جذب سرمایه و سرمایه‌گذاری در حوزه نفت، گاز و به‌طورکلی انرژی تاثیر بسزایی خواهد داشت. ما همیشه ناظر این مسئله بوده‌ایم که شرکت‌های خارجی برای سرمایه‌گذاری در این حوزه در ایران بسیار مشتاق هستند و تلاش می‌کنند، زیرا سرمایه‌گذاری در حوزه نفت و گاز و انرژی در ایران همواره برای آنها منافع بسیاری به همراه خواهد داشت، اما این منافع در خارج از ایران است و به همین دلیل است که سرمایه‌گذاران خارجی مشتاق سرمایه‌گذاری در ایران هستند، البته ما حتی در این زمینه هم با مشکل روبه‌رو خواهیم شد، زیرا مشتریان ما جذب کشورهای نفت‌خیز دیگر شده‌اند و با توجه به شرایط نامناسب بازار نفت و رکود حاکم بر آن کار سختی را در پیش داریم.

در بخش‌های داخلی مانند خودرو، لوازم خانگی و حوزه‌های دیگر صنعت، رفع تحریم‌ها به جذب سرمایه‌گذار خارجی منجر نخواهد شد، زیرا فضای اقتصادی و همچنین زیربناهای اقتصادی داخلی کشور برای سرمایه‌گذاران منفعتی در پی نخواهد داشت. در این زمینه باید زیرساخت‌های اقتصادی و همچنین سیاست‌گذاری‌های ما تغییر کند تا سرمایه‌گذاران بتوانند اطمینان کرده و در این حوزه‌ها سرمایه‌گذاری کنند، آنها باید بدانند که سرمایه‌گذاری در ایران برای آنها بازده دارد و این مسئله با حرف و خواهش و تمنا اتفاق نمی‌افتد مگر آنکه ما زیرساخت‌های خود را اصلاح کرده و یک فضای امن اقتصادی برای سرمایه آنها به وجود بیاوریم. نباید انتظار داشت مشکلاتی که برای اقتصاد ایران به‌وجود آمده، در عرض چند ماه با رفع برخی تحریم‌ها حل شود. این هیجانی که در بازار ارز و طلا به وجود آمده کاذب است. مردم ایران در طول تاریخ نشان داده‌اند که در این حوزه شم اقتصادی خوبی ندارند. بعد از قبول قطعنامه 598 هم ما این هجوم مردم را برای خرید سکه و دلار داشتیم. نباید در حوزه‌هایی مثل قیمت ارز و کاهش سطح قیمت‌های کلیدی با وجود این توافق هیجان‌زده شویم و بیش از حد خوشبین باشیم. 

بدون شک یکی از آثار مهم وضع تحریم‌های گسترده، در بخش تولید کشور بوده و برای تولیدکنندگان مشکلاتی از قبیل افزایش هزینه‌ نهاده‌های تولید و همچنین مشکل در واردات کالاهای سرمایه‌ای و واسطه‌ای را به همراه داشته و در نتیجه یکی از آثار لغو این تحریم قطعاً در این حوزه خواهد بود. تحت فشار تحریم و برخی موانع برای جابه‌جایی پول در نظام بانکی و بازکردن سوئیفت‌ها فشار زیادی به بخش تولید کشور وارد شد. ولی با وجود رفع تحریم‌ها می‌توان امیدوار بود که بخش قابل توجهی از این مخاطرات در بخش تولید کاسته خواهد‌ شد اما با این حال بخش‌ عمده‌ای از مشکلات و ضعف‌های ساختاری‌ اقتصاد ایران را نمی‌توان به‌گردن تحریم‌های کشورهای اروپایی و آمریکا و همچنین شورای امنیت انداخت.

* اقتصاددان