معضلات مدیریتی واحدهای صنعتی کوچک بررسی می شود / تزریق پول جای مدیریت مدرن را نمی گیرد

در حالی چندی پیش روز حمایت از صنایع کوچک را پشت سر گذاشتیم که یکی از معاونان وزیر صنعت، معدن و تجارت نسبت به عدم مدیریت واحدهای صنعتی هشدار داد و عنوان کرد که اگر دقت لازم صورت نگیرد، با تزریق نقدینگی هم، واحدهای کوچک و متوسط در کمتر از شش ماه دیگر دوباره زمین می خورند.

این در حالی است که کارشناسان و فعالان صنعتی معتقدند در شرایطی که در دنیا مراکز مشاوره ای برای ارائه کمک به مدیران واحدهای صنعتی وجود دارد، در کشورمان ساختار وزارت صنعت، معدن و تجارت به شکلی است که واحدهای صنعتی از مراکز مشاوره ای محروم هستند و در واقع این وزارتخانه به وظیفه خود در این رابطه عمل نمی کند.

***

علی اصغر جمعه ای:

تزریق نقدینگی مشکلات مدیریتی را حل نمی کند

علی اصغر جمعه ای، رئیس اتاق بازرگانی سمنان معتقد است واحدهایی داریم که دچار مشکلات مدیریتی هستند و اگر حتی به این واحدها نقدینگی هم تزریق شود یا هر حمایت دیگری از آنها انجام شود، باز هم دچار مشکل خواهند شد.

چالش هایی را که در حال حاضر واحدهای صنعتی کوچک با آن مواجه هستند تا چه اندازه می توان به مشکلات مدیریتی این واحدها مرتبط دانست؟

البته این موضوع که مشکل مدیریتی وجود دارد فقط مختص واحدهای کوچک و متوسط صنعتی نیست و علاوه بر واحدهای کوچک و متوسط اگر در واحدهای بزرگ صنعتی هم مشکل مدیریتی وجود داشته باشد، دچار معضل و چالش خواهند شد، اما تمام مشکل توقف یا تعطیلی واحدهای صنعتی کوچک و متوسط ناشی از مسائل مدیریتی نیست.

البته واحدهایی داریم که دچار مشکلات مدیریتی هستند و اگر حتی به این واحدها نقدینگی هم تزریق شود یا هر حمایتی دیگری از آنها انجام شود، باز هم دچار مشکل خواهند شد. در مجموع این حرف کاملا درست است که بخشی از واحدهای صنعتی دچار مشکلات مدیریتی هستند و این موضوعی است که در مورد برخی از صنایع بزرگ هم صدق می کند. نمونه این موضوع واحدهای صنعتی دولتی است که یکی از معضلات آنها مشکل مدیریتی است.

به نظر شما برای حل مشکل مدیریتی واحدهای صنعتی باید چه اقداماتی انجام شود؟

به هر صورت اگر این واحدها نیاز به مشاوره دارند باید به آنها مشاوره داده شود، در غیر  این صورت به مرور زمان مجبور می شوند این واحدها را واگذار کنند، زیرا تزریق نقدینگی بدهی های آنها را افزایش می دهد. بنابراین یا باید آموزش های لازم به آنها داده شود یا اینکه مدیران کارآمدی در رأس این واحدها قرار بگیرند. به عنوان مثال یک واحد پلیمری اگر دچار مشکلی شود که مدیریت آن تخصص لازم را در این زمینه نداشته باشد، باید متخصص این کار را بیاورند، در غیر این صورت این مدیر ناچار به واگذاری واحد خود می شود.

در حال حاضر این موضوع مطرح است که بازاری برای خرید محصولات تولیدی واحدهای صنعتی وجود ندارد و هم قدرت خرید مردم پایین است و هم رکود در جامعه حاکم است. به هر حال اگر تولیدی انجام شود باید بازاری هم برای فروش آن وجود داشته باشد. به زعم شما این مشکل باید چگونه رفع شود؟

به هر حال هر تولیدی نیاز به یک بازار دارد. در کشور ما واحدهای تولیدی بیش از نیاز جامعه است و لازم است که در اینجا نگاه صادراتی لحاظ شود. نگاه صادراتی این است که ما حتما باید تکلیف خود را با دنیای خارج مشخص کنیم و بسیاری از مسائل را که با مسائل سیاسی تنیده شده است، رفع کنیم. در واقع باید مسائل سیاسی حل و فصل شود تا بتوانیم روابط مناسبی با سایر کشورها داشته باشیم و کالاها و محصولات خود را آسان تر به آن کشورها صادر کنیم.

در عین حال باید مسائل ترانزیتی، مسائل مربوط به ویزا و بازگشت و انتقال پول رفع شود. اصولا باید هر تولیدی به سمت صادرات گام بردارد و هدف گذاری کند و لازمه این موضوع ارتباط با دنیا با در نظر گرفتن منافع ملی است و باید دولتمردان این کار را انجام دهند و حاکمیت تکلیف خود را با این مسئله روشن کنند.

***

فریدون فرقانی:

واحدهای صنعتی از مراکز مشاوره ای محروم هستند

فریدون فرقانی، عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی شیراز معتقد است در کشورمان ساختار وزارت صنعت، معدن و تجارت به شکلی است که واحدهای صنعتی از مراکز مشاوره ای محروم هستند.

در حالی که چندی است روز حمایت از صنایع کوچک را پشت سر گذاشتیم اعتقاد برخی مسئولان این است که واحدهای صنعتی کوچک با مشکلات مدیریتی مواجه هستند و حتی اگر نقدینگی به آنها تزریق شود، مشکلات آنها همچنان پابرجا خواهد بود. نظر شما در رابطه با این موضوع چیست؟

در دنیا این موضوع مهم به اثبات رسیده که تنها واحدهای صنعتی و تولیدی کوچک و متوسط هستند که می توانند اشتغال زایی کنند. ما به همین دلیل نمی توانیم بگوییم که چون ممکن است این واحدها مسائل و مشکلات مدیریتی داشته باشند، قدرت و توان این را ندارند که ساختار سازمانی قوت داری داشته باشند، بنابراین اینها را حذف یا نادیده بگیریم.

این در حالی است که در دنیا مراکز مشاوره ای برای این گونه واحدها وجود دارد که به شکل مرتب اینها را راهنمایی کنند و به طور مشخص مسائل و موارد مختلف را به مدیران این واحدها یادآوری می کنند که چگونه خود را در عرصه تولید نگه دارند. متأسفانه در کشورمان ساختار وزارت صنعت، معدن و تجارت به شکلی است که واحدهای صنعتی از این موضوعات محروم هستند.

بنابراین به زعم شما اگر در کشور ما چنین مراکز مشاوره ای وجود داشته باشد، می توانیم به رفع مشکلات مدیریتی واحدهای صنعتی امیدوار باشیم؟

بله، اگر در کشور ما هم مراکز مشاوره ای وجود داشت، واحدهای صنعتی کوچک و متوسط می توانستند در مقوله اشتغال زایی به خصوص در مناطق دورافتاده و محروم تأثیرگذار باشند، هم از جهت رشد اقتصادی و هم از جهت رفع مشکل بیکاری. بنابراین باید به دنبال این باشیم که در دنیا چه اقداماتی انجام شده که ما انجام نداده ایم و آنها را دنبال کنیم، نه اینکه یک سری مسائل را زیر سؤال ببریم و بگوییم که واحدهای صنعتی کوچک محکوم به شکست هستند.

آنطور که از صحبت های شما متوجه شدم در واقع مشکلات مدیریتی که در واحدهای صنعتی کوچک وجود دارد، ناشی از ساختار وزارت صنعت است؟

بله متأسفانه به دلیل ساختار وزارت صنعت، در زمینه مراکز مشاوره ای به شدت کمبود داریم. حال سؤال این است که وزارت صنعت، معدن و تجارت چه وظایفی دارد و با چه اهدافی به وجود آمده است و اینها را نباید فراموش کنیم.

به نظر شما اگر مشکلات مدیریتی و نقدینگی واحدهای صنعتی کوچک رفع شود، اینها می توانند مجددا به چرخه تولید بازگردند و در فرآیند اشتغال زایی که به آن اشاره کردید نقش ایفا کنند؟

برخی واحدهای صنعتی امکانات لازم را در اختیار ندارند و بنابراین نباید انتظار داشته باشیم که به شکل موفقی عمل کنند، باید به اینها به تدریج آموزش داده شود. همچنین باید به این واحدها مشاوره های لازم داده شود تا مانند یک برند عمل  کنند و به آنها کمک شود تا در نمایشگاه ها شرکت کنند. متأسفانه موضوعاتی که جزو وظایف وزارت صنعت است در کشور ما اجرا نمی شود تا به واسطه آنها از واحدهای صنعتی کوچک و متوسط حمایت شود.

***

فریال مستوفی:

بدون بررسی نباید نقدینگی به واحدهای صنعتی تزریق شود

فریال مستوفی، عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران و مدیر عامل شرکت کارون دز معتقد است که نباید بدون هیچ گونه برنامه ریزی و بدون اینکه دلایل ضعف هر واحد صنعتی را بررسی کنیم، به صورت فله ای یک تصمیم را در مورد آنها اتخاذ کنیم و تنها نقدینگی در اختیارشان قرار دهیم.

آن طور که معاون وزیر صنعت می گوید واحدهای صنعتی کوچک و متوسط اغلب مشکلات مدیریتی دارند و حتی اگر به این واحدها نقدینگی هم تزریق شود، باز هم پس از مدتی زمین می خورند. نظر شما در رابطه با این موضوع چیست؟

البته نمی خواهم دفاعی از واحدهای تولیدی کنم اما این گونه نیست که تمام واحدهای صنعتی دچار مشکلات مدیریتی باشند. بنابراین اینکه می گویند به صورت عام واحدهای صنعتی کوچک و متوسط دارای مشکلات مدیریتی هستند،100درصدی نیست.

البته نمی خواهم بگویم که این واحدها چنین مشکلاتی ندارند و مسلما ضعف مدیریتی وجود دارد، اما مشکلات این واحدها فقط به دلیل ضعف مدیریتی آنها نیست و بیشتر به دلیل مشکلاتی است که به صورت جنرال برای آنها به وجود آمده و در واقع موضوعاتی خارج از کنترل این واحدهاست.

به عنوان مثال زمانی که نرخ ارز سه برابر شد، تولیدکننده هیچ تقصیری در این موضوع نداشت یا زمانی که مسئله تحریم ها به وجود آمد، ارتباطی به بخش تولید نداشت و همچنین مشکلات مالیاتی و تأمین اجتماعی خارج از عهده واحدهای صنعتی است. همچنین در شرایطی که دولت قوانین ضدونقیض وضع می کند واحدهای تولیدی را نمی توان مقصر دانست.

بنابراین عواملی خارج از عهده و اراده واحدهای تولیدی است که موجب گرفتاری آنها شده است. البته بخشی از مشکلات هم می تواند ناشی از ضعف مدیریتی باشد، اما اینکه بخواهیم تمام مشکلات را متوجه ضعف مدیریتی کنیم، درست نیست.

مسئله رکود اقتصادی و تورم موجود در کشور را تا چه اندازه در مشکلات و چالش های واحدهای صنعتی کوچک مؤثر می دانید؟

قاعدتاً رکود اقتصادی و تورم در مشکلات واحدهای صنعتی را باید مؤثر دانست. دولت تصمیم گرفته است که میزان تورم را کاهش دهد و به همین دلیل رکود در کشور ایجاد شده است. بنابراین در شرایطی که واحدهای تولیدی فروش ندارند هر چقدر هم که مدیریت عالی در آنها وجود داشته باشد، باز هم نمی توانند موفق باشند.

با توجه به آنچه اشاره کردید پس معتقدید که تزریق نقدینگی یا حتی رفع مشکلات مدیریتی واحدهای صنعتی کوچک هم نمی تواند کار چندانی از پیش ببرد؟

من با این موضوع که معاون وزیر صنعت هم به آن اشاره و اذعان کرده که شاید تزریق نقدینگی هم نتواند تمام مشکلات واحدهای صنعتی کوچک و متوسط را حل کند موافق هستم زیرا معتقدم بدون آنکه هیچ برنامه ریزی ای داشته باشیم و بدون اینکه دلایل ضعف هر واحد تولیدی را بررسی کنیم، نمی توانیم به صورت فله ای یک تصمیم را در مورد واحدهای تولیدی اتخاذ کنیم و تنها نقدینگی در اختیار آنها قرار دهیم. در واقع باید نقدینگی به واحدهایی داده شود که مشکلات آنها به دلیل عملکرد خودشان است.

همچنین باید این موضوع را بررسی کنیم که آیا کمک هایی که انجام می شود این واحدهای تولیدی را از زمین بلند می کند یا خیر. اگر این واحدهای تولیدی را از زمین بلند و دوباره وارد چرخه تولید کند، باید به آنها کمک شود اما اگر مجددا پول تزریق شود و این پول ها هم به هدر برود، طبیعتا اقدام مناسبی نخواهد بود. در واقع تزریق نقدینگی بدون اینکه اساس مشکلات واحدهای صنعتی، بررسی و رفع شود، راهگشا نخواهد بود و بنابراین نمی توان به شکل فله ای فقط پول تزریق کرد.

ارتباط با نویسنده: elmira.akrami@gmail.com