خارجی‌ ها در قطر، قطری‌ ها در خارج

قطر برای تبدیل شدن به کشوری پیشرو در امر کسب‌و‌کار و سرمایه‌گذاری خارجی هدف‌گذاری کرده است. سرمایه‌گذاری‌های خارجی و شرایط کسب‌و‌کار قطر روز به روز به لطف وضعیت سیاسی پایدار این کشور، کیفیت زیرساخت‌های لازم و نرخ مالیاتی پایین شرکت‌ها نسبت به سایر کشور‌های دنیا در حال افزایش است.

علاوه بر اینها، قانون 2010 سرمایه‌گذاری این کشور هم به خارجی‌ها این امکان را می‌دهد که مالک تمام سهام خود در بخش‌های مختلف فعالیتی مانند فناوری اطلاعات، مشاوره، ورزش و بخش توزیع باشند. همچنین از سال 2015، این کشور شرایط کار مهاجران را بهبود بخشیده است.

با این حال، یکی از عواملی که گسترش جریان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی را در قطر با محدودیت رو‌به‌رو کرده است، سیاست و عملکرد بخش‌های خصوصی است، به‌خصوص که روند برنامه خصوصی‌سازی به کندی پیش می‌رود.

همین کوچکی بازار داخلی، کمبود نیروی کار متخصص و ماهر و هزینه‌های بالا از موانع دیگر سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی در این کشور است. سال 2016، برای دومین سال متوالی قطر رتبه خود را در رده‌بندی کسب‌و‌کار کشور‌ها از دست داد. در سال 2016، جایگاه قطر در این لیست با سقوط همراه بوده است. قطر در میان 189 کشور، در رده 65 قرار دارد.

سال 2012، میزان سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی قطر به بیش از 30میلیارد دلار رسید. براساس داده‌ها، سرمایه‌گذاری خارجی قطر در سراشیبی قرار دارد. در حال حاظر قطر در راستای تنوع بخشیدن به اقتصاد خود، به‌دنبال جذب سرمایه‌گذاری‌ خارجی در بخش‌های مختلف، مخصوصا گردشگری است.

به جز گردشگری، نفت و گاز، ساخت‌و‌ساز و خدمات مالی بخش‌های اصلی جذب سرمایه‌گذاری خارجی قطر هستند. از مهم‌ترین کشور‌هایی که در قطر سرمایه‌گذاری کرده‌اند می‌توان به ایالات متحده آمریکا، ژاپن و سنگاپور اشاره کرد. بدون شک برنامه‌ریزی برای برگزاری و سازماندهی رقابت‌های جام جهانی فوتبال 2022 به میزبانی قطر می‌تواند در سال‌های آتی بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی را به این کشور بکشاند. این درحالی است که انگشت‌های اتهام برای وضعیت اسفناک کارگران مهاجر در سایت‌های ساخت‌و‌ساز و تولید به سوی این کشور نشانه رفته است.

اما این کشور در تلاش است تا وجهه خود را به‌عنوان یکی از رهبران گاز طبیعی در دنیا باز یابد. قطر در رقابت با فرانسه، ایتالیا و بریتانیا، سرمایه‌گذاری‌های خود را در قاره اروپا افزایش می‌دهد. به‌ویژه در بخش املاک و مستغلات سرمایه‌گذاری می‌کند.

قطر سال 2012 در اروپا، براساس گزارشRealCapitalAnalystics  نخستین سرمایه‌گذار در بخش املاک و مستغلات بود. از سال 2005، قطر در اروپا بسیار بیشتر از فرانسه، ایتالیا و بریتانیا، معادل 13میلیارد و 500میلیون یورو سرمایه‌گذاری کرده است.

سال 2014، 71درصد از سرمایه‌گذاری خارجی قطر در اروپا و برابر با 3میلیارد و 700میلیون یورو بود. سرمایه‌گذاری قطر در دو ماهه نخست سال 2015 معادل یک‌میلیارد و 200میلیون یورو بود که این میزان بیشتر از کل سرمایه‌گذاری جهانی این کشور در سال 2013 است.

قطر، سومین کشور دنیا از نظر ذخایر گاز طبیعی و پیشرو در تولید و صادرات آن در جهان است. کوچک‌ترین کشور حاشیه خلیج‌فارس می‌خواهد از میزان وابستگی خود به ثروت زیرزمینی‌اش بکاهد. به همین منظور قصد دارد منابع کسب درآمد خود را تنوع بخشد. مدیر مرکز مطالعات قطر می‌گوید: «یکی از راه‌هایی که به اقتصاد پسانفت ما کمک می‌کند، سرمایه‌گذاری‌های خارجی است.»

در این زمینه، بهترین موقعیت سرمایه‌گذاری برای قطر، خرید ساختمان‌های لندن، پاریس و میلان است، چرا که ارزش خود را در سال‌های آینده از دست نخواهند داد.

یکی دیگر از فرصت‌های سرمایه‌گذاری قطر، با جمعیت 2میلیون نفری، سرمایه‌گذاری 200میلیارد یورویی طی 15 سال برای زیرساخت‌های انرژی است.

کار به سرمایه‌گذاری در آفریقا هم کشید

به غیر‌از اروپا، به نظر می‌رسد قطر به دنبال برقراری روابط اقتصادی با آفریقاست. تجارت میان قطر و آفریقا رو به افزایش است. بین سال‌های 2000 تا 2012، ارزش صادرات قطر به این قاره 10 برابر شده است. به طور مشابه، ارزش واردات قطر از آفریقا از 6میلیون دلار در سال 2000، امروزه به ده‌ها میلیون دلار رسیده است.

قطر در آفریقا در زمینه‌های مختلفی مانند شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات مالی، شرکت‌های مخابراتی، مجموعه‌های گردشگری و تفریحی و املاک و مستغلات سرمایه‌گذاری کرده است. قطر با راه‌اندازی چندین مجتمع گردشگری در کشور‌های مصر، مراکش، تونس، گامبیا، سیشل (کشوری جزیره‌ای در اقیانوس هند) و مجمع‌الجزایر کومور سرمایه‌گذاری کرده است.

همچنین قطر در کشور آفریقایی سودان به منظور تامین امنیت غذایی سرمایه‌گذاری کرده است. قطر میلیون‌ها دلار صرف خرید مجتمع‌های کشاورزی و ساخت‌و‌ساز کشتارگاه کرده‌است.