تقویت زیرساخت‌های نرم اقتصادی

ما باید نگرش‌مان را نسبت به سرمایه‌گذاری تغییر دهیم. از دهه‌ها قبل تا دورانی که ایران درآمد‌های نفتی‌اش به‌صورت قابل ملاحظه‌ای افزایش پیدا کرد و به این نتیجه رسید که می‌تواند از این درآمد‌ها برای توسعه اقتصای استفاده کند نگرشی که وجود داشت این بود که ما باید این درآمد‌های نفتی را به سرمایه‌گذاری تبدیل کنیم اما این سرمایه‌گذاری در کارخانه‌ها شد و بیشتر به‌صورت فیزیکی انجام گرفت تا زیربنایی. اما سرمایه‌گذاری‌های نرم و ایجاد زیرساخت‌ها و سرمایه‌گذاری در این جهت که بتوانیم یک نظام اقتصادی کارآمد، نظام پولی و بانکی موثر و همچنین یک نظام تامین مالی مناسب داشته باشیم صورت نگرفت.

اکنون به جایی رسیده‌ایم که صنعتی که تکنولوژی را تا یک زمان محدودی وارد و از آن استفاده می‌کند، نمی‌تواند این تکنولوژی را خودش به‌صورت درون زا گسترش دهد و از آن به نحو مطلوب استفاده کند. با این شرایط باز مجبور می‌شود تکنولوژی‌هایی را که از رده خارج می‌شود با همین درآمد‌های نفتی از کشورهای دیگر بخرد. چرا این اتفاق می‌افتد؟ چون زیرساخت‌های نرم نظیر اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی که باید در اقتصاد وجود داشته باشد نیست.

لذا اگر ما بتوانیم این زیرساخت‌های نرم را با استفاده از این درآمد‌های نفتی تقویت کنیم مشکل به مرور زمان رفع خواهد شد. ما حتی اگر بتوانیم نظام مالیاتی‌مان را اصلاح کنیم می‌تواند به‌طور قابل ملاحظه‌ای جایگزین درآمد‌های نفتی در بودجه شود.

* معاون پژوهشی پژوهشکده پولی و بانکی