هر شرکت یا واحد تولیدی، برای بهبود عملکرد و کیفیت خود، به مشوق نیاز دارد. یکی از بهترین مشوقها برای مدیران هر مجموعه، دریافت نشان استاندارد بینالمللی یا انواع تقدیرها در حوزه کیفیت و خدمات است. نشان استاندارد بینالمللی iso یکی از شناخته شدهترین نشانهای کیفیت در دنیاست. اما داستان استاندارد iso از سال 1964 میلادی آغاز شد؛ زمانی که نمایندگانی از 25 کشور در موسسه مهندسان عمران لندن با یکدیگر ملاقات کردند و تصمیم به ایجاد یک موسسه بینالمللی استاندارد برای وحدت استانداردهای صنعتی گرفتند.
تصمیمی که از فوریه سال بعد بهطور رسمی عملی شد و از آن زمان، اهدای این نشان به موسسات و واحدهای صنعتی و تولیدی متعددی در سراسر جهان از سر گرفته شد، این روند همچنان ادامه دارد. مبنای تصمیمگیری در این نهاد، بسیار قانونمند و متشکل از شورای تصمیمگیری، کمیته فنی، شورای نظارت بر عملکرد و کمیته جمعآوری اطلاعات است. شاید برای بسیاری، این پرسش مطرح باشد که مدیران این مرکز براساس چه اصولی برای اهدای این نشان تصمیمگیری میکنند؟ موارد زیر، برخی از مهمترین عوامل برای اهدای این جایزه هستند:
تمرکز بر مشتریها: وفاداری به مشتریان، احترام به مراجعان و حفظ حقوق مشتری، ارائه محصولات منطبق با نیازهای جامعه با حداکثر کیفیت، بخشی از مواردی هستند که باید رعایت شوند.
تیم رهبری: مدیریت، یکی از مهمترین ارکان در روند ارائه خدمات تلقی میشود، بر این اساس توجه به دانش، چگونگی سیستم مدیریت و سبکهای رهبری اهمیت زیادی دارد.
کارکنان: نحوه فعالیت کارکنان، رضایت از حقوق و دستمزد، بالاترین نرخ بهرهوری و راندمان کاری، تعهد اخلاقی و رضایت شغلی کارکنان.
توجه به مسائل زیست محیطی: حداقل آلودگی زیستمحیطی، تولید محصولات دوستدار محیطزیست، عدم آسیبرساندن به بافت طبیعی/منطقهای و مسائلی مشابه.
پیشرفت در طول زمان: پیشرفت هر یک از بخشها یا مجموعه آنها در طول بازه زمانی مشخص.
از سوی دیگر پرسش دوم این است که چرا دریافت این نشان، برای واحدهای تولیدی و صنعتی اهمیت دارد؟ پاسخ باز هم در چند عامل اصلی طبقهبندی میشود: نخست صرفهجویی در هزینهها از طریق ادراک بهتر بر نقاط ضعف و قوت کاری و ارتقای محصولات تولیدی برای حفظ جایگاه به دست آمده. دوم ایجاد فضای رقابتی موثرتر با سایر محصولات مشابه موجود در بازار. سوم افزایش روحیه کارمندان در ردههای مختلف سازمانی و بهبود عملکرد آنها براساس افزایش عزتنفس و وفاداری شغلی. چهارم افزایش فعالیتهای مشارکتی و بینالمللی با تکیه بر کسب مقام استاندارد بینالمللی و جلب اعتماد برای مشارکتهای تولیدی. پنجم کاهش هزینههای تولیدی و قطعات معیوب و ناکارآمد به سبب افزایش حساسیت تیم مدیریتی و بهبود روحیه کارکنان. ششم افزایش مشتریها و سود اقتصادی بیشتر.
دریافت جوایز iso تا اوایل دهه 90 میلادی، بهطور محسوسی در کشورهای اتحادیه اروپا بالاترین رکورد را داشت اما از اواسط این دهه تاکنون سهم کشورهای دیگر نقاط جهان در حال پیشرفت و صعود است. به شکلی که از شرکتهای مشهور اروپایی تا مجموعههای کمتر شناخته شده آسیایی، موفق به دریافت این جایزه شدهاند.
شرکتهای نام آشنا؛ تثبیت موفقیتها
شرکت خودروسازی «فراری»، یکی از مشهورترین دریافتکنندههای اروپایی iso است. اما توجه به علل دریافت، نشان میدهد در نظر گرفتن برخی نکات ساده چه تبعات ارزشمندی دارد. نشان کنترل کیفیت و حفاظت از محیطزیست، به سبب توجه مسئولان شرکت فراری به احترام به طبیعت و حداقل آلودگی زیست محیطی به آنها اهدا شده است. مسئله مهم دیگر در مجموعه تولیدی فراری، به نوع روابط کارکنان بازمیگردد. رعایت حقوق شغلی کارکنان، از کارکنان رده پایین تا مدیران ارشد باعث شده این شرکت جزو استانداردترین شرکتها از لحاظ ردهبندی سازمانی قرار گیرد.
«لامبورگینی» نیز از دیگر شرکتهای شناخته شده خودروساز در دنیاست که نهتنها جوایز متعدد جهانی، بلکه جایزه استاندارد بینالمللی را برای احترام به طبیعت در کنار کیفیت به دست آورده. شاید به زعم برخی، دریافت چنین جوایزی تاثیری بر شرکتهای عظیم و شناخته شدهای چون فراری و لامبورگینی ندارد اما جالب است اگر بدانیم، مدیریت مجموعه فراری در جدیدترین اظهارنظرهایش بر تاثیر مستقیم نشانهای استاندارد، بر افزایش دقت و مهارت کارمندان و مدیران مجموعه تاکید کرد و دریافت این جوایز را عاملی برای تعهد و انگیزه هرچه بیشتر در ارائه محصولاتش ارزیابی کرد.
شرکتهای کمتر شناخته شده؛ در مسیر توسعه
شرکت نوپای «اغذیه» که از سال 2004 فعالیت خود در عرصه تولید موادغذایی در ابوظبی آغاز کرد موفق شد با کیفیت محصولات خود نظر شورای تصمیمگیری بخش محصولات غذایی iso را جلب کند و به دریافت این جایزه نائل شود. این شرکت نمونه خوبی از صعود پس از دریافت این جایزه است. روند توسعه و پیشرفت سریع این شرکت پس از دریافت جایزه استاندارد بینالمللی، در عرصه صادرات و تاسیس شعب موفق در مصر، ترکیه و بسیاری از کشورهای حوزه خلیج فارس و امضای قراردادهای همکاری با شرکتهای موادغذایی بینالمللی، نمونههایی از اثربخشی مستقیم نشان استاندارد بینالمللی بر توسعه موفق واحدهای تولیدی است.