حساسیت عملکرد بانک مرکزی در 4 سال آینده / جراحی غده معوقات بانکی دست دولت بعدی را می بوسد

ولی الله سیف در حالی با سرآمدن آخرین ماه های کابینه باید کار خود را تقدیم رئیس بعدی دولت دوازدهم کند که به نظر می رسد ریاست بانک مرکزی این دوره از حساس ترین دوره های بازار پولی و مالی باشد.

تلنبار شدن انبوهی از مشکلات پیچیده درهم میراثی است که در چهار سال آینده ضرورت دارد تا بانک مرکزی از پس آن برآید و نسبت به حل و فصل آن اقدام کنند. در این بین برخی مسئولان از سال 99 به عنوان سالی که در آن معوقات بانکی به حداقل ممکن می رسد یاد می کنند.

از جمله این مشکلات معوقاتی است که در حال سوزاندن ریشه منابع بانک هاست. در دوره سیف اتفاق مهمی که رخ داد این بود که میزان معوقات سرعت رشد خود را از دست داد و با کمک قوه قضاییه روند نزولی هم یافت. به گفته مسئولان بانک مرکزی میزان معوقات 95هزار میلیارد تومان است که به گفته خود مقامات بانک مرکزی با کاهش معنا داری از حدود 18 درصد به حدود 12.5درصد منابع بانک ها رسیده است.

دارایی های منجمد معضلی بزرگ تر

اما فرشاد قربانی، کارشناس اقتصادی در این باره به «فرصت امروز» می گوید: مشکل آنجاست که بانک ها بخش مهمی از منابع شان را برده اند در بازارهایی مثل بازار مسکن سرمایه گذاری کرده  اند که با رکودی که دامن بازار مسکن را گرفته عملا نمی توانند دارایی های شان را نقد کنند و باز به گفته خود بانک مرکزی سرجمع همه اینها موجب شده تا بیش از 50درصد منابع بانک ها منجمد و از چرخه خارج شود.

وی می افزاید: این معوقات ریشه در سال های بی انضباطی پولی دو سه سال آخر دولت دهم داشته است؛ سال هایی که رشد نقدینگی با شیب تندی رو به افزایش نهاد که البته بخشی از آن ریشه در فرآیند های دفتری بانک مرکزی و ثبت موسسات جدید دارد.

قربانی تاکید کرد: اما نکته مهم تر این است که تنها ثبت دفتری دارایی ها و نقدینگی چند موسسه مالی و اعتباری غیر قانونی وقتی میزان نقدینگی را تا این اندازه افزایش می دهد، پس حتما میزان نقدینگی واقعی بیش از میزان اعلام شده در گزارش های بانک مرکزی است چراکه به گفته خود رئیس کل بانک مرکزی حداقل 15درصد نقدینگی کشور در اختیار این دسته از موسسات است و روزی که این موسسات بر فرض محال همه منحل و در موسسات یا بانک های مجاز ادغام شوند حتما نقدینگی ما در گزارش های بانک مرکزی رقم های واقعی خود را خواهد یافت و به میزان قابل توجهی افزایش را نشان خواهد داد.

دولت یازدهم و معوقات بانکی

گفته های یکی از معاونان بانک مرکزی در سال 93 آیینه تمام نمای رخدادی است که مورد اشاره این کارشناس اقتصادی است و در بازار پولی و مالی درخلال دولت یازدهم حادث شد.

معاون نظارتی بانک مرکزی وقت درخصوص بدهکاران بزرگ بانکی گفته بود: 10 بدهکار بزرگ بانکی، 124هزار میلیارد ریال بدهی به بانک ها دارند و 15درصد کل مطالبات بانکی در اختیار این 10 نفر است. گروه یا شرکت مرتبط به هم، 33درصد مطالبات معوق را به خود اختصاص داده اند. 200 بدهکار بزرگ 55درصد را به خود اختصاص داده اند و سه نفر نیز بالای یک هزار میلیارد تومان به بانک ها بدهی دارند. 48درصد بدهکاران نیز معادل 131مشتری، بالای یک هزار میلیارد ریال به نظام بانکی بدهکارند.

 وی درخصوص میزان مطالبات معوق بانک های دولتی، خصوصی و نیمه خصوصی گفته بود: بانک های دولتی 323هزار میلیارد ریال از مطالبات شان معوق شده که این میزان، معادل 13درصد کل تسهیلات شان است.

 تهران  فر میزان مطالبات بانک های خصوصی را 250هزار میلیارد ریال (معادل 17درصد کل تسهیلات) و میزان مطالبات بانک های نیمه خصوصی را 234هزار میلیارد ریال (برابر با12درصد تسهیلات) عنوان کرد.

صنعت و معدن تنها 30درصد معوقات را دارد

 معاون نظارتی بانک مرکزی درخصوص کل مطالبات معوق تولید کنندگان اظهارداشته بود: 61درصد از مبلغ متعلق به 500نفر بدهکار بزرگ بانکی، مربوط به افرادی است که فعالیت اصلی شان صنعت و معدن است. این رقم معادل 30درصد کل مطالبات معوق شبکه بانکی کشور است.

سال 88 رقم این معوقات 411 میلیارد ریال بوده و هرساله 20درصد رشد داشته، از طرفی هر سال 25درصد رشد نقدینگی نیز داشته ایم.

نکته جالب در سخنان تهران فر این بوده که رکود اقتصادی تنها موجب 30درصد معوقات شده و باقی معوقات متعلق به بخش هایی مثل خدمات و... بوده است.

فرشاد قربانی در ادامه به «فرصت امروز» می گوید: قوه قضاییه اعداد و ارقام جالب توجهی را تاکنون منتشر کرده است.

در حالی که بانک مرکزی میزان معوقات را در سال 95 حدود 95 هزار میلیارد تومان اعلام کرده قوه قضاییه از 6 هزار پرونده در این باره می گوید اما این همه ماجرا نیست.

80درصد این 95هزار میلیارد تومان متعلق به 500نفر است و 5500 پرونده دیگر فقط 20درصد مطالبات را شامل می شوند که احتمالا بخش تولید واقعی همین خرده پرونده ها هستند.

ارتباط با نویسنده: nasim64najafi@gmail.com