راه طولانی ایران تا رسیدن به یک نمایشگاه استاندارد

چهارمین نمایشگاه مد و لباس، امروز در حالی به کار خود پایان می‌دهد که به اعتقاد متخصصان این بخش، تا رسیدن به استانداردهای برگزاری نمایشگاه‌هایی از این دست، فاصله زیادی با شاخص‌های جهانی داریم. نمایشگاه مد و لباس یازدهم اسفند ماه سال‌جاری در محل دائمی نمایشگاه‌های تهران آغاز به کار کرد.

شراره قربانی، مدرس دانشگاه شریعتی و طراح مد و لباس، نحوه برگزاری این نمایشگاه را مطابق با استانداردهای جهانی ارزیابی نمی‌کند.  وی با اشاره به اینکه از نمایشگاه‌های مد کشور آلمان به‌عنوان یکی از معتبرترین نمایشگاه‌های مد جهان و قطب‌های فروش سالانه مد بازدید کرده، به «فرصت امروز» می‌گوید: نمایشگاه مد ایران بیشتر به بازارهای فروش لباس شباهت دارد تا یک نمایشگاه مد. قربانی با انتقاد از نگاه سطحی و بازاری برگزار‌کنندگان نمایشگاه مد و لباس ایران، تاکید می‌کند: در نمایشگاه‌های مد و لباس دنیا چیدمان غرفه‌ها تابع قوانین خاصی است و غرفه‌آراها وظیفه تصمیم‌گیری درباره چگونگی عرضه لباس در هر غرفه را به‌عهده دارند.

به اعتقاد وی در برگزاری یک نمایشگاه مد و لباس، باید از توان رشته‌های مختلف دانشگاهی که مرتبط با برگزاری نمایشگاه است، استفاده کرد. زیرا نمایشگاه‌داری در دنیای امروز یک حرفه و تخصص به‌حساب می‌آید. مدرس دانشگاه شریعتی تاکید می‌کند که مسئولان برگزار‌کننده نمایشگاه نباید اجازه دهند هر کسی با هر دیدگاهی در نمایشگاه حضور یابد. ضمن آنکه باید مطابق سایر نقاط جهان، زمان برگزاری نمایشگاه برای مزون‌ها، دانشگاه‌ها و غیره مشخص شود و این طبقه‌بندی‌ها از یکدیگر تفکیک شوند. زیرا هر کدام از این نمایشگاه‌ها مخاطبان خاصی دارند. وی اضافه می‌کند: در نمایشگاه‌ مد و لباس فجر برخی از شاخص‌ها رعایت شده بود. مثلا غرفه‌های دانشگاهی از سالن فروش جدا شده بود. مزون‌ها و آکادمی‌های طراحی لباس هم داخل یک سالن بودند. اما در چیدمان غرفه‌ها هیچ یک از اصول اصلی رعایت نشده بود. 

قربانی ادامه می‌دهد: در نمایشگاه‌های دنیا، برگزار‌کنندگان حتی به چیدمان غرفه توجه می‌کنند. اگر نحوه ارائه لباس و چیدمان غرفه با فضای عمومی سالن همخوانی نداشته باشد، به افراد اجازه حضور داده نمی‌شود. به این ترتیب در نمایشگاه یک فضای چشم‌نواز ایجاد می‌شود. درحالی‌که نمایشگاه مد و لباس فجر، فضایی شبیه به بازار فروش پوشاک در میدان‌های انقلاب و امام حسین داشت. وی نبود مانکن زنده برای نمایش لباس را یکی از دیگر از مشکلات نمایشگاه مد و لباس فجر توصیف می‌کند. این طراح لباس می‌گوید: به دلیل شیوه بسیار بد نمایش آثار، برخی مدل‌های زیبا در غرفه‌های دانشگاهی از دید مخاطبان مخفی ماند. زیرا پیدا کردن این مدل‌ها، کار بسیار دشواری بود.

جای خالی لباس‌های مردانه

قربانی بر این باور است که اگر مفهوم کلی مد و لباس را برای نمایشگاه انتخاب می‌کنیم، باید انواع لباس شامل لباس‌های مردانه و زنانه، کیف و کفش و غیره در چنین فضایی عرضه شود. وی سخنان خود را با طرح این پرسش که چرا در نمایشگاه مد و لباس فقط مانتو و چادر عرضه شده و اثری از لباس‌های مردانه نیست، ادامه می‌دهد. به اعتقاد مدرس دانشگاه شریعتی، باید حتما کار جور کردن (ست کردن) مانتو، شلوار، کیف، کفش توسط طراحان مخصوص که در دانشگاه درس این رشته را خوانده‌اند، انجام شود. زیرا در تمام دنیا این کار توسط متخصصان انجام می‌شود و حتی برند لباس‌ها نیز در زمان نمایش داده شدن، در معرض دید بازدیدکنندگان قرار می‌گیرد. 

وی می‌گوید: در شرایطی که از مدل‌های زنده یا شوی لباس برای نشان دادن کارهای جدید استفاده نمی‌شود، چرا نباید لباس شب در نمایشگاه عرضه شود؟ قربانی ضمن انتقاد از نبود برندهای معتبر در نمایشگاه مد و لباس، بیان می‌کند: در نمایشگاه فجر، به جای برندها، طراحان لباس و مزون‌ها حضور پررنگ‌تری داشتند. وی در پاسخ به این پرسش که آیا در سایر نقاط جهان نیز مزون‌ها در نمایشگاه مد و لباس شرکت می‌کنند، بیان می‌کند: زمان برگزاری نمایشگاه برای مزون‌ها، با سایر شاخه‌های مرتبط با طراحی مد و لباس متفاوت است.

این طراح مد و لباس تاکید می‌کند: در ایران هنوز حرفه‌های تخصصی مرتبط با نمایشگاه مد و لباس را نداریم، بنابراین اگر قصد داریم نمایشگاهی در کشور برگزار کنیم، باید از صاحب‌نظران این رشته نظر بخواهیم. به اعتقاد وی برگزاری نمایشگاه مد و لباس در ایران در اختیار گروهی است که رابطه و نفوذ خاص دارند. این گروه در قالب طرح‌های عامه‌پسند، نمایشگاه‌های مد و لباس را به شکل بازاری برگزار می‌کنند و کسی هم اشکالات و ایرادات کار آنها را مطرح نمی‌کند. قربانی وجود غرفه‌های خارجی را نقطه قوت نمایشگاه می‌داند و بر این باور است که کشور ترکیه با غرفه‌آرایی مناسب، تلاش کرده تا فرهنگ و تمدن خود را به مخاطب ارائه کند.

طراحی مد لباس بچه‌گانه و مردانه در دستور کار

حمید قبادی، دبیر کارگروه ساماندهی مد و لباس وزارت ارشاد در پاسخ به انتقادهای مطرح شده در زمینه عدم حضور لباس‌های مردانه یا سایر اشکال لباس زنانه، به «فرصت امروز» می‌گوید: دو سال است که جشنواره مد و لباس به‌طور جدی به مسئله طراحی مد و لباس مردانه توجه کرده‌ است. وی اضافه می‌کند: برخی مدل‌های سال گذشته جشنواره مد و لباس در بخش مردان حائز رتبه شده و به تولید انبوه رسیده‌است. به اعتقاد دبیر کارگروه مد و لباس، در مباحث نظری طراحی لباس مردانه مشکلات جدی وجود دارد و به همین دلیل دولت تلاش می‌کند در سال آینده به تولید مقالات علمی و پایان‌نامه‌های مرتبط با لباس مردانه، بیشتر توجه کند. 

وی بر این باور است که در حوزه لباس مردانه منابع کافی برای طراحان لباس وجود ندارد. اساسا کار طراحی لباس، عنصر اندیشه، فکر و فرهنگ را به دنبال دارد، بنابراین لوازم مورد نیاز که منابع پژوهشی و علمی با این موضوع است، باید در اختیار طراحان قرار گیرد تا براساس آن اقدام به طراحی لباس مردانه بکنند و به جامعه نمونه‌هایی را پیشنهاد دهند.

بخش نمایشی در گروه پیشرفته‌ها

قبادی در پاسخ به انتقادهای مطرح شده در زمینه چیدمان غرفه‌ها تاکید می‌کند: چیدمان غرفه به عهده غرفه‌داران بوده و به دلیل هزینه‌هایی که برای آنها دارد، نمی‌توانیم شرکت‌کنندگان را مجبور به رعایت برخی ضوابط کنیم. وی اضافه می‌کند: بخش نمایش، مسابقه و آثار برگزیده نمایشگاه امسال، یکی از زیباترین بخش‌ها در طول برگزاری نمایشگاه‌های مد و لباس بود. بسیاری از صاحب‌نظران معتقد بودند تاکنون مشابه این کار در کشور انجام نشده‌است. دبیر کارگروه مد و لباس با اشاره به اینکه بخش نمایش در سالن 27 نمایشگاه بین‌المللی واقع شده، ادامه می‌دهد: در این سالن ویترین‌های نمایش لباس در دو بخش رقابتی و غیر‌رقابتی طراحی شده بود که این مسئله به‌شدت مورد استقبال طراحان لباس قرار گرفت و شگفتی بسیاری از طراحان را برانگیخت. 

وی تاکید می‌کند که محور تمام فعالیت‌های شورای مد و لباس ترویج پوشش ایرانی-اسلامی است. قبادی درباره دلیل برگزار نشدن شوی زنده لباس برخلاف سال گذشته بیان می‎کند: سال گذشته نیز قصد نداشتیم شوی لباس در ایام نمایشگاه برگزار کنیم. امسال نیز چنین قصدی نداریم اما احتمال دارد با روش جدید و کار حرفه‌ای‌تر در مراسم اختتامیه، شوی زنده لباس برگزار شود.