اخیرا یک شیوه تبلیغاتی جدید به سبک شرکتهای اروپایی در صداوسیما باب شده که در آن قبل از شروع برنامههای تلویزیونی پرطرفدار، یک برند بینندگان را به تماشای آن دعوت میکند. این فرهنگ که نمونه آن به کرات در شبکههای ترک زبان نیز مشاهده میشود، حالا به شیوهای پرطرفدار در تلویزیون ایران تبدیل شده و محال است که سریال یا برنامه پربینندهای را ببینید که یک اپراتور، بانک یا تولیدکننده بابت پخش آن بر سر تماشاگر منت نگذارد. همراه اول هم پای ثابت این تقدیم کردنها و تشکر کردنهاست؛ با این تفاوت که به رسم عادت میکوشد این شیوه تکراری و مرسوم را به شیوهای خلاقانه به اجرا دربیاورد.
چند وقت پیش شاهد پخش یک برنامه تلویزیونی پرطرفدار از تلویزیون بودیم؛ مسابقه شعر طنز «قندپهلو» که در مدت زمانی که از پخش آن میگذرد، مخاطبان پروپا قرصی را برای خود دستوپا کرده است. موفقیت سریهای قبلی این برنامه، همراه اول را به فکر حمایت از آن و مطرح کردن دوباره نام خود از طریق این برنامه پربیننده انداخت. یکی از برنامههای همراه اول برای اسپانسری مسابقه «قندپهلو» همان دعوت بینندگان به تماشای برنامه بود؛ دعوتی البته با لحنی طنزگونه و از جنس خود برنامه که از زبان رضا رفیع مجری مسابقه بیان می شد:
اگر خواهی رود غمهایت از رو
هم از روی شما هم بنده هم او
بنا بر دعوت همراه اول
بفرمایید طنز قندپهلو
خلاقیت همراه اول در این تبلیغات به همین تقدیم اول برنامهای خلاصه نمیشود. روال برنامه به این شکل است که شرکتکنندگان مسابقه که همه از طنزپردازان نسبتا باتجربه هستند، قبل از شروع مسابقه به بینندگان معرفی میشوند. اما این معرفی هم از جنس همراه اول است و به بهانه معرفی هر یک از شرکت کنندگان، به یکی از طرحهای این اپراتور اشاره شده است. بهعنوان مثال، هنگام معرفی شرکتکنندگان در میان سوابق کاری و تحصیلیشان این عبارات از زبان گوینده برنامه شنیده میشود:
«این شرکتکننده برای قطع شدن کمتر درختان با شرکت در طرح همراه طبیعت، قبض همراه اول خود را بهصورت چاپی نمیگیرد.»«این شرکتکننده یک دهه قبل از آمدن تلفن همراه اول به دنیا آمده است.»«این شرکتکننده علاقه زیادی به وبسایت رسمی شرکت همراه اول بهعنوان رسمیترین مرجع این دم و دستگاه دارد و کوچکترین دردی اگر سیمکارتش بگیرد، سریعالسیر به این سایت مراجعه میکند.»
«این شرکتکننده دو سال پیش از به دنیا آمدن تلفن همراه اول در ایران اعلام وجود کرد. متاسفانه در زمان تولد او هنوز شرکت تلفن همراه اولی در کار نبود که تولد او را شدیدا تبریک عرض کند؛ فلذا تا مدتها دچار عقده خودکمگویی تبریک تولد همراه اول شد.»«شنیدهایم که این شرکتکننده همیشه قبض تلفن همراه خود را تا پانزدهم ماه پرداخت میکند تا هر ماه از جایزه یک روز مکالمه رایگان بهرهمند شود؛ عجب آدم باهوشی است!»
«از بزرگترین آرزوهای چارلز دیکنز درون این شرکتکننده برنده شدن در طرح میلیونر شوی همراه اول است تا 100 میلیون تومان پول مفت را صرف چاپ کتابهای شعر خود کند.»این شیوه تبلیغ شاید به اندازه تبلیغ مستقیم اثرگذار نباشد، اما حسابی به بیننده میچسبد و برخلاف سایر سریالها و برنامههای اسپانسری تلویزیون حال بیننده را بد نمیکند.
از همه مهمتر آنکه از جنس خود برنامه است و در نتیجه از آن بیرون نمیزند (یاد تبلیغات طنزهای نود شبی مهران مدیری بخیر که در آن مدیری با لحنی طنزگونه و معترضانه از اسپانسرهای تحمیلی برنامه حرف میزد و تبلیغ را به شیوهای جدید برای خنداندن مخاطب تبدیل میکرد). امیدواریم این شیوههای تبلیغاتی خلاقانه باز هم در برنامههای تلویزیونی مشاهده شود و دیگر شاهد تکرار بیدلیل و بیمناسبت نامها با آثار ضدتبلیغی در صداوسیما نباشیم.