حوزه یورو، بخش فراموش شده جنجال هاى برگزیت

یكى از مهم ترین موضوعاتى كه در بحث هاى مربوط به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا فراموش شد، بحران هاى پیاپى و طاقت فرساى منطقه یورو بود؛ بحرانى كه معمولا یا بانك ها یا دولت هاى ورشكسته به وجود آوردند.

آخرین «تست رسمى سنجش تنش» كه از توانایى مالى بانك هاى پیشرو اتحادیه اروپا گرفته شده، نشان مى دهد كه سیستم مالى اروپا به شدت دچار مشكل است. (تست سنجش تنش براى ارزیابى میزان توانایى بانك ها و نهادها مالى در مواجهه با بحران اقتصادى است) بانك هاى ایتالیایى عملكرد بدى داشتند و همین طور بانك سلطنتى اسكاتلند.

بله درست است؛ بریتانیا هرگز جزئى از حوزه یورو كه به این كشور و چند كشور دیگر بسته هاى كمكى مالى متعددى را تحمیل كرد، نبوده است. مشكلات حل نشده یونان و قبرس باوجود كمك های زیاد كشورهاى قدرتمند منطقه تاثیر مستقیمى روى سیستم مالى یا پرداخت مالیات گذاشت، اما هنوز یورو تنها و بزرگ ترین حقیقت زندگى اقتصادى بزرگ ترین شریك تجارى بریتانیا محسوب مى شود و بارها در آستانه سقوط قرار گرفته است.

آزمایش هایى كه از سوى سازمان نظارت بر بانك هاى اروپایى- كه هنوز در لندن مستقر است- براى بانك هاى بزرگ اتحادیه اروپا مطرح شد، به شدت سختگیرانه بود و اصلا نكته ماجرا همین بود؛ كسى نباید از عملكرد بانك ها در دوران خوش باخبر باشد. اما خب از ابتدا هم مشخص بود كه كدام بانك عملكرد ضعیفى داشته است؛ مونته دی پاسکی دی سیه نا، قدیمى ترین بانك فعال دنیا و سومین بانك بزرگ ایتالیا كه از سال ١٤٧٢ در حال قرض دادن است اما شاید نه دیگر به عنوان یك نهاد مستقل. دولت ایتالیا چاره اى جز تزریق دوباره سرمایه به این بانك ندارد؛ مشكل دارندگان اوراق قرضه در این بانك را هم كه موقعیت شان در معرض خطر است، باید به مشكلات دیگر این بانك اضافه كرد.

با توجه به اینكه بانك هاى ایتالیایى از قدیم خریدار اصلى بدهى هاى دولت این كشور بوده اند، سلامت آنها عامل مهمى در توانایى دولت سومین اقتصاد بزرگ منطقه یورو براى ادامه حیات محسوب مى شود و این از اهمیت زیادى برخوردار است.

ترس دیرینه متفكران اروپا این است كه ایتالیا یا اسپانیا به همان سرنوشت تلخ یونان دچار مى شوند و براى ادامه حیات به كمك هاى اضطرارى مالى آلمان احتیاج خواهند داشت.

مشكل ایتالیا و اسپانیا این است كه این دو كشور به مراتب از یونان بزرگ تر هستند و حتى براى آنگلا مركل، صدراعظم آلمان هم دشوار خواهد بود تا براى جلوگیرى از یك بحران گسترده و سقوط بانك ها در هر دو كشور بودجه پیدا كند.

آخرین آزمایش هاى تنشى از چند نهاد مهم از جمله بانك پوپولار، چهارمین بانك بزرگ اسپانیا و بانك یونى كردیت، بزرگ ترین بانك ایتالیا نشان مى دهد كه اوضاع هنوز نگران كننده است؛ اگر حتى این تست یك تمرین فرضى بوده باشد.

بانك سلطنتى اسكاتلند و باركلیز (كه یكى از مهم ترین بانك هاى بریتانیا محسوب مى شود) در آزمایش هاى تنشى كه انجام شد، عملكرد ضعیف ترى نسبت به آنچه انتظارش را مى رفت، داشتند.

براى بریتانیا، برگزیت به این معناست كه هر گونه خطر رایج اقتصادى براى بانك ها با عدم قطعیت زیادى كه در حال حاضر نسبت به آینده اقتصادى این كشور وجود دارد، بزرگ تر خواهد شد و در حالى كه سرمایه گذارى خصوصى در بریتانیا تقریبا متوقف شده، پروژه هاى دولتى مهم این كشور هم با مشكلاتى مواجه شده است.

كاهش سرمایه گذارى مساوى است با كاهش نرخ رشد و خطر سقوط اقتصاد. بریتانیا نیاز دارد كه اعتماد به نفس خود را دوباره به دست آورد.