آنچه با شنیدن نام تویوتا در ذهن تداعی می شود چیزی بیشتر از یک غول خودروساز است. نام تویوتا به واسطه روش های تولید و بهره برداری نوین و قدرتمند، فرهنگ سازمانی توسعه یافته و نوآوری همیشگی، تبدیل به یک نماد موفقیت سازمانی شده است.
تویوتا به عنوان بزرگ ترین تولید کننده خودروی جهان و شناخته شده ترین شرکت ژاپنی همواره مورد تحسین مدیران جهان بوده است. سیستم تولیدی تویوتا از نظر بسیاری از مدیران یک سیستم ناب و عالی است و دیگر شرکت ها نیز همواره سعی در الگوبرداری از تویوتا داشته اند.
تویوتا یکی از شرکت های معروف است که بر استراتژی مدیریت هزینه تاکید دارد. این شرکت همیشه درصدد کاهش هزینه ها، کنترل فرآیند، افزایش کارایی و استخدام افراد همه چیزدان که قابلیت کار در بخش های مختلف سازمان را دارا هستند، بوده است.
یکی از اصولی که تویوتا آن را سرلوحه کار خود قرار داده این است که همیشه به حفظ امنیت و سلامت کارکنان اهمیت می دهد و اعتقاد دارد که سلامت روحی و جسمی و ایمنی در هنگام کار است که می تواند تضمین کننده ذهن پویا و خلاق افراد باشد و آینده روشنی را برای شرکت ایجاد کند.
تویوتا مهم ترین سرمایه سازمان را نیروی انسانی سازمان به حساب می آورد و معتقد است كه سرمایه گذاری روی دانش و مهارت آنها برای ایجاد رقابت پذیری هرچه بیشتر لازم است. همچنین این شرکت به دانش کارکنان خود به چشم یک سرمایه ارزشمند نگاه می کند.
وقتی به بخش «روابط با کارکنان» سایت اینترنتی شرکت تویوتا مراجعه کنید، مشاهده خواهید کرد که نخستین اصل اساسی مدیریت منابع انسانی شرکت تویوتا، خلق محیط کاری است که افراد بتوانند با اعتماد به سازمان در آن کار کنند و نخستین مورد از این اصل اساسی، استخدام دائمی افراد است، به طوری که اخراج و خاتمه خدمت به سهولت امکان پذیر نباشد.
همچنین تویوتا همواره به نقش کارکنان خود در ارتقای سازمان تاکید دارد. در تویوتا کارمندان به راحتی می توانند از روند کاری انتقاد کنند و نظرات شان را راجع به بهبود سیستم به مافوق خود ارائه دهند. با این کار از میان کارمندان تویوتا رهبران قابلی برای سازمان تربیت می شوند. در حالی که برخی سازمان ها از ارتباط اعضای بخش های مختلف خود با هم جلوگیری می کنند تویوتا تاکید دارد همه کارمندان باید همه چیز را بلد باشند.
در این شرکت کارمندان در گروه هایی براساس بخش کاری، سال ورود و تخصص تقسیم بندی می شوند و همواره بر اشتراک تجارب میان کارمندان تاکید می شود. به این ترتیب دانش و مهارت کارکنان ارتقا می یابد.
در سال 2001 راه تویوتا (TOYOTA WAY) كه در آن ارزش ها و روش های مشاركت افراد در سازمان جهانی تویوتا بیان شده است، منتشر شد. راه تویوتا به روح تویوتا در تولید اشاره دارد و در سراسر دنیا گسترده شده است. اصول راه تویوتا عبارتند از:
1- تصمیمات مدیریتی را حتی اگر اهداف مالی كوتاه مدت را پاسخگو نباشد، براساس فلسفه بلندمدت شركت اتخاذ كنید.
2- فرآیند مستمری برای كشف و شناخته شدن مسائل و مشكلات ایجاد كنید.
3- برای اجتناب از تولید بیش از حد، از سیستم تولید ناب استفاده كنید.
4- فشار كار را متعادل كنید.
5- برای به دست آوردن كیفیت عالی درهمان نخستین زمان تولید، فرهنگ توقف كار برای حل مشكل را ایجاد كنید.
6- اهداف و فرآیندهای استاندارد شده، پایه بهبود و توانمند سازی كاركنان است.
7- برای جلوگیری از پنهان ماندن مسائل و مشكلات از كنترل چشمی استفاده كنید.
8- استفاده از فناوری پایدار و آزموده شده را الگو قرار دهید.
9- رهبرانی کارآمد پرورش دهید كه كار را كاملا درك كنند، برای زندگی فلسفه داشته باشند و آن را به دیگران تعلیم دهند.
10- افراد و تیم هایی كه فلسفه شركت شما را دنبال می كنند توسعه دهید.
11- با كمك به توسعه شبكه وسیع شركا و تامین كنندگان خود به آنها احترام بگذارید.
12- راه بیفتید و برای درك موقعیت ها، خودتان آنها را ببینید و درک کنید.
13- در هنگام تصمیم گیری همه راه های ممكن را ببینید و عجولانه تصمیم نگیرید سپس به توافق جمعی برسید. اگرچه آهسته تصمیم می گیرید، اما پس از آن سریعا تصمیم را اجرا كنید.
14- از طریق انعكاس مشكلات و بهبود مستمر آنها، یك سازمان یادگیرنده ایجاد كنید.
15- اصل تویوتا كه راه تویوتا را تشكیل می دهد بیشتر از آنكه ابزاری برای بهبود باشد، یك فرهنگ است. در این فرهنگ ارزش افزایی سازمان از طریق توسعه افراد به دست می آید. فرآیند درست، نتایج درست به بار میآورد. به حل ریشه ای مسائل پرداخته می شود و توسعه یادگیری سازمانی هدف قرار می گیرد.