تلاش داخلی‌ها برای شراکت با خارجی‌ها

دوران پساتحریم فرصت است یا تهدید؛ این سوالی است که پیش از دستیابی به توافق هسته‌ای ایران با کشورهای 1+5 بارها در بخش‌های مختلف مطرح و عنوان شد که اظهارات متعددی در پاسخ به آن از سوی مسئولان و فعالان ارائه می‌شد. در این میان تولیدکنندگان تجهیزات صنعت نفت با وجود نگرانی از اشباع بازار از محصولات خارجی امروز با رأی حداکثری دوران پساتحریم را فرصتی می‌دانند و برای توسعه فنی و تکنولوژی تولیدات‌شان به دنبال جوینت شدن با شرکت‌های خارجی هستند.

در آستانه شنیدن اخباری مبنی بر حصول توافق هسته‌ای، شرکت‌های متعددی برای سرمایه‌گذاری در ایران در بخش‌های متعدد صنعت نفت کشورمان اعلام آمادگی کردند و پس از تحقق توافق نیز نخستین هیات رسمی از کشور آلمان با فعالان بخش‌خصوصی به ایران آمد. اعلام آمادگی شرکت‌های خارجی به این نقطه ختم نشد زیرا حسین زمانی‌نیا، معاون امور بین‌الملل و بازرگانی وزیر نفت از مذاکره با 30 شرکت خارجی برای سرمایه‌گذاری در صنعت نفت خبر داد و گفت: استفاده از توانمندی شرکت‌های داخلی و انتقال تکنولوژی مهم‌ترین شرایط ایران برای حضور شرکت‌های خارجی در صنعت نفت است.

اما در این میان زمانی‌نیا درباره نگرانی سازندگان داخلی از نادیده گرفتن تولیدکنندگان داخلی در دوران پساتحریم نیز اعلام کرده است وزارت نفت حمایت‌های لازم را دارد و استفاده از توانمندی بخش‌خصوصی و سازندگان داخلی از جمله ملاحظات جدی وزارت نفت در همکاری با شرکت‌های بین‌المللی است. این اظهارنظر از سوی مسئولان دولتی مایه آرامش تـولـیـدکنندگان داخلی است که در دوران تحریم تلاش‌های زیادی برای تامین نیاز کشورداشتند. براساس گفته فعالان این بخش، تولیدکنندگان به توانمندی تامین 70 درصد از نیاز داخلی کشور در صنعت نفت دست یافته‌اند اما از ظرفیت ایجادشده در دوران تحریم‌ها تنها 30 درصد استفاده شده از این رو لازم است فعالان این صنعت از فرصت ایجاد شده در پساتحریم برای دستیابی به دانش فنی و تکنولوژی روز بهره‌مند شوند.

پیچیدن نسخه کلی اشتباه است

حسن کاظمی، عضو هیات‌مدیره استصنا و مدیرعامل شرکت پارت‌سازی مشهد به‌عنوان نخستین تولیدکننده پیچ و مهره صنعت نفت برگزاری نشست‌های مختلف هیات‌ها و شرکت‌های خارجی به‌خصوص کشورهای اروپایی با مسئولان وزارت نفت بعداز توافق ایران با کشورهای 1+5 را نشست‌های کلی با ابعاد سیاسی می‌داند و به «فرصت امروز» می‌گوید: «توافق صورت گرفته باید نهایی شود تا بتوان گامی برداشت اگرچه این نشست‌ها و آمد و رفتن‌ها برای فضاسازی خوب بود. در این شرایط تولیدکنندگان تجهیزات داخل درحال رصد فضای موجود هستند و جلسات متعددی نیز در انجمن سازندگان تجهیزات نفت برای دوران پساتحریم درحال برگزاری است تا شرایط سنجیده شود زیرا پیچیدن نسخه کلی کارساز نبوده و اشتباه است.»

وی با بیان اینکه سازندگان داخلی توان رقابت با شرکت‌های خارجی از نظر کیفیت و حتی قیمت در برخی محصولات را دارند، می‌افزاید: «دغدغه اصلی ما در شرایط کنونی فضای رقابتی با شرکت‌های برند و خارجی نیست زیرا نحوه فعالیت شرکت‌های خارجی براساس قانون مشخص شده به‌طوری که باید پیمانکاران خارجی در اجرای کار از ظرفیت پیمانکاران و مشاوران داخلی استفاده کنند. نگرانی اصلی نوعی خوددادگی و وادادگی رده‌های میانی وزارتخانه نفت است تا قوانین موجود توسط این افراد دور زده شود و شرایط به‌گونه‌ای باشد که خرید خارج برای آنها اقتصادی‌تر باشد.»

به گفته این سازنده داخلی از آنجایی که شرایط کسب‌و‌کار و اختصاص بودجه برای انجام فعالیت یا پروژه در کشور برای سازندگان داخلی به‌خوبی فراهم نیست از این رو فضای رقابتی برای تولیدکنندگان داخلی و خارجی نمی‌تواند برابر باشد با این وجود با تلاش‌های زیاد موفق شدیم وزیر نفت را مجاب کنیم شرایط قراردادها را برای داخلی و خارجی‌ها یکسان کند. البته از آنجا که سازندگان داخلی تجربه کنسرسیوم پیمانکاری دارند و قوانین آن نیز موجود است شاید لازم باشد در دوران پساتحریم برای حمایت بیشتر از ساخت داخل کنسرسیوم محصول محور نیز ایجادشود و دو وزارتخانه صنعت و نفت نیز از نظر قانونی بسترسازی لازم را ایجاد کنند.

شراکت با خارجی‌ها لازمه ایجاد بازار فروش

اما در این باره حجازی، مدیرعامل شرکت تقطیران کاشان و تولیدکننده تجهیزات نفت با تاکید بر اینکه به دنبال جوینت شدن با شرکت‌های خارجی و اروپایی هستم، به «فرصت امروز» می‌گوید: «برای اینکه بتوانیم قدرت اقتصادی شویم راه‌های زیادی وجود ندارد یکی از این راه‌ها این است که اعضای انجمن استصنا و تولیدکنندگان به‌صورت انجمنی یک موسسه یا شرکتی بزرگ متشکل از بخش‌های مختلف را تشکیل دهند تا بتوانند در برابر شرکت‌های معتبر موقعیت بهتری داشته باشند که متاسفانه این اتحاد از سوی تولیدکنندگان صورت نمی‌گیرد و همواره با مقاومت‌هایی از سوی برخی اعضای اصلی مواجه می‌شود.»

وی با بیان اینکه شراکت با شرکت‌های خارجی راهکار دیگری است که ما را به قدرت اقتصادی تبدیل می‌کند، می‌افزاید: «این شراکت می‌تواند علاوه بر کسب دانش فنی و تکنولوژی برای تولیدکنندگان داخلی پشتوانه ایجاد کند تا در بازارهای داخلی و خارجی حضور داشته باشیم. متاسفانه بدنه کارفرمایی صنعت نفت به تولید داخل اعتمادی ندارند.»

بــه گـفـتـه حجازی تولیدکنندگان داخلی تجهیزات صنعت نفت باید به فکر تولید پکیج باشند و دست از تولید و فروش محصولات بردارند. این هدف از سوی چند تولیدکننده در حال تحقق یافتن است تا با مدیریت قوی حرفی برای گفتن در برابر شرکت‌های خارجی داشته باشیم.