تهران هتل دارد؟ ندارد

گردشگری بزرگراه درآمدزایی است و کشورهای زیادی ارکان ارزآوری خود را بر پایه توسعه این صنعت جذاب بنا کرده‌اند و با برنامه‌ریزی‌های مدون، در پی معرفی جاذبه‌های گردشگری، مناظر دیدنی و آثار باستانی و تاریخی خود به دیگر کشورها هستند. اما مسئله اصلی در جذب گردشگر وجود مظاهر گردشگر پذیر نیست بلکه وجود زیرساخت‌های گردشگری است. یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌های مورد نیاز برای جذب گردشگر وجود محل‌‌های مناسب برای اقامت است که هتل بارزترین نمود این داستان است. در حقیقت هتل‌ها نقش عمده‌ای در توسعه صنعت گردشگری دارند به طوری که طرح و برنامه‌هایی که در این مراکز تهیه و اجرا می‌شود، تاثیربسزایی در جلب و جذب جهانگردان دارد. 

هتل‌ها با تهیه و اجرای برنامه‌هایی به منظور رفع نیازمندی‌های افراد می‌توانند در افزایش میزان جذب گردشگر، مدت اقامت و بازگشت دوباره مسافران موثر باشند. بسیاری از کشورها برای تشویق و دعوت جهانگردان به بازدید از مراکز دیدنی خود به تاسیس انواع هتل‌های ارزان‌قیمت، متوسط و گران‌قیمت اقدام کرده‌اند، تا از این راه بتوانند هرچه بیشتر بر تعداد توریست‌های بازدیدکننده بیفزایند. بدون‌شک تمام توریست‌ها از اقشار ثروتمند جامعه خود محسوب نمی‌شوند اما به هر روی ورود هر توریست یعنی ورود ارز به کشور مقصد، حتی اگر کمتر.

در این میان ایران به دلیل کمبود و ضعف زیرساخت‌های لازم با وجود داشتن جاذبه‌های تاریخی، باستانی، مناظر طبیعی و بکر، در جذب گردشگر چندان موفق نبوده است، چون صرف برخورداری از مناظر مناسب گردشگری، به این معنا نیست که گردشگر برای اقامت نیازمند یک مکان مطابق شرایط استاندارد یعنی ارائه حداقل امکانات نیست، بلکه باید به منظور جذب هرچه بیشتر بازدیدکنندگان، مکان‌های اقامتی مطابق استاندارد‌های روز در کشور ساخته شود. 

کلانشهرها؛ گردشگر می‌پذیرند؟ 

تهران به‌عنوان یک کلانشهر و پایتخت ایران با همه شلوغی‌ها و ازدحام جمعیتی که دارد، می‌تواند قطبی اساسی در جذب گردشگر باشد اما کمبود زیرساخت‌های گردشگری مانند هتل در این شهر از جمله دلایلی است که معمولا آن را در زمره شهرهای گردشگر‌پذیر قرار نمی‌دهند. طی 30سال اخیر هم آن طور که باید و شاید مراکز اقامتی مناسب در این شهر ساخته نشده است و در واقع این شهر بزرگ که از مناظر و مراکز گردشگری زیادی هم برخوردار است، گردشگران زیادی ندارد. اگر برای نمونه کارنامه ساخت هتل‌های چهار و پنج ستاره را در تهران ورق بزنید، خواهید دید در این شهر بزرگ در 40 سال گذشته تنها یک هتل پنج ستاره ساخته شده است، درحالی که به موازات رشد جمعیت در تهران، افزایش ساخت اماکن عمومی، رستوران‌ها، تالارها و... اتفاق افتاده اما تعداد هتل‌های پنج ستاره از چهار به پنج هتل رسیده است.  

درحالی کمبود هتل‌های پرستاره در کلانشهر تهران بیداد می‌کند که در شهرهای مکه و مدینه کشور عربستان یا در بسیاری از شهرهای امارات عربی متحده مانند دوبی با وجود هتل‌های چهار و پنج ستاره، سالانه هتل‌های مجلل، زنجیره‌ای و پرستاره متفاوت برای جذب توریست و گردشگر ساخته می‌شود. 

ساخت فقط شش مرکز اقامتی در تهران طی 40 سال گذشته

 براساس آمار به دست آمده از فعالان صنعت هتلداری، درحال حاضر حدود 130 باب هتل، هتل‌آپارتمان و پانسیون در شهر تهران وجود دارد که حدود 124 باب هتل قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ساخته شده که تاکنون بیش از ده‌ها بار بازسازی و نوسازی شده‌اند. به طور کلی از سال 1357 تا به امروز فقط شش هتل، هتل‌آپارتمان و پانسیون در شهر تهران ساخته شده است که این میزان ساخت مراکز اقامتی با توجه به افزایش جمعیت در کلانشهر تهران بسیار کم است. 

کاهش ضریب اشغال هتل‌های تهران در تعطیلات آخر هفته

شهر تهران قطب گردشگری سیاحتی و زیارتی محسوب نمی‌شود به همین دلیل ضریب اشغال هتل‌های تهران برخلاف هتل‌های سایر شهرهای کشور کم است. به طوری که به گفته اغلب فعالان حوزه هتلداری در تعطیلات آخر هفته یعنی از چهارشنبه بعد از ظهر تا جمعه عصر ضریب اشغال هتل‌های تهران بسیار کاهش پیدا می‌کند، همچنین در زمان تعطیلات رسمی و ایام عید نوروز هم اتاق هتل‌های شهر تهران خالی از مسافر می‌شود. بیشتر مسافران هتل‌های شهر تهران را گردشگران داخلی تشکیل می‌دهند که این یعنی آمار ورود گردشگران خارجی به شهر تهران بسیار پایین است، به همین دلیل هتل‌های شهر تهران ارزآوری خوبی برای کشور ندارند.

اما برخی هتلداران مانند مدیر هتل شیان تهران از بالا بودن ضریب اشغال اتاق‌های خود در چهار فصل سال به‌ویژه تابستان و تعطیلات رسمی می‌گوید. یکی از مسئولان روابط عمومی این هتل اظهار می‌کند که علاوه بر گردشگران داخلی، تعداد بی‌شماری توریست از کشورهای اروپایی و حاشیه خلیج‌فارس این هتل را برای اقامت انتخاب می‌کنند. 

هزینه یک شب اقامت در هتل‌های شهر تهران

با توجه به کمبود مسافر، هزینه یک شب اقامت در هتل‌های شهر تهران بسیار بالاست به طوری که درحال‌حاضر هزینه یک شب اقامت در اتاق‌های دوتخته هتل‌های پنج ستاره شهر تهران مانند پارسیان استقلال، پارسیان آزادی، لاله، هما و اسپیناس بیش از 400 هزار تومان و هزینه یک شب اقامت در هتل‌های یک، دو و سه ستاره شهر تهران بیش از 150هزار تومان است. درحال‌حاضر کمترین قیمت مربوط به هتل گلستان تهران است که هزینه هر شب اقامت در آن از 48 هزار تومان شروع می‌شود و همچنین بیشترین قیمت مربوط به هتل اسپیناس تهران است که هزینه هر شب اقامت در آن از 429 هزار تومان شروع می‌شود.

 با توجه به بررسی‌های صورت گرفته درخصوص کمبود هتل‌های استاندارد و پرستاره درشهر تهران، کاهش ضریب اشغال هتل‌ها در زمان تعطیلات آخرهفته و رسمی و آمار پایین ورود گردشگران خارجی به شهر تهران، ضرورت دارد مسئولان ذی‌ربط برای توسعه صنعت گردشگری در کلان‌شهر تهران به‌عنوان پایتخت کشور برنامه‌ریزی کرده و تمهیداتی بیندیشند. به طور مثال می‌توان در شهر تهران مانند دیگر شهرهای جهان که جاذبه‌های گردشگری سیاحتی و زیارتی ندارد، با کمک جاذبه‌های طبیعی و بکر به ساخت انواعی از مراکز تفریحی و اقامتی به منظور جذب گردشگر و توریست در راستای افزایش میزان ارزآوری و تولید ناخالص داخلی اقدام کرد. 

***

اعلام آمادگی 20 سرمایه‌گذار خارجی برای ساخت هتل

ابوذر ندیمی، عضو فراکسیون گردشگری و میراث فرهنگی مجلس شورای اسلامی‌ درخصوص وضعیت حال حاضر صنعت گردشگری کشور به‌ویژه هتل‌های شهر تهران، می گوید: درحال‌حاضر بیش از 20 سرمایه‌گذار خارجی آمادگی خود را برای ساخت هتل‌های بزرگ و مطابق شرایط استاندارد درکشور اعلام کرده‌اند که امیدواریم این امر هرچه سریع‌تر محقق شود.

نایب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی‌ با بیان اینکه شرایط حال حاضر گردشگری کشور بیشتر برای گردشگران داخلی تعریف شده است، تصریح می‌کند: با توجه به اینکه سفرهای خارجی حداکثری در کشور وجود ندارد بخش عمده کمبودها از نظر استاندارد و سرانه هنوز مشاهده نشده است، اما چنانچه خواهان توسعه ‌بخش گردشگری خارجی هستیم به طور حتم از نظر وضعیت ارائه خدمات و استانداردهای روز و تکمیل زیرساخت‌ها به سرمایه‌گذاری بیشتر نیاز داریم. 

ایران خواهان ارتباط با دیگر کشورها نیست!

نماینده مردم لاهیجان و سیاهکل در مجلس‌ با اشاره به اینکه شرایط کنونی گردشگری کشور بیانگر این امر است که ایران خواهان ارتباط با دیگر کشورها نیست، می‌افزاید: اگر کشوری خواهان توسعه گردشگری خارجی باشد باید زیرساخت‌های صنعت گردشگری را ایجاد و تکمیل کند، متاسفانه در ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی درخصوص توسعه صنعت گردشگری آنطور که باید کار نشده است و به همین دلیل استفاده از سرمایه‌گذاران کشورهای اروپایی و عربی برای ایجاد زیرساخت‌ها از جمله ساخت هتل در شهرهای مختلف ضرورت دارد.

عضو فراکسیون گردشگری و میراث فرهنگی مجلس‌ با تاکید بر ارائه مشوق‌های مالیاتی به سرمایه‌گذاران بخش‌خصوصی، می‌گوید: در لایحه رفع موانع تولید، بر ارائه ‌مشوق‌‌های مالیاتی بسیار تاکید شده است به طوری‌که برای فعالان یا افرادی که خواهان سرمایه‌گذاری هستند، پیشنهاداتی ارائه شده که این لایحه در هفته‌های آتی در صحن علنی مجلس شورای اسلامی مطرح و به طورحتم تصویب خواهد شد.

معافیت مالیاتی 50درصدی برای فعالان گردشگری و هتلداران

نایب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس‌ تصریح می‌کند: همچنین درخصوص توسعه صنعت گردشگری، دولت بخشی از حقوق و درآمد خود را از هتل‌ها نمی‌گیرد که این معافیت 50درصدی از پرداخت مالیات یعنی ندادن 50 درصد از حقوق کشور در ازای ارائه خدمات از سوی هتلداران به گردشگران که در این راستا باید نظارتی از سوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور درخصوص عملکرد، رعایت استانداردها و ارتقای ارائه خدمات هتل‌ها صورت گیرد.

***

هتل‌های 4 و 5 ستاره شهر تهران تاریخ گذشته‌اند

محمدکاوه، رییس کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق بازرگانی ایران‌ با بیان اینکه بیشتر هتل‌های بزرگ شهر تهران قبل از سال 1357 ساخته شده‌اند، می‌گوید: در شهر تهران هتل‌های پنج ستاره وجود دارد، اما زمان ساخت این هتل‌ها مربوط به قبل از انقلاب است، به طوری‌که فقط هتل پنج ستاره اسپیناس پس از انقلاب ساخته شده است.

رییس کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق بازرگانی ایران، با انتقاد از اینکه درحال‌حاضر دیوارهای بسیاری از هتل‌های بزرگ شهر تهران فرسوده شده است، تصریح می‌کند: درحال حاضر تجهیزات و امکانات بسیاری از هتل‌های چهار و پنج ستاره شهرتهران از جمله سرویس بهداشتی، تخت، نمای در و دستگیره در اتاق‌ها نیز فرسوده و قدیمی شده است. رییس کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق بازرگانی ایران، می‌گوید: درحالی برخی هتل‌های شهر تهران بزرگ و پنج ستاره نام‌گذاری شده‌اند که این هتل‌ها علاوه بر وسعت کم به هیچ عنوان مطابق شرایط استاندارد و پنج ستاره نیستند، به طوری که بارها از سوی مسافران خرابی دستگیره در‌ اتاق‌های این نوع هتل‌ها گزارش شده که این مهم به این معناست که هتل‌های تهران نه تنها پنج ستاره نیستند، بلکه توانایی ارائه حداقل امکانات به گردشگران را هم ندارند. 

ضرورت ساخت هتل‌های زنجیره‌ای

کاوه‌ با اشاره به اینکه ساخت هتل‌های زنجیره‌ای در راستای توسعه صنعت گردشگری بسیارضرورت دارد، می‌افزاید: کشورهایی که خواهان جذب توریست و گردشگر خارجی هستند فقط به ساخت چند هتل چهار و پنج ستاره اکتفا نمی‌کنند بلکه در این کشورها سالانه چندین هتل به‌صورت زنجیره‌ای و در کنار هم به منظور جذب توریست و گردشگر ساخته می‌شود.  مانند اتفاقی که در شهر مکه مکرمه افتاده است. 

رییس کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق بازرگانی ایران‌ با تاکید بر ضرورت تبلیغ و بازاریابی صنعت گردشگری ایران در کشورهای خارجی، می‌گوید: متاسفانه دوره خواب هتل‌های شهر تهران به دلیل عدم تبلیغ و بازاریابی ازسوی مسئولان ذی‌ربط بسیار زیاد است به طوری که برخی هتل‌های شهر تهران در بیشتر ایام سال با وجود قرار گرفتن در مناظر طبیعی و بکر خالی از مسافر هستند.

رییس کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق بازرگانی ایران، می‌گوید: در راستای توسعه صنعت گردشگری و ساخت هتل‌های زنجیره‌ای درکشور به‌ویژه در شهر تهران، دولت باید وام‌های بدون بهره یا با اقساط بلندمدت به سرمایه‌گذاران بخش خصوصی ارائه دهد. کاوه‌ تصریح می‌کند: به طور حتم علاوه برتکمیل هر چه سریع‌تر زیرساخت‌های توسعه گردشگری از جمله سیستم حمل‌و‌نقل و راه‌های مواصلاتی کشور، ساخت هتل در کلان شهرها باید در دستور کار مسئولان ذی ربط قرار گیرد. 

***

تعداد هتل‌های 4 و 5 ستاره درشهر تهران کم نیست

محمدعلی فرخ‌مهر، رییس اتحادیه هتل‌ها و هتل آپارتمان‌های تهران، در گفت‌و‌گو با «فرصت امروز» درخصوص کمبود هتل‌های چهار و پنج ستاره در شهر تهران در راستای جذب توریست و گردشگر، می‌گوید: تعداد هتل‌های چهار و پنج ستاره به هیچ عنوان در تهران کم نیست و همچنین کمبود جا در هتل‌های چهار و پنج ستاره وجود ندارد.

فرخ‌مهر در پاسخ به این مطلب که درحالی که در شهر مشهد هتل‌های مجلل و پرستاره مانند قصر و درویشی برای گردشگران ساخته شده در شهر تهران طی 40 سال گذشته تنها یک هتل پنج ستاره ساخته شده است، می‌افزاید: اگربخواهیم هتل‌های شهر تهران را با هتل‌های شهر مشهد مقایسه کنیم باید تعداد اتاق‌های موجود در هر هتل را هم درنظر گرفت.

به‌عنوان مثال هتل درویشی مشهد 200 اتاق دارد اما هتل استقلال تهران 600 اتاق و هتل بزرگ فردوسی تهران 300 اتاق دارد، به همین دلیل در تهران کمبود هتل و اتاق وجود ندارد. فرخ‌مهر با بیان اینکه مشکل اصلی عدم توسعه صنعت گردشگری کشور کمبود هتل نیست، تصریح می‌کند: توریست در وهله اول نیازمند دریافت خدمات به‌ویژه امکانات رفاهی و بهداشتی از کشور مقصد است اما وقتی هنوز زیرساخت‌های توسعه صنعت گردشگری از جمله ایمن‌سازی سیستم حمل‌ونقل و راه‌های مواصلاتی، ارائه سرویس‌های بهداشتی مناسب در مسیرهای جاده‌ای و... از سوی مسئولان دولتی ایجاد نشده است، گردشگران داخلی و خارجی حتی با وجود هتل‌های پرستاره و بین‌المللی در هر شهر تمایل به سفر نخواهند داشت. 

کمبود مدیران متخصص بیداد می‌کند

وی‌ با تاکید بر اینکه در کشور کمبود هتل وجود ندارد، می‌افزاید: توسعه صنعت گردشگری کشور نیازمند نیروی انسانی متخصص است. به‌عنوان مثال اکنون در شهر تهران هتل ساخته شده اما نیروی انسانی متخصص و مجرب برای مدیریت و ارائه خدمات در هتل وجود ندارد. 

هتل‌ها، فقط استاندارد کشوری دارند

فرخ‌مهر با بیان اینکه هتل‌های کشور به‌ویژه شهر تهران می‌توانند استانداردهای بین‌المللی را داشته باشند اما از نظر ارائه خدمات با محدودیت مواجه هستند، تصریح می‌کند: درحال حاضر هتل‌های کشور از نظر ارائه سرویس، خدمات و آموزش به دلیل درآمد ناکافی و عدم حمایت دولت نسبت به هتل‌های سایر کشورها در سطح پایین‌تری قرار دارند. رییس اتحادیه هتل‌ها و هتل‌آپارتمان‌های تهران‌ در پاسخ به این سوال که چرا هزینه یک شب اقامت در هتل‌های پرستاره شهر تهران بسیار زیاد است، می‌گوید: دوره خواب هتل‌های شهر تهران بسیار طولانی است بنابراین هتلداران نرخ اقامت در هتل‌های چهار و پنج ستاره را به دلیل تعداد اتاق زیاد و تعداد بسیارکم مشتریان نمی‌توانند کاهش دهند، زیرا در صورت اجرای این امر با کاهش گردش مالی سالانه و ضررمالی مواجه می‌شوند.