جمعیت غیرژاپنی ژاپن رکورد شکست

جمعیت ژاپن - به جز جمعیت غیرژاپنی های مقیم این کشور - به تازگی رکورد کاهش را زد. براساس گزارش منتشر شده ازسوی دولت این کشور، تعداد ژاپنی های این کشور از ابتدای سال میلادی جاری 271هزار و 834 نفر کاهش داشته و به 125/9 میلیون نفر رسیده است.

نگاهی به این داده ها نشان می دهد جمعیت ژاپنی که در اطراف مهم ترین مناطق شهری این کشور یعنی توکیو، ناگویا و کانسای زندگی می کنند به رکورد 5/64میلیون نفر رسیده که 2/51درصد کل جمعیت این کشور را تشکیل می دهد.

ژاپن در لبه پرتگاه بحران جمعیتی قرار دارد. براساس آمار موسسه ملی جمعیت و تامین اجتماعی ژاپن و یک بانک آمریکایی درحال حاضر ژاپن با میانگین سنی 46/5 درصد پیرترین کشور دنیا است و 45درصد جمعیتش بیش از 50 سال سن دارند. این نهاد حتی در سال 2012 پیش بینی کرد که نیروی انسانی این کشور تا سال 2060 حدود 40درصد کاهش خواهد داشت.

ژاپن تنها یکی از نمونه های داستان کاهش جمعیت در جهان توسعه یافته است. جمعیت اقتصادهای توسعه یافته درحال پیر شدن یا کاهش است. حال آنکه جمعیت اقتصادهای نوظهور، جوان و درحال رشد گزارش می شود.

کشورهای توسعه یافته ای چون ژاپن نرخ زاد و ولد کمتر و مراقبت های بهداشتی بهتری برای افراد مسن دارند. این منجر به کاهش نیروی کار و افزایش جمعیت سالخورده در این کشورها شده است. در این کشورها در نتیجه تقاضای اقتصادی کمتری وجود دارد و خروجی اقتصادی بالقوه نیز روبه جلو است.

کشورهای با اقتصاد نوظهور مثل هند، فیلیپین و بسیاری از کشورهای آفریقایی جمعیت جوان و روبه رشدی دارند که به رشد بالقوه آنها کمک می کند.

اما یکی از کشورهایی که آماری غیرقابل انتظار برایش به دست آمده، چین است. در چین برای نخستین بار جمعیت در سن کار درحال کاهش است و اگرچه سیاست تک فرزندی در این کشور اخیرا از رده خارج شده، اما اثر آن تا مدت ها از بین نخواهد رفت، چون آدم ها یک شبه بزرگ نمی شوند.

جمعیت حال حاضر ژاپن مختصر و مفید ارائه دهنده تصویر واقعی اقتصادهای توسعه یافته در سال های آینده است. برآوردهای سازمان ملل نیز نشان می دهد که تا سال 2050 جمعیت کشورهای توسعه یافته به همراه روسیه و برزیل سرنوشت ژاپن را خواهد داشت.

نرخ باروری در ژاپن در سال 2015 اندکی نسبت به سال پیش از آن افزایش داشت و از 42/1درصد به 46/1درصد رسید. نگاهی دقیق تر اما مشخص می کند که ژاپنی ها نباید چندان خوشحال باشند چون این افزایش اندک مدیون بالا رفتن نرخ زاد و ولد در منطقه ای است که طرح اعطای پاداش 100هزار ینی (حدود 940 دلار) برای تولد هر فرزند اجرا می شود. در این طرح همچنین برای تولد فرزند چهارم یک میلیون ین معادل حدود 9400 دلار اهدا می شود.

این نشان می دهد که تعیین مشوق های مالی در ژاپن اثر خوبی بر بالا بردن جمعیت این کشورد دارد. برای شهری مثل توکیو 10میلیون ین برای هر فرزند نیاز است تا هزینه های پرورش آن تأمین شوند و زوج ها رغبت به فرزندآوری پیدا کنند.

یکی از مهم ترین نگرانی های مردم ژاپن هزینه های بالایی است که فرزند برای خانواده همراه دارد. این هزینه ها به ویژه برای ساکنان مناطق شهری بسیار بالاتر است. بنابراین تعیین مشوق های مالی دست کم می تواند بخشی از نگرانی را کاهش دهد.