راه کنترل واردات، مدیریت تعرفه‌هاست

مدیرکل دفتر صادرات و واردات سازمان توسعه تجارت در روزهای اخیر از اجرای فاز دوم ثبت سفارش الکترونیکی کالاها خبر داد و بر این اساس سفارش 3200 ردیف تعرفه به‌صورت الکترونیکی ثبت خواهد شد. به عبارت دیگر تمامی مراحل سفارش از آغاز تا انتها توسط متقاضی انجام می‌شود. آنچه که ابتدا به نظر می‌رسد تسریع و تسهیل در تجارت این نوع کالاهاست، اما مزایای این نوع ثبت در طولانی مدت چه خواهد بود و شیوه اجرای آن در آغاز ممکن است چه چالش‌هایی داشته باشد. اینها سوال‌هایی است که یکی از اعضای اتاق تهران برای آن پاسخ‌هایی دارد.

مسعود خوانساری رییس کمیسیون حمل و نقل اتاق تهران با برشمردن مزایای این اقدام به «فرصت امروز» می‌گوید: اگر ما بخواهیم جایگاه مناسبی در تجارت بین‌المللی داشته باشیم باید قبول کنیم که تکنولوژی را در همه فعالیت‌های اقتصادی کشور وارد کنیم. وی فاصله از تکنولوژی را در سیستم اقتصادی کشور یک آسیب بزرگ برای این بخش می‌داند و می‌افزاید: ما بدون تکنولوژی دائما در حال از دست دادن زمان هستیم. اما رییس کمیسیون حمل‌و‌نقل اتاق بازرگانی تهران در اجرای این کار توصیه‌ای نیز دارد. او ادامه می‌دهد: ما باید ثبت دستی را درکنار ثبت الکترونیکی همزمان پشتیبانی کنیم، چرا که در آغاز ممکن است با چالش‌ها، مقاومت‌ها و نارضایتی‌هایی مواجه شویم. به گفته این عضو اتاق تهران، با این روش می‌توان در نهایت ثبت الکترونیکی را جایگزین کرد.

اجتناب‌ناپذیر بودن موانع و مشکلات غیر‌قابل پیش‌بینی یکی دیگر از دلایلی است که وی در ضرورت ارائه همزمان ثبت دستی در کنار ثبت الکترونیکی عنوان می‌کند. این فعال بخش خصوصی همچنین از گمرک به‌عنوان پیشانی تجارت کشور نام برده و با تاکید بر اهمیت تغییرات همزمان در دیگر دستگاه‌های مرتبط با این بخش ادامه می‌دهد: گمرک تنها دستگاهی نیست که مسئولیت تجارت را بر عهده داشته باشد استاندارد، سازمان بنادر و دریانوردی، نیروی انتظامی، سازمان پایانه‌ها و ارگان‌های مختلف دخالت دارند، اگر قرار است ما سیستم بوروکراسی را کم کنیم باید سیستمی به وجود بیاوریم که همه ارگان‌ها یکپارچه با یک سیستم در ارتباط باشند، اما گمرک به‌عنوان مقتدرترین و طلیعه‌دار این کار قاعدتا نقش مهمی دارد.

ثبت سفارش الکترونیکی در کشور ما اگر چه تازه است اما در کشورهای دیگر امتحانش را پس داده است. این مطلب را عضو هیات رییسه اتاق ایران به «فرصت امروز» می‌گوید. پدرام سلطانی معتقد است: ثبت سفارش الکترونیکی به بهبود فضای کسب‌و‌کار منجر می‌شود. او به دیگر مزایای این اقدام نیز می‌گوید: سرعت، سهولت، سلامت، صرفه و اطلاع‌رسانی از دیگر پایه‌های بهبود فضای کسب‌و‌کار است که در واقع ثبت الکترونیکی شروعی برای این کار است. سلطانی معتقد است: در گام بعدی ثبت الکترونیکی باید حذف شود. عضو هیات رییسه اتاق ادامه می‌دهد: ثبت سفارش الکترونیکی خیلی دیر در کشور ما آغاز شد و این در حالی است که در بسیاری از کشورها برداشته شده و کم هستند کشورهایی که این کار را انجام می‌دهند.

سلطانی در توضیح چرایی پیشنهاد حذف ثبت سفارش الکترونیکی در گام‌های بعدی به «فرصت‌امروز» می‌گوید: ثبت سفارش یک مانع غیر‌تعرفه‌ای بر سر راه واردات است و ما اگر می‌خواهیم واردات را کنترل کنیم باید تعرفه را کنترل کنیم. عضو هیات رییسه اتاق تغییر یا سهمیه‌بندی تعرفه را یکی از راه‌های کنترل آن می‌داند. تغییر ثبت از سفارش دستی به الکترونیکی بیش از یک سال پیش آغاز شده است. در این روش مراحل ثبت کالا، تعداد ارزش و وزن کالا در سایت ثبت سفارش انجام شده و شماره الکترونیکی در اختیار بازرگان قرار گرفته و مراتب به‌صورت بسته الكترونیكی واردات به گمركات اجرایی كشور و بانك‌های عامل ارسال می‌شود.

براساس گزارش روابط عمومی سازمان توسعه تجارت و به گفته مدیرکل دفتر صادرات و واردات این سازمان، 85 درصد اقلام وارداتی مواد اولیه و کالاهای سرمایه‌ای است و ثبت الکترونیکی به روان‌سازی تامین نیازهای بخش تولید کمک خواهد کرد. به گفته این مقام مسئول، پیش از این و در اجرای فاز اول این طرح، ثبت سفارش الکترونیکی بیش از دو هزار ردیف تعرفه آغاز شد و در فاز دوم نیز با اضافه شدن هزار ردیف تعرفه دیگر، 3200 ردیف تعرفه، الکترونیکی ثبت سفارش می‌شوند و در مراحل بعدی نیز سایر تعرفه‌ها به این روند اضافه خواهند شد.