ایجاد 930 هزار فرصت شغلی در سال آینده بررسی می شود / دولت خوب، دولت تسهیل کننده کارآفرینی است

دولت در لایحه بودجه سال 96 ایجاد 930 هزار فرصت شغلی را پیش بینی کرده و در بودجه سال آینده اعتبار ویژه ای برای اشتغال در نظر گرفته است و در همین راستا طرحی یک فوریتی به مجلس ارائه داده که در صورت تصویب نهایی مبلغ 1.5 میلیارد دلار از منابع صندوق ذخیره ارزی برای اشتغال زایی در روستاها و جلوگیری از مهاجرت روستاییان به حاشیه شهرهای بزرگ اختصاص خواهد یافت.

در همین حال کارآفرینان و کارشناسان بازار کار معتقدند که اگر قرار است، فرصت های شغلی جدیدی ایجاد شود باید به اقتضای هر استان باشد و قوانین دست و پاگیر از بین برود. برخی هم بر این باورند که دولت باید تبدیل به دولت کارآفرین شود و متولی امور کارآفرینی شود و قوانین تسهیل کارآفرینی را در کشور ایجاد کند.

درحالی که برخی ایجاد 930 هزار فرصت شغلی را در سال آینده امکان پذیر می دانند، معتقدند که حتی در صورت وجود شرایط انقباضی بیرونی اگر نگاه های سخاوتمندانه تری به حوزه بخش خصوصی وجود داشته باشد، ایجاد این تعداد شغل امکان خواهد داشت. در واقع مشروط بر اینکه کار به بخش خصوصی واگذار شود و دولت حامی قانونی باشد و نه حامی مالی، کفایت می کند.  «فرصت امروز» در این گزارش ایجاد 930 هزار فرصت شغلی در سال آینده را مورد بررسی قرار داده است.

***

زهره اصغری:

قوانین دست و پاگیر اشتغال زایی از بین برود

زهره اصغری، کارآفرین برتر کشور و کارشناس بازار کار معتقد است اگر قرار باشد فرصت های شغلی جدیدی ایجاد شود باید به اقتضای هر استان باشد و قوانین دست و پاگیر از بین برود.

دولت در لایحه بودجه ایجاد 930 هزار فرصت شغلی را پیش بینی کرده است. به نظر شما این فرصت های شغلی باید به چه شکلی ایجاد شود که هم نیاز بازار کار مرتفع و هم مشکل بیکاری تا حدودی حل شود؟

فرصت های شغلی باید براساس نیازهای هر منطقه تفکیک شود و این تقسیم بندی باید براساس استان های محروم و در حال توسعه و توسعه یافته مدنظر قرار بگیرد. در حال حاضر روستاها خالی از سکنه شده است و روستاییان به حاشیه شهرها مهاجرت کرده اند که این روند همچنان ادامه دارد و این یک معضل است.

این مسئله نیز ناشی از چند موضوع است که یکی از آنها خشکسالی و کمبود منابع آبی است زیرا زمانی که آب وجود نداشته باشد، دامداری و کشاورزی دچار مشکل می شود. بنابراین در حال حاضر باید مشاغلی براساس نیازهای هر استان ایجاد شود تا شغل در سطح روستاها هم وجود داشته باشد. مشکل دوم در روستاها اشتغال پایدار برای توسعه پایدار است و روستاییان باید مهارت آموزی کنند. بنابراین در این میان آموزش، توانمندسازی و کارآفرینی مهم است.

باید در سطح شهرستان ها هم براساس نیازهایی که وجود دارد در صنعت و تولید تمرکز شود و در این میان جذب سرمایه گذاران بسیار کمک می کند که برای هر منطقه سرمایه گذاران در زمینه ایجاد کارخانه ها و صنایع تبدیلی و تکمیلی اقدام  کنند و این یک عمل در راستای حمایت از تولیدکنندگان و صنعتگران است.

این در حالی است که کارآفرینان و کارفرمایان مشکلاتی در رابطه با بیمه دارند و به طور کلی برخی از قوانین برای کارآفرینان دست  و پاگیر است. از همین رو اگر قرار است فرصت های شغلی جدیدی ایجاد شود باید به اقتضای هر استان باشد و قوانین دست و پاگیر از بین برود.

بنابراین شما معتقدید رفع این قوانین دست و پاگیر کمک بزرگی به ایجاد فرصت های شغلی در کشور می کند؟

بانک جهانی 11 شاخص را برای رشد و توسعه یک کسب و کار در نظر گرفته است. این در حالی است که در کشور توسعه یافته ای مانند فنلاند در کمتر از 10روز مجوز کسب و کار داده می شود، اما در ایران این فرآیند بین هشت ماه تا یک سال به طول می انجامد. این در حالی است که باید پارامترها و شاخص های مدنظر بانک جهانی در راه اندازی کسب و کارها و صدور مجوزها و تسهیلات اعمال شود تا یک دلگرمی و انگیزه برای کارآفرینان ایجاد شود.

با توجه به آنچه درسال های گذشته و در عملکرد دولت های مختلف دیده ایم، این امکان وجود دارد که به ایجاد 930 هزار فرصت شغلی در سال آینده خوشبین باشیم؟

در این رابطه بحث سیاست های دولتی مطرح است. در زمان دولت اصلاحات برای کارگاه های کوچک مبلغی اعطا می شد و در زمان دولت نهم بنگاه های زودبازده مورد توجه قرار گرفت، اما بیشتر این طرح ها شکست خورد و عده ای از این موضوع سوءاستفاده کردند.

اگر دولت یازدهم می خواهد شغلی را ایجاد کند، مهم ترین بحث این است که این موضوع به بخش خصوصی واگذار شود و از سوی دیگر دولت کار مداخله توسعه ای و نظارت و کنترل بر این طرح ها را داشته باشد تا امکان سوءاستفاده را از بین ببرد. البته در دولت یازدهم فعالیت های گسترده ای در این رابطه انجام شده و دست کارآفرینان در هر فازی باز بود.

***

ایرج رستگار:
ایجاد فرصت های شغلی امکان پذیر اما مشروط است

ایرج رستگار، کارآفرین نمونه سال 95 معتقد است ایجاد 930 هزار فرصت شغلی در سال آینده امکان پذیر است و غیر محتمل نیست و حتی اگر شرایط انقباضی بیرونی هم وجود داشته باشد ولی نگاه های سخاوتمندانه تری به حوزه بخش خصوصی به خصوص آنهایی که تولیدکننده هستند، برقرار باشد، ایجاد این میزان فرصت شغلی محقق خواهد شد.

به نظر شما با توجه به رکودی که در اقتصاد حاکم است، چقدر امکان پذیر است که دولت بتواند فرصت های شغلی زیادی را در سال 96 ایجاد کند؟

ایجاد 930 هزار فرصت شغلی می تواند محقق شود، منتها ما داریم در یک جریان های سیاسی حرکت می کنیم و به عنوان مثال گاهی اوقات که قیمت نفت به  یک باره کاهش قابل توجهی پیدا می کند، بسیاری از شرایط را با دشواری مواجه می کند. بخشی از مشکلات هم به مواردی برمی گردد که در داخل کشور با آن مواجه هستیم.

در مجموع این موضوع که ایجاد این تعداد فرصت شغلی محقق شود، به نظر من امکان پذیر است و غیر محتمل نیست و حتی اگر شرایط انقباضی بیرونی هم وجود داشته باشد ولی نگاه های سخاوتمندانه تری به حوزه بخش خصوصی به خصوص آنهایی که تولیدکننده هستند برقرار باشد، ایجاد این میزان فرصت شغلی محقق خواهد شد.

بنابراین معتقدید که اگر بخش خصوصی تسهیلات و شرایط لازم را داشته باشد، ایجاد فرصت های شغلی امکان تحقق بیشتری خواهد داشت و می تواند تا حدودی به رفع مشکل بیکاری کمک کند؟

شاید بهتر باشد برای این موضوع مثالی بزنم. به عنوان مثال در حوزه کشاورزی، گلخانه کمتر از 4 هزار متر اقتصادی نیست و زمانی که یک زمین هزار متری به یک فارغ التحصیل کشاورزی در جهت اشتغال زایی و وام هم داده می شود، بعد از دو سال این فرد به یک فارغ التحصیل بیکار بدهکار تبدیل می شود، زیرا اصلاً پول دادن به این فرد که بخواهد چنین کاری را راه بیندازد، از ابتدا اشتباه بوده است. اما اگر این فرد توجیه می شد که گلخانه کمتر از 4هزار متر کار اقتصادی نیست ما امروز با بحران مواجه نبودیم.

در حال حاضر مشکلی که در جامعه ما وجود دارد طرح هایی است که شکل می گیرد و به انجام نمی رسد یا شکل می گیرد و اقتصادی نیست. البته منظورم این نیست که کارهای کوچک صورت نگیرد یا به آنهایی که توانمندی های مالی قابل توجهی ندارند، کمکی نشود، اما اگر یک زمین 3 هزار متری در اختیار سه نفر قرار بگیرد که کارآمدی بیشتری دارند، می توانند تولید داشته باشند و این فرآیند به شکل دیگری خواهد بود.

به زعم شما ایجاد فرصت های شغلی باید در چه حوزه هایی باشد تا هم نیاز بازار کار رفع و هم مشکل بیکاری تا حدود زیادی مرتفع شود؟

برای اینکه به یک جمع بندی در مورد این موضوع برسیم، اول باید ما تکلیف خود راروشن کنیم که می خواهیم یک جامعه صنعتی باشیم یا یک جامعه کشاورزی یا اینکه می خواهیم یک جامعه صنعتی و کشاورزی باشیم.

همچنین باید این موضوع را روشن کنیم که اگر تولید داریم، تولیدات ما توان رقابت با محصولات خارجی مشابه را دارد یا خیر. همچنین اینکه تولیدات ما می تواند بازار داخلی یا بازارهای خارجی را در اختیار بگیرد یا خیر. بنابراین آنچه باید صورت بگیرد، اولویت بندی هایی است که اگر این اولویت ها به درستی انتخاب شوند، خلا اطلاعاتی افرادی که می خواهند وارد حوزه سرمایه شوند، کمتر می شود.  

***

سیده فاطمه مقیمی:

دولت قوانین تسهیل کارآفرینی را در کشور اجرا کند

سیده فاطمه مقیمی، عضو هیأت رئیسه اتاق بازرگانی تهران معتقد است که برای ایجاد فرصت های شغلی دولت باید تبدیل به دولت کارآفرین و متولی امور کارآفرینی شود و قوانین تسهیل کارآفرینی را در کشور اجرایی کند.

دولت در لایحه بودجه سال 96 ایجاد 93 هزار فرصت شغلی را پیش بینی کرده است. به نظر شما چقدر این موضوع محتمل است که با توجه به رکود حاکم در جامعه این تعداد فرصت شغلی در کشور ایجاد شود؟

دولت مهم ترین کاری که می تواند و باید انجام دهد اجرای قانون مربوط به تسهیل کسب و کار است و اگر این قانون به عنوان یک زیرساخت اجرایی شود، خیلی بیشتر می تواند منجر به ایجاد فرصت های شغلی شود.

قطعا در این رابطه باید دور کاری، مشاغل خانگی و تفکرات کارآفرینی را در جامعه راه بیندازیم. اشتغال خانگی یعنی تجارت الکترونیک و دور کاری هم به این معناست که اشتغال بدون نیاز به فضای فیزیکی از طریق ارتقای سطح دانش و زیرساخت های  آی تی به صورت دور کاری امکان پذیر باشد.

اما مشخص است که در حال حاضر در کشور ما این زیرساخت ها فراهم نیست و شرایط چنین موضوعاتی را نداریم؟

زمانی که دولت می خواهد 930 هزار فرصت شغلی را ایجاد کند باید اهتمام ورزد  که این اتفاق بیفتد. اگر این کار را انجام دهد، با کمترین هزینه ها می تواند بهترین مشاغل را ایجاد کند. اعتقادم این است که دولت باید تبدیل به دولت کارآفرین شود، یعنی معاونت کارآفرینی قوی و قدر در کشور به وجود بیاید و متولی امور کارآفرینی شود و قوانین تسهیل کارآفرینی را در کشور ایجاد و اجرا کند.

دولــت چقـــدر بــایـد بخش خصوصی را در این اشتغال زایی و ایجاد فرصت های شغلی مدنظر قرار دهد؟

اصلا قرار نیست و نباید که دولت فرصت های شغلی را به وجود بیاورد. ما همواره می گوییم که دولت باید کوچک شود. دولت باید قانون خوب و اجازه رشد بخش خصوصی در فضای قانونی کشور را بدهد و کارآفرینان هم انتظار همین موضوع را دارند.

در حال حاضر قوانین در کشور ما برای کارآفرینان بسیار دست و پاگیر است. برای رفع این مسئله باید چه اقداماتی انجام داد؟

اگر اهتمام و جدیت کافی برای رشد کارآفرینی در کشور وجود داشته باشد، حداقل سرمایه ها هم می توانند در پیاده کردن ایده هایی که فرصت های کسب و کار و تجاری ایجاد می کنند، خروجی بسیار بزرگی داشته باشند و در آن شرایط می توان با حداقل سرمایه ها بنگاه های اقتصادی با تفکر خلاق را شکل داد. به این شرط که کار به بخش خصوصی واگذار شود و دولت حامی قانونی باشد و نه حامی مالی و اینکه دولت حامی قانونی باشد، کافی است.