تلاش برای احیای اعتماد بانک‌های خارجی

دومین همایش تجاری ایران و اروپا روز گذشته در حالی برگزار شد که زمزمه ورود بانک‌های خارجی به ایران بیش از پیش قوت گرفته است و مسئولان بانک مرکزی امیدوارند با رایزنی‌های صورت گرفته به‌زودی شاهد حضور این بانک‌ها در ایران باشیم. اما این ابراز امیدواری‌ها در حالی است که هنوز موانعی بر سر حضور بانک‌های خارجی در ایران وجود دارد. در این باره می‌توان به ارزیابی برخی موسسات بین‌المللی از ریسک سرمایه‌گذاری در ایران اشاره کرد که می‌تواند بر زمینه‌های همکاری این بانک‌ها با ایران تاثیر بگذارد.

از همین‌رو‌ همه مسئولان شرکت‌کننده در همایش روز گذشته تلاش کردند تا طرف‌های خارجی را برای سرمایه‌گذاری در ایران مجاب کنند؛ تلاشی که حتی تخت روانچی، معاون اروپا و آمریکای وزارت امورخارجه هم در آن شرکت کرد و از زبان دیپلماسی به تبیین جذابیت‌های سرمایه‌گذاری در ایران پرداخت.

رئیس کل بانک مرکزی: اصلاح ساختار اقتصادی اولویت دولت ایران است

نخستین سخنران همایش روز گذشته، ولی‌الله سیف بود. رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به فعالیت‌های اقتصادی دولت یازدهم گفت: دولت تدبیر و امید در سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ مسیر اصلاحات اقتصادی در زمینه‌های مختلف اعم از بهبود و اصلاح سیاست‌های پولی، مالی و ارزی را در پیش گرفته و عمده اصلاح سیاست‌ها در راستای تامین هدف رشد و برقراری ثبات اقتصادی بوده است.

ولی الله سیف که در دومین همایش تجاری و بانکی ایران و اروپا در حضور مهمانان داخلی و خارجی سخن می‌گفت با اشاره به اینکه با وجود کند شدن آهنگ رشد اقتصادی در سال ۲۰۱۵، چشم‌انداز این رشد براساس پیش‌بینی‌های داخلی و بین‌المللی در سال‌های آتی روشن است و اقتصاد ایران خواهد توانست به رشد اقتصادی فراتر از ۵‌درصد در سال ۲۰۱۶ دست یابد، تصریح کرد: این میزان از رشد اقتصادی نشان‌دهنده ابتدای راهی است که اقتصاد ایران با صلابت در آن قدم خواهد گذاشت. ضمن آنکه اقتصاد ایران اکنون در موقعیتی تاریخی قرار گرفته است تا فصلی جدید از توسعه اقتصادی را آغاز و پتانسیل‌های بزرگ خود را از قوه به فعل بدل کند. این موقعیت تاریخی می‌تواند ایران را در ردیف اقتصادهای نوظهور در سطح جهانی قرار دهد.

وی افزود: در این میان ایران از توسعه همکاری‌های متقابل با اتحادیه اروپا استقبال می‌کند تا نه‌تنها سرمایه‌گذاران از فرصت‌های استثنایی اقتصاد ایران بهره‌مند شوند، بلکه اقتصاد ایران نیز بتواند با جذب سرمایه‌های مولد، فرآیند رشد و توسعه خود را شتاب و قدرتی مضاعف بخشد.

سیف بزرگ‌ترین تحول اخیر اقتصاد ایران را اجرای برجام و لغو تحریم‌های اقتصادی تحمیلی دانست و افزود: اعمال تحریم‌های اقتصادی نه تنها به‌عنوان یکی از موانع توسعه اقتصاد ایران به‌ویژه در سال‌های اخیر نقش داشت، بلکه بسیاری از کشورها از جمله کشورهای عضو اتحادیه اروپا را از همکاری‌های سازنده با ایران محروم کرد. سیف درخصوص رفع تحریم‌های اقتصادی و اجرای برجام تاکید کرد: اکنون با حصول نتایج برجام و اجرای آن، علاوه بر رفع تحریم‌های اقتصادی به‌عنوان گامی مثبت در عرصه سیاسی - اقتصادی، روابط خارجی ایران را به‌ویژه با اتحادیه اروپا ارتقا بخشیده و چشم‌انداز روشنی را برای توسعه همه‌جانبه همکاری‌های متقابل گشوده است.

وی افزود: با اجرای برجام، ریسک‌های سیاسی و اقتصادی ایران به‌صورت قابل توجهی کاهش خواهد یافت و با توسعه تجارت خارجی، گشایش مالی دولت، تقویت سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی، فرآیند رشد و توسعه اقتصاد ایران در مسیری جدید قرار خواهد گرفت. سیف نقش بانک مرکزی در اصلاحات اقتصادی صورت گرفته در دو سال اخیر را حائز اهمیت دانست و خاطرنشان کرد: بانک مرکزی درخصوص سیاست پولی توانسته، طی دو سال اخیر با کنترل پایه پولی و رشد نقدینگی از یک طرف و هدایت مناسب، تورم را در اقتصاد ایران به‌طور چشمگیری مهار کرده و کاهش دهد.

وی در خصوص سیاست‌های ارزی گفت: حفظ ثبات بازار ارز، کاهش نوسانات ارزی، تخصیص بهینه منابع و تامین نیازهای عوامل اقتصادی به ارزی به‌عنوان هدف اصلی سیاست ارزی بانک مرکزی در دو سال گذشته است.

وی با بیان اینکه اصلاح ساختار نظام یارانه‌ها در دستور کار دولت قرار دارد تا زمینه‌های تخصیص کاراتر منابع را در اقتصاد ایران فراهم و از هدر رفتن منابع ارزشمند کشور جلوگیری کند، افزود: در خصوص فضای کسب‌و‌کار، اقتصاد ایران در حال تجربه تحولی بزرگ است به طوری که دولت اصلاح فضای کسب‌وکار را در اولویت خود قرار داده و برای بهبود شاخص‌های فضای کسب‌وکار مانند شاخص شروع کسب‌و‌کار، شاخص اخذ مجوزها، شاخص ثبت اموال، شاخص اخذ اعتبارات و شاخص حمایت قضایی از سرمایه‌گذاران تلاش کرده است.

وی افزود: شاخص فضای کسب‌و‌کار در ایران که در سال 2014، 153 بوده است در سال‌های بعد یعنی 2015 و 2016 به ترتیب به 130 و 118 کاهش یافته است. انتظار می‌رود شاخص‌های مذکور همچنان طی سال‌های آتی روند رو به بهبود آن استمرار داشته باشد.

رئیس کل بانک مرکزی کوچک‌سازی دولت توام با اصلاح ساختار نظام بانکی را مورد اشاره قرار داد و گفت: همزمان با این تحولات، دولت سیاست آزادسازی اقتصادی، مقررات‌زدایی و اصلاح ساختار نظام بانکی را در کنار کوچک‌سازی دولت در پیش گرفته است تا فضا برای رقابت سازنده میان فعالان اقتصادی در همه حوزه‌ها مهیا شود.

سیف اجرای برجام و لغو تحریم‌ها، اصلاح سیاست‌ها و اصلاح ساختارها را زمینه‌ساز بهبود شرایط اقتصاد ایران دانست و گفت: این عوامل زمینه ساز تقویت سرمایه‌گذاری به‌ویژه سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی است و فرصتی تاریخی را پیش روی ایران و سایر کشورهای طرف تجاری آن قرار می‌دهد. مسلما اقتصاد ایران براساس قابلیت‌های اشاره شده، در شرایط جدید با استفاده از مفاهیم و اصول اقتصاد مقاومتی که بستر اصلی برنامه‌ریزی‌ها و فعالیت‌های اقتصادی را تشکیل می‌دهد، می‌تواند با تبعیت از شاخص‌های مردمی بودن، درون‌زایی، دانش‌بنیانی، عدالت‌محوری و برون‌گرایی مسیر توسعه و تعالی را با سرعت بیشتری طی کند.

رئیس شورای پول و اعتبار افزایش شاخص‌های اقتصادی، به‌ویژه در بورس را نویدبخش رونق اقتصادی ایران دانست و افزود: بهبود شاخص‌های اقتصادی به‌ویژه شاخص بورس‌اوراق‌بهادار از زمان اجرای برجام و لغو تحریم‌های اقتصادی به خوبی گواه خوش‌بینی‌های رو به تزاید فعالان اقتصادی به چشم‌انداز آتی اقتصاد ایران و نویدبخش رونق اقتصادی آتی است.

وی درخصوص کنترل تورم در سال‌های اخیر در کنار انضباط پولی دولت یازدهم گفت: بانک مرکزی موفق شده تا با اعمال سیاست‌های مناسب در کنار همراهی دولت نرخ تورم را به محدوده تک‌ رقمی نزدیک کند، به نحوی‌که نرخ تورم از ۴۰.۴درصد در مهر ماه 92 به ۱۲.۶درصد در بهمن‌ماه سال جاری رسید و رشد تورم نقطه به نقطه شاخص قیمت مصرف‌کننده نیز از ۴۵.۱درصد در خردادماه 92 به ۸.۹درصد در بهمن‌ماه کاهش یافت. بانک مرکزی مصمم به ادامه این سیاست تا تحقق نرخ تورم تک رقمی پایدار خواهد بود. بر این اساس شرایط مناسبی برای ارتقای اطمینان سرمایه‌گذاران و ثبات اقتصادی فراهم خواهد آمد.

وی افزود: همان‌طور که می‌دانیم علاوه بر شرایط محیطی مناسب، اقتصاد ایران از ظرفیت‌های بزرگی مانند نیروی انسانی تحصیل‌کرده و ماهر، منابع طبیعی سرشار، دسترسی به انرژی ارزان، بازار مصرف بزرگ داخلی و دسترسی به بازار مصرف منطقه خاورمیانه و آسیای مرکزی برخوردار است. بر این اساس جمیع شرایط داخلی و بین‌المللی در حال حاضر، زمینه مناسبی را برای بهره‌برداری از ظرفیت‌های گسترده اقتصاد ایران و آغاز فصلی جدید از توسعه اقتصادی فراهم کرده که می‌تواند ایران را در ردیف یکی از اقتصادهای نوظهور در سطح جهانی قرار دهد.

رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه بازار داخلی بزرگ ایران زمینه مناسبی برای همکاری متقابل بانک‌های ایران و اروپا است، تصریح کرد: موسسات خدمات مالی می‌توانند در ایجاد و توسعه زیرساخت‌های سیستمی بانک‌ها نظیر مدیریت ریسک، خدمات مورد نیاز را ارائه کنند. همچنین بانک‌های سرمایه‌گذاری این فرصت را خواهند یافت که به بازار جدیدی دست یابند و در نهایت سرمایه‌گذاری‌های متقابل بانک‌های ایران و اروپا از طریق دایرکردن شعبه، نمایندگی و رابطه سهامداری فرصت‌های مغتنمی برای طرفین خواهد بود.

سیف با دعوت از سرمایه‌گذاران خارجی برای حضور و سرمایه‌گذاری در ایران گفت: از تمامی سرمایه‌گذاران، موسسات خدماتی و بانکداران اروپایی دعوت می‌کنم که در فضای پساتحریم به منظور همکاری و استفاده از فرصت‌های کم‌نظیر اقتصاد ایران، در مسیر رشد اقتصادی و تولید با محوریت اشتغال و صادرات، همراه با ظرفیت‌های بالای سرمایه‌های انسانی جوان و متخصص و منابع طبیعی سرشار در کشور ما حضور فعالانه داشته باشند.

تمایل بانک‌های اروپایی برای همکاری با ایران رو به افزایش است

تخت روانچی معاون اروپا و آمریکای وزارت امورخارجه در دومین همایش تجاری و بانکی ایران و اروپا گفت: علاقه‌مندی مقامات اقتصادی اروپایی به بازگشت سطح روابط در زمینه‌های مالی، تجاری، بیمه‌ای و بانکی به روال قبل را مشاهده می‌کنیم، آنها مایلند که مسیر کار با ایران در مسیر طبیعی خود قرار گیرد.

مجید تخت روانچی با بیان اینکه طرف‌های اروپایی در برخی موارد احتیاط‌های بیش از حد را در روابط بانکی با ایران مدنظر قرار می‌دهند، گفت: برخی بانک‌های اروپایی نگرانی‌هایی دارند، درحالی‌که این ناشی از ملاحظات بیش از حد متعارف است حتی مقامات آمریکایی اذعان دارند که مانعی برای کار تجاری و اقتصادی با ایران در چارچوب برجام وجود ندارد. ضمن آنکه برخی از بانک‌های اروپایی نسبت به لغو تحریم‌ها نیز کم اطلاع هستند. وی افزود: برخی کشورها تلاش دارند در روند موفقیت‌آمیز برجام اخلال ایجاد کنند، البته خوشبختانه این موارد به مرور کم‌رنگ‌تر شده و خواهد شد.

معاون اروپا و آمریکای وزارت امورخارجه ایران با اشاره به اینکه FATF ایران را کشوری پرخطر فرض کرده و رتبه بالایی به ایران اختصاص داده است گفت: ما در حال تماس با اف‌ای تی اف هستیم، ضمن آنکه با تصوب قانون مبازره با تأمین مالی تروریسم نیز در مجلس شورای اسلامی گام مهمی در جهت اصلاح قانون مبازره با پولشویی برداشته شده است.

تخت روانچی برجام را فرصت مناسبی برای ارتقای کار اقتصادی بین ایران و کشورهای اروپایی دانست و گفت: ما اطمینان می‌دهیم هیچ مانع قانونی برای توسعه کار اقتصادی با ایران وجود ندارد، همچنین مشکل بیمه شرکت‌های اروپایی یا رفع شده یا در حال رفع شدن است.

وی با بیان اینکه با اجرایی شدن برجام تمام تحریم‌های اقتصادی و مالی مرتبط با بحث هسته‌ای لغو شده است، افزود: دستاوردهای برجام در حوزه اروپا شامل نقل و انتقالات مالی بین اشخاص و نهادهای مالی، فعالیت‌های بانکی، ایجاد روابط کارگزاری، ارائه خدمات پیام‌رسانی مالی از جمله سوییفت، اعتبارات صادراتی و تعهد اعطای وام‌های ترجیحی به دولت ایران است.

تشکیل پرونده ۹ بانک متخلف

معاون بانک مرکزی از تشکیل پرونده برای ۹ بانک متخلف در هیأت انتظامی بانک مرکزی خبر داد. به گزارش مهر، حمید تهرانفر دیروز در جمع خبرنگاران درباره برنامه بانک مرکزی برای موسسه‌های مالی غیرمجاز در سال ۹۵ گفت: اکنون مفهومی که در گذشته از این موسسه‌ها داشتیم، وجود ندارد، زیرا این موسسه‌ها پیش از این در اقتصاد ما اثرگذاری داشتند اما با اقدامات انجام شده از سوی بانک مرکزی، این اثرگذاری از بین رفته است.

معاون نظارتی بانک مرکزی با تاکید بر اینکه پرونده ۹ بانک متخلف در هیأت انتظامی بانک مرکزی تشکیل شده است، افزود: از اول اسفند تاکنون تخلفی در زمینه اجرای نرخ جدید سود بانکی نداشته‌ایم، زیرا بانک‌ها مصمم هستند، این نرخ‌ها را اجرا کنند اما پیش از آن، پرونده ۹ بانک در هیات انتظامی بانک مرکزی همچنان باز است و در حال تصمیم‌گیری درباره آنها هستیم.

وی با یادآوری هماهنگی‌های مناسب در حاکمیت برای برخورد با موسسه‌های مالی غیرمجاز گفت: هم‌اکنون تسلط خوبی بر این موسسه‌های داریم، بنابراین، موسسه‌های غیرمجاز با فشار حاکمیت برای بهبود رفتارها اقدام کرده‌اند. تهرانفر تصریح کرد: چند موسسه غیرمجاز در حال اخذ مجوز هستند و بانک مرکزی درصدد است آنها را از فیلترهای مناسبی عبور دهد تا اگر بعدها مجوز دریافت کردند، به طور سالم خدمات ارائه دهند، ضمن آنکه سایر موسسه‌ها مانند گذشته اقدامات مشکل زا انجام ندهند.

وی با بیان اینکه اقدامات بانک مرکزی سبب نگرانی موسسه‌های مالی غیرمجاز شده است، افزود: آنها می‌دانند که باید خود را با قوانین تطبیق دهند و نیروی انتظامی در این زمینه با جدیت کار را دنبال می‌کند، همچنین قوه قضاییه هماهنگی منسجم و مناسبی را با بانک مرکزی داشته و این نخستین باری بود که این اقدام منسجم انجام شده است.

معاون بانک مرکزی از موسسه‌های مالی غیرمجازی که هنوز به بانک مرکزی مراجعه نکرده‌اند، خواست سریع‌تر به این بانک مراجعه کنند و پول مردم را به خطر نیندازند. وی با تاکید بر اینکه برخورد بانک مرکزی درباره این موسسه‌های غیرمجاز صفر و یکی است، ادامه داد: موسسه‌ای از بانک مرکزی مجوز دارد، در صورت تخلف، نظارت خاصی بر آن انجام می‌شود و موسسه بدون مجوز، در صورت تخلف، نظارتی دیگر برای آن در نظر خواهیم گرفت، به‌گونه‌ای که ورود بازرسان بانک مرکزی برای بررسی تخلف معنا ندارد، زیرا آن موسسه غیرمجاز است.

تهرانفر در پاسخ به پرسشی درباره ادامه فعالیت خود در معاونت نظارتی بانک مرکزی اظهارداشت: واقعیت این است که فعالیت در این سمت سخت و بسیار پرمشغله است؛ همان‌طور که نفرات قبلی فعالیت کردند من نیز در این سمت فعال بودم و نفرات بعدی نیز خواهند آمد؛ بنابراین این اتفاق دیر یا زود خواهد افتاد. معاون بانک مرکزی گفت: با چند نفر در این زمینه مذاکراتی انجام شده که با ورود این فرد، تغییرات اتفاق خواهد افتاد.

تهرانفر درباره چگونگی نظارت بانک مرکزی بر اجرای نرخ سود جدید در بانک‌ها گفت: دستور اول بازرسان بانک مرکزی بررسی اجرای نرخ سود جدید در بانک‌هاست و به طور جدی در سراسر کشور روی این موضوع متمرکز شده‌ایم. تهرانفر ادامه داد: به نظر می‌رسد این نرخ در نظام بانکی کشور در حال اجرایی شدن است اما به دلیل گسترده بودن نظام بانکی کشور، در برخی موارد حتی مدیران عامل بانک‌ها نیز نمی‌توانند همه شعب را بررسی کنند؛ بنابراین ممکن است شعبه‌ای برخلاف ضوابط، سپرده جذب کرده و نرخ‌های دیگری را عمل کند.

به گفته وی، از اول اسفندماه امسال تاکنون نرخ سود جدید اجرایی شده اما اشکالاتی در سپرده‌های کوتاه‌مدت و عدم تعدیل آن وجود دارد که در حال برطرف کردن آن هستیم.

معاون ارزی بانک مرکزی در گفت‌وگو با «فرصت امروز»: بانک‌های آلمانی به‌زودی به ایران می‌آیند

غلامعلی کامیاب، معاون ارزی بانک مرکزی در حاشیه این همایش در گفت‌وگو با «فرصت امروز» با اشاره به مذاکرات صورت گرفته برای حضور بانک‌های خارجی در ایران گفت: از اول مارس تا امروز (شنبه)نخستین بانک‌های ایرانی که در آلمان هستند مثل بانک سپه بین ایران و اروپا شروع به کار کرده‌اند. در این میان مشکل این است که بانک‌های آلمانی برای فعالیت در ایران پیش از این جریمه‌های شدیدی شده‌اند و این موضوع بر روند حضور آنها تاثیر گذاشته است.

وی افزود: از سوی دیگر هنوز وضعیت قوانین و قواعدی که بانک‌های آمریکایی پیش از این وضع کرده‌اند، مشخص نیست و به همین دلیل است که بانک‌های اروپایی ترجیح می‌دهند کمی صبر کنند و با سرعت کمتری در این باره قدم بردارند اما فکر می‌کنم، در مدت بسیار کوتاهی شاید تا یک یا دو ماه دیگر همکاری ما با بانک‌های اروپایی برای فعالیت در ایران آغاز خواهد شد. در میان کشورهای اروپایی بیشتر از همه کشور آلمان علاقه‌مند است که در ایران فعالیت کند و با توجه به اشتیاق طرف مقابل انتظار داریم که به‌زودی پیشرفت‌های خوبی در این زمینه داشته باشیم.

کامیاب تصریح کرد: اقتصاد و تجارت ایران برای بانک‌های خارجی از جذابیت زیادی برخوردار است و این بانک‌ها تمایل دارند تا با حضور در ایران از پتانسیل‌های اقتصادی ما بهره‌مند شوند. تا پیش از اینکه ایران تحریم شود بسیاری از بانک‌ها با ما تعامل و همکاری داشتند و اکنون هم انتظار داریم به‌زودی همکاری ما با این بانک‌ها از سر گرفته شود و با رفع کامل موانع شرایط برای حضور این بانک‌ها در ایران فراهم شود که مذاکرات خوبی هم در این باره داشته‌ایم.

حمید تهرانفر، معاون نظارتی بانک مرکزی هم در گفت‌وگو با «فرصت امروز» با اشاره به رفع تحریم‌ها گفت: فرصت بسیار خوبی برای تعامل بانک‌های خارجی و حضور آنها در ایران فراهم آمده و نکته مهم این است که بانک‌های خارجی هم اشتیاق زیادی برای حضور در ایران دارند.

وی در پاسخ به این پرسش که تاکنون بانک‌های کدام کشورها برای حضور در ایران ابراز تمایل کرده‌اند، گفت: نمی‌توانم بگویم که تاکنون چند بانک در این باره ابراز تمایل کرده‌اند اما بر انگیزه بالای این بانک‌ها برای حضور در ایران تاکید می‌کنم و امیدوارم که با توجه به این موضوع به‌زودی شاهد حضور این بانک‌ها در این باشیم. در این خصوص می‌توان از بانک‌های کشور آلمان نام برد که بسیار مشتاقند تا در ایران فعالیت کنند که با توجه به قرائن موجود می‌توان گفت ظرف مدت زمان کوتاهی شاهد اثرات مذاکرات انجام شده در این باره خواهیم بود.

تهرانفر با اشاره به اثرات حضور بانک‌های خارجی در ایران گفت: حضور این بانک‌ها در ایران می‌تواند اثر خوبی روی فعالیت بانک‌های ایرانی داشته باشد و آنها را تشویق کند تا خود را به استانداردهای بانک‌های خارجی ارتقا دهند. معاون نظارتی بانک مرکزی تاکید کرد: بانک‌های خارجی با حضور در ایران می‌توانند تغییرات مهمی را در نحوه پرداخت تسهیلات ایجاد کرده و کمک کنند تا ارائه تسهیلات در بانک‌های ما براساس طرح‌های توجیهی انجام شود. همان‌طور که می‌دانید بخش مهمی از مشکلات معوقات بانکی مربوط به این موضوع است و می‌توان امیدوار بود که با این کار معوقات بانکی هم رو به کاهش بگذارد.