دولت جدید ترکیه و چالش‌های جدی در حوزه قیمت و امنیت انرژی

موفقیت رجب‌طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه در انتخابات اخیر و بازگشت این کشور به دولت غیر ائتلافی خبر بسیار خوبی برای شرکت ملی نفت آذربایجان (SOCAR) و سایر سرمایه‌گذاران بالقوه و بالفعل در منطقه به شمار می‌رود. بازگشت حزب عدالت و توسعه به عرصه حکومت و عدم ائتلاف این حزب با احزاب رقیب، پی‌گیری پروژه‌های بزرگ و مهم نظیر خط لوله « Trans-Anatolian » را برای ترکیه بسیار ساده‌تر از پیش کرده است. گفتنی است این خط لوله قرار است تا گاز مورد نیاز خود را از میدان عظیم گازی شاه دنیز 2 در آذربایجان دریافت کرده و سپس آن را تا سال 2020 میلادی به ترکیه، یونان، ایتالیا و منطقه بالکان منتقل کند.

لازم به ذکر است که در صورت تحقق پروژه مذکور آنکارا از دست بازتری در مذاکره با گازپروم به منظور تعیین قیمت گاز صادراتی روسیه برخوردار خواهد بود. با این وجود تحقق موضوعات مطرح شده‌ به مدیریت فضای پس از انتخابات بستگی داشته و وضعیت رو به وخامت امنیتی در داخل ترکیه نیز از اهمیت بسیار زیادی در این میان برخوردار است تا پیش از برگزاری دور قبلی انتخابات و در پی آغاز گفت‌وگوهای صلح میان دولت ترکیه و گروه‌های کُرد معارض و همچنین بحث‌وبررسی بر سر نحوه تعامل این گروه با جامعه ترکیه، این کشور روزهای بسیار آرامی را پشت‌سرمی‌گذاشت. اما در ماه جولای و به دلیل حملات هوایی ارتش ترکیه به مواضع گروه P.K.K مذاکرات صلح به بن‌بست رسید و ناامنی بار دیگر به ترکیه بازگشت.

یکی از جدی‌ترین تبعات درگیری با کردهای شورشی، حملات پی در پی آنها به زیرساخت‌های انرژی ترکیه بود. حمله به خط لوله‌های انتقال گاز از ایران و آذربایجان و همچنین انهدام بخشی از خط لوله انتقال نفت خام از عراق به ترمینال جیحان ترکیه در دریای مدیترانه از جمله اقدامات تلافی‌جویانه شورشی‌های کرد به شمار می‌رود. در همین راستا «احمد داود اوغلو» نخست‌وزیر ترکیه هنگام انداختن رأی خود در صندوق گفت: «ملت ما به دنبال صلح و ثبات بوده و به وضوح نشان داده که به دنبال راه حلی برای مشکلات خویش است.» وی ادامه داد: «باید همگی باهم به سوی ترکیه‌ای باثبات و عاری از خشونت حرکت کنیم که همه در آن به یکدیگر احترام می‌گذارند. »برای دستیابی به چنین اهدافی داوداغلو باید در اولین فرصت چرخه خشونت را متوقف کرده و آن را از بین ببرد.

این موضوع به خصوص برای شرکت ملی نفت آذربایجان و شرکای آن در پروژه «TANAP» از اهمیت بسزایی برخوردار است. دو حمله صورت گرفته بر خط لوله «باکو- تفلیس- ارزروم» و همچنین حمله به قطار حامل تجهیزات مربوط به پروژه «TANAP» در اواخر ماه جولای، همگی در منطقه ساریکامیس در شمال شرقی ترکیه به وقوع پیوسته است. این در حالی است که منطقه ساریکامیس درست در مسیر پیش‌بینی شده برای عبور خط لوله « TANAP » قرار گرفته است.

عدم موفقیت آنکارا در برقراری امنیت و ناتوانی در استفاده از فضای ایجاد شده پس از انتخابات پارلمانی اخیر، ممکن است موجب شکست مذاکرات ترکیه و روسیه در ارتباط با پروژه ترکیش استریم شود. لازم به ذکر است که عدم توفیق ترک‌ها در تعیین قیمت گاز صادراتی روسیه به این کشور به دلیل اقدام مسکو در متوقف کردن فرآیند احداث خط لوله ترکیش استریم در ماه جولای و همچنین کاهش ظرفیت کلی پروژه از 63 میلیارد به 31 میلیارد مترمکعب بوده است. اینکه آیا پروژه ترکیش استریم به سرانجام خواهد رسید یا خیر، به نظر می‌رسد که این موضوع یکی از مهم‌ترین چالش‌های دولت ترکیه و حزب عدالت و توسعه در ماه‌های آینده خواهد بود.

با این وجود و با توجه به اینکه دولت ترکیه هنوز درها را برای توافق مسالمت‌آمیز بر سر قیمت‌گذاری، دولت جدید ترکیه ممکن است بتواند بدون مشکل خاصی بر سر قیمت گاز صادراتی روسیه با این کشور به توافق برسد، چرا که در حال حاضر این موضوع از اهمیت بیشتری نسبت به تحقق کل پروژه ترکیش استریم برای ترکیه برخوردار است.

* منبع: مجله گاز طبیعی اروپا