تجارت الکترونیک؛ هر روز محبوب‌تر از دیروز

توسعه روزافزون رسانه‌های دیجیتال فرصت‌های جدیدی در زمینه تبلیغات و بازاریابی ایجاد کرده‌است.گسترش اینترنت سبب رشد چشمگیر تبلیغات آنلاین و همچنین رشد اقتصادهای جهان طی دو دهه گذشته شده ‌است. شرکت‌های فناوری در کشورهای مختلف، نوآوری‌هایی ایجاد کرده‌اند که از طریق آن بتوان فعالیت‌های اقتصادی را ساده ترکرد و خدمات بهتری به مردم ارائه داد. شرکت‌های آنلاین از جمله این نوآوری‌ها هستند. با وجود شرکت‌های خدمات آنلاین، مشتریان می‌توانند از خانه یا دفتر کارشان، بدون آنکه مجبور به بیرون رفتن باشند، خرید کنند. با چند کلیک روی کامپیوتر یا گوشی‌ همراه، مردم می‌توانند هر چیزی را که مایل باشند سفارش دهند؛ از بلیت کنسرت گرفته تا محصولات خوراکی.

در حالت عادی مردم بیشتر خود به بازار و فروشگاه‌ها می‌روند یا کارگران خود را برای خرید به فروشگا‌ه‌ها می‌فرستند. اما این روش‌ها می‌توانند بسیار وقت‌گیر باشند. اقتصاددانان بر این باورند که رشد سیستم خرید و تجارت آنلاین به مردم بیشتری فرصت می‌دهد تا فعالیت اقتصادی داشته باشند یا خدمات دریافت کنند.  افزایش شرکت‌ها و فروشگاه‌های محلی و بین‌المللی آنلاین نشان‌دهنده تغییر سیستم تبلیغات سنتی به سیستم تبلیغات آنلاین است.

شرکت‌های آنلاین بین‌المللی می‌توانند میلیون‌ها نفر را که دسترسی به اینترنت دارند در سراسر دنیا جذب خود کنند و به همین دلیل است که بسیاری به این نتیجه رسیده‌اند که برای پیشرفت در تجارت باید خود را با سیستم جدید تطبیق دهند. خرید و تجارت آنلاین فرصت جدیدی برای بسیاری از صاحبان مشاغل ایجاد کرده‌است. این سیستم جدید درآمد بالایی برای اقتصاد کشورها ایجاد می‌کند و دیگر نمی‌شود آن را نادیده گرفت.

استفاده از سیستم خرید و ارائه خدمات آنلاین به صاحبان شرکت‌ها، مشاغل و مشتریان این امکان را می‌دهد تا در وقت صرفه‌جویی کنند. این کار صنعت لجستیک را تقویت کرده، صادرات را حمایت می‌کند و سبب افزایش سرمایه و ایجاد مشاغل بیشتر می‌شود. در عین حال، فروشگاه‌های الکترونیکی احتیاج به فضای کمتری دارند.

موج خرید آنلاین ابتدا از کشور آمریکا شروع و به‌صورت تدریجی وارد دیگر کشورها شد. در سال‌های اخیر فرهنگ خرید آنلاین وارد کشورهای در حال توسعه‌ای مثل هند نیز شده‌است. از معروف‌ترین سایت‌های خرید آنلاین می‌توان به Amazon ، Ebay و Wal-Mart اشاره کرد. سایت آمازون برای هر کشور به‌صورت متفاوتی برنامه‌ریزی شده است. از آمازون هند تا آمازون استرالیا، همه محصولات در اختیار کاربران قرار دارد.

در حقیقت شرکت آمازون رقیب بزرگی برای تمام شرکت‌های آنلاین داخلی در کشورهای مختلف محسوب می‌شود. در آمد این شرکت در سال 2015 از مرز 100 میلیارد دلار هم گذشت. درآمد این شرکت به طور دقیق در سال میلادی گذشته 107 میلیارد دلار بوده که نسبت به سال پیش‌ آن 18.1میلیارد دلار افزایش داشته‌است. Ebay وب‌سایتی است که به کاربران این امکان را می‌دهد تا محصولات خود را روی این وب‌سایت به فروش‌ بگذارند. این کالاها می‌توانند در هر شرایطی نو یا کهنه باشند. درآمد این شرکت در سال 2015 میلادی، 8.59 میلیارد دلار بوده است.

   شرکت آمریکایی Walmart در حال حاضر بیش از 11 هزار و پانصد فروشگاه در 28 کشور دنیا دارد و خدمات و کالاهای این شرکت به‌صورت آنلاین در اختیار مشتریان قرار دارد. این شرکت 2.2 میلیون کارمند دارد که از این تعداد 1.3میلیون در آمریکا مستقر هستند. درآمد این شرکت در سال 2015 چیزی بالغ بر 485 میلیارد دلار بوده‌است. درآمد شرکت‌های آنلاین برجسته اروپایی و آمریکایی در حدی است که حتی از تولید ناخالص داخلی برخی کشورهای دنیا پیشی گرفته ‌است. برای مثال درآمد شرکت آمازون از ارزش تولید ناخالص داخلی کشورهایی چون عمان، بلاروس و آذربایجان بیشتر است.

با آنکه شرکت‌های آنلاین فروش کالا واقع در اروپا و به‌خصوص آمریکا پیشگام در فروش کالا و ارائه خدمات آنلاین هستند، اما روش خرید اینترنتی در مناطق دیگر دنیا هم جای خود را باز کرده‌است. شرکت Alibaba یک شرکت تجارت الکترونیک چینی است. برخلاف کاهش سرعت رشد اقتصادی چین، درآمد شرکت Alibaba در سال مالی 2015 بیش از حد انتظار کارشناسان اقتصادی و بالغ بر 76.29میلیارد دلار بوده‌است.

ســـایـــت Wadi.comکــــه در ســـــال 2015 و تــــوســـــط Middle East Internet Group، تاسیس شده‌است، اخیرا  اعلام کرد که پس از 10 ماه از آغاز فعالیتش توانسته‌ مبلغ 67میلیون دلار سرمایه جذب کند. این شرکت در امارات متحده عربی و عربستان سعودی در حال فعالیت است و بیش از 150هزار نوع محصول از بیش از 2هزار برند مختلف ارائه می‌دهد. پاتریک گوپتا، یکی از موسسان این شرکت می‌گوید: «با جذب این سرمایه شرکت Wadi می‌تواند رشد بیشتری در منطقه خاورمیانه داشته باشد.»

شرکت‌های الکترونیکی واقع در منطقه خاورمیانه توانسته‌اند سرمایه‌های زیادی جذب کنند. سال گذشته شرکت تجارت الکترونیک Souq که در دوبی مستقر است، توانست تا مبلغ 27 میلیون دلار از شرکت مالی بین‌المللی International Finance Corporation –  عضو گروه بانک جهانی – و شرکت مدیریت دارایی IFC سرمایه کسب کند. طبق گزارشات حاصله از رسانه‌های اقتصادی، امارات متحده عربی بیشترین سهم را از تجارت الکترونیک به خود اختصاص داده است.

ارزش بازار الکترونیک این کشور در سال 2014، بالغ بر 2.3 میلیارد دلار گزارش شده است. کشورهای عربستان سعودی و مصر، رتبه‌های بعدی را پس از امارات دارند. ارزش بازار تجارت الکترونیک این کشورها در سال 2014 به ترتیب 1.5میلیارد دلار و 1.4میلیارد دلار بوده‌است. با اینکه خرید آنلاین در دهه گذشته در منطقه خاورمیانه 1500 درصد رشد داشته‌است، اما با این حال سهم این منطقه از تجارت الکترونیک هنوز در برابر اقتصادهای بزرگی چون آمریکا، اروپا و چین ناچیز است.

در حال حاضر ارزش بازار تجارت الکترونیک خاورمیانه بالغ بر 4.9میلیارد دلار است و انتظار می‌رود تا سال 2018 به 10میلیارد دلار برسد. در این میان با برداشته‌شدن تحریم‌های بین‌المللی، ایران می‌تواند به یکی از بازارهای مهم تجارت الکترونیک منطقه تبدیل شود. با داشتن جمعیت 78.5میلیونی، ایران دومین کشور پر جمعیت منطقه خاورمیانه و آفریقای شمالی، پس از مصر است و به همین دلیل توجه بسیاری از شرکت‌های تجارت الکترونیک بین‌المللی را به خود جلب کرده‌ است.