حرکت به سوی هم ردیف شدن با نمایشگاه های بین‌المللی تجاری

پنجمین نمایشگاه بین‌المللی صنایع دستی همراه با بیست وششمین نمایشگاه ملی صنایع دستی در هفته گذشته به دلیل نزدیک شدن به ماه مبارک رمضان، پیش از موعد برگزاری سالانه‌اش شروع به کار کرد. رخدادی که شاید در این حوزه مهم‌ترین باشد، اگر چه روند تبلیغات در شهر پا به پای اهمیت این رخداد نمی‌آید. «فرصت امروز» پیش از شروع این نمایشگاه طی گزارشی نظرات برخی هنرمندان صنایع دستی را در خصوص شرایط شرکت در نمایشگاه جویا شده بود.

نظر غالب آنها انتقاد از شرایط جدید حضور در نمایشگاه بود. صنعتکاران گلایه داشتند که امسال باید بابت اجاره غرفه‌ها هزینه پرداخت کنند در حالی که در سال گذشته رایگان در اختیار آنها قرار می‌گرفت. اما امسال تسهیلاتی کم‌بهره هم تا سقف 5 میلیون تومان در اختیار هنرمندان قرار می‌گیرد. تغییر رویکرد برگزاری این نمایشگاه مهم موضوع مصاحبه زیر است. صادرات صنایع دستی درسال 93 نسبت به سال 92رشدی 36 درصدی را تجربه کرده است، اما در سال 94 که اقتصاد کشور رکودی بی‌سابقه را پشت سر گذاشت، رشدی 13 درصدی داشته است.

اینکه اهداف دولت برای تغییر ساختار در برگزاری نمایشگاه صنایع دستی چیست و قرار است روابط پرچالش هنرمندان صنایع دستی و سیاست‌گذاری‌های نهاد متولی درروز‌هایی که پسابرجام فرصت تغییر و تحول را ایجاد کرده است، چگونه اصلاح شود. پویا محمودیان، مدیرکل دفترصادرات صنایع دستی در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری درگفت‌وگوی زیر به این سوالات پاسخ داده است.

نمایشگاه امسال متفاوت از سال گذشته برگزار می‌شود. غرفه‌ها تماما رایگان نیست و به نظر می‌رسد رابطه دولت و حمایت پر فراز و نشیبش از هنرمندان صنایع دستی در نمایشگاه‌ها در حال تغییر است. چه چشم‌اندازی برای نمایشگاه‌های صنایع دستی دارید؟

ما امسال رویکردمان را تغییر دادیم. قصد تجاری‌سازی این نمایشگاه را داریم و در حال حرکت به سوی آن هستیم، این هدفی است که همه نمایشگاه‌ها در سراسر دنیا دنبال می‌کنند و یکی از رازهای موفقیت‌شان حضور در بازارهای بین‌المللی است. مثلا در سال گذشته دو سالن رایگان داشتیم و یک سالن هم برای اجاره تعریف شده بود، اما امسال غرفه‌های رایگان کمتر شده و اغلب غرفه‌ها با قیمت کارشناسی شده و مناسب متر مربعی 152 هزار تومان در اختیار هنرمندان قرار گرفته است.

به این دلیل که در آینده بتوانیم فضای رقابتی داشته باشیم و به سمت تجاری‌سازی پیش برویم. ما می‌خواهیم بستری فراهم کنیم که نمایشگاه‌های ما واقعا در ردیف نمایشگاه‌های تجاری قرار گیرد و این تغییر برای ایجاد تحول و رونق در بازار صنایع دستی کشور ما لازم است.

برخی هنرمندان گلایه داشتند که در استان‌هایی کار می‌کنند که ممکن است دسترسی مناسبی به بازار فروش نداشته باشند یا کارشان به اندازه لازم معرفی نشود. مسئله دیگراین است که شما در سیاست‌گذاری‌های‌تان دائما توجه به هنرمندان صنایع دستی را که به حمایت دولت نیاز دارند مطرح می‌کنید و از سویی دیگر آن‌طور که برخی هنرمندان می‌گویند، کم نیستندهنرمندانی که این حمایت را می‌خواهند، چه درصدی از هنرمندان صنایع دستی به این توجه نیازدارند و برای حضور در نمایشگاه چه شرایطی برای آنها داشتید؟

ما در نمایشگاه امسال برای حمایت از هنرمندان که می‌دانیم اجاره غرفه برای‌شان سخت است، برای هر استان محروم پنج غرفه رایگان داریم و خوشبختانه توانستیم رضایت‌شان را جلب کنیم، اما شرایط دیگری هم است. اصولا برگزاری نمایشگاه استانی یا این نمایشگاه که بزرگ‌ترین رخداد کشوردر این حوزه و در سطح بالایی است، آنها را به اهداف‌شان نزدیک می‌کند. همچنین برگزاری بازارچه‌های فصلی و موقتی دقیقا به خاطر این است که مکانی برای همه افراد مختلف باشد.

از طرف دیگر نقش دولت بسترسازی، برنامه‌ریزی و نظارت است. ما هم همین بستر را فراهم کردیم و داریم حمایت‌هایی می‌کنیم که شاید جنسش با حمایت‌های سال قبل متفاوت باشد. ما می‌خواهیم در این شرایط و البته کم‌کم به درجه‌ای برسند وبتوانند استقلال و خودکفایی‌شان را به دست آورده و وابستگی‌شان کمتر شود. چشم‌اندازما این است، خودشان بتوانند به‌عنوان یک فعال مستقل در این حوزه کار کنند. 

سایتی هم برای فروش الکترونیک ایجاد شده بود، در نمایشگاه چه برنامه‌هایی برای معرفی و استفاده از فضای فروش مجازی ارائه می‌کنید؟

ما یک بانک اطلاعاتی از هنرمندان برتر ایجاد کردیم و این بانک را دراختیار تمام سایت‌های فروش الکترونیک قرار می‌دهیم. این بانک در مرحله دوم هم براساس طبقه‌بندی رشته‌های صنایع دستی در اختیارعلاقه‌مندان قرار خواهد گرفت. ما مدتی است که این کار را شروع کردیم، اما در نمایشگاه، تولید، صادرات، هنرمند و تجارت الکترونیک در کنار هم قرار گرفته و امیدوارم توانسته باشیم تا حدودی بسترسازی اولیه را در جهت هدف تجاری‌سازی فراهم کرده باشیم.

در مورد تبلیغات انتظار بیشتری می‌رفت در شهر اطلاع‌رسانی شود، به‌خصوص که نمایشگاه امسال مانند سال‌های گذشته همزمان با روز جهانی صنایع دستی نیست، با توجه به اینکه نمایشگاه با هدف تجاری‌سازی انجام می‌شود آیا تبلیغات بیشتر لازم نبود؟

شاید لازم است بیشتر باشد، اما امسال با توجه به هدف اصلی نمایشگاه، ما در بخش خارجی روی تبلیغات متمرکز شدیم. از چندین هیأت خارجی برای نمایشگاه دعوت کردیم. هیأت‌های چین و هلند به نمایشگاه آمدند و مذاکراتی هم با آنها برای صادرات داشتیم و منتظر دیگر هیأت‌ها هستیم. حضور هیأت‌ها و بازدید آنها از نمایشگاه باعث افزایش سفارش‌های کلان می‌شود و به ارتقای صادرات کمک می‌کند که از اصلی‌ترین اهداف‌مان است. مسئله دیگری که باید به آن اشاره کنم اهمیت حضور هیأت هلندی در نمایشگاه است. آنها برای نخستین بار در ایران هستند.

این هیأت نماینده و واردکننده عمده محصولات صنایع دستی چین و هند به اتحادیه اروپا هستند و ما آنها را دعوت کردیم و امیدواریم واردات صنایع دستی ایران به اتحادیه اروپا از این طریق آغاز شود.

ارتباط با نویسنده : minoo.galeh@gmail.com