بیل گیتس از مدیرانی است که با دوراندیشی خیرهکننده به خوبی رویدادهای بزرگ را پیشبینی می کند. او در سال ۱۹۹۹ از برنامه اش برای مجهز کردن تمام خانهها به کامپیوتر ویندوزی سخن گفت؛ وعدهای که شاید از نظر بسیاری بلندپروازانه بود، اما به واقعیت پیوست. وی همان سال در کتاب «تجارت با سرعت تفکر» تغییرات گسترده اینترنت در زندگی بشر را هم پیشبینی کرد و چه کسی میتواند به واقعیت پیوستن آن را انکار کند؟
این دوراندیشی و بینش عمیق همان چیزی است که مدیران عادی را از مدیران موفق جدا میسازد. اگر مدیری از دوراندیشی برخوردار نباشد یا صداقت به خرج ندهد، طی بحرانی نظیر همهگیری ویروس کرونا با اتخاذ استراتژی نادرست، ناچیز شمردن مشکلات و ترسیم تصویری غیرواقعی مشکلات را عمیقتر کرده و باعث نارضایتی مشتریان و کارکنان می شود.
ویژگی رهبران موفق در بحران از نظر گیتس
مدیرعامل سابق مایکروسافت در کتاب «تجارت با سرعت تفکر» توضیح می دهد که توانایی کمپانی برای واکنش به رویدادی غیرمنتظره فارغ از خوشایند یا ناگوار بودن آن، یک مزیت رقابتی برای شرکت به شمار می رود. طبیعتا هیچ رویدادی به اندازه ظهور ویروس همه گیری که نیمی از صنایع را در دنیا فلج کرده، غیرمنتظره به شمار نمیرود، بنابراین توصیه های گیتس این روزها می تواند به کمک مدیران بیاید.
از نظر وی مدیران ردهبالا باید به جای گل و بلبل نشان دادن اوضاع دنبال خبرهای بد بوده و توان کارکنان برای پاسخ به آن را تقویت کنند. آنها باید از کارکنان بخواهند خبرهای بد و ناگوار را هم به اندازه موارد مطلوب با هم به اشتراک بگذارند:
تغییر در نگرش سازمان، داشتن گوش شنوا برای خبرهای بد و استقبال از آن باید از رده های بالا آغاز شود.
گفتن این توصیه به مراتب از پیادهسازی آن ساده تر است به ویژه اگر مدیر در رأس هرم قدرت قرار داشته باشد. گیتس بر این باور است هرچه سلسلهمراتب سازمان مسطح تر باشد، احتمال به اشتراکگذاری خبرهای ناگوار و واکنش به آنها بالاتر خواهد بود.
وی برای مدیرانی که این روزها بار تصمیمگیری را بر دوش می کشند، چندین توصیه دارد:
• ابتکار عمل را به دست گرفته و محیطی برای تشویق افراد به بحث و گفتوگو ایجاد کنید.
• به ایده ها اجازه شکل گرفتن داده و حتی برای شکست پاداش قائل شوید.
• از خبرهای بد استقبال کنید تا بدانید چه مواردی بیش از همه به بهبود نیاز دارند.
• خبرهای بد را سریعا با دیگران در میان بگذارید.
• تصمیم هایی آگاهانه براساس دادههای قابل اتکا اخذ کنید.
• با شکل دادن تیمهای مجازی به آنها اجازه دهید سریعا روی راه حل ها کار کنند.
فراموش نکنید این کتاب در سال ۱۹۹۹ و پیش از شکلگیری اسلک، زوم و شبکه های اجتماعی نوشته شده است. آن زمان ارسال پیام کم کم به عنوان یک ابزار کسب و کار در حال ظهور بود و بیشتر ایمیل مورد استفاده قرار می گرفت. گیتس همچنین به مزایای متعدد پیادهسازی رهبری مشترک و برقراری ارتباط صحیح بین تیم ها اشاره کرده؛ روندی که این روزها ما به شدت نیازمند آن هستیم:
بررسی راه حلها توسط تیم های مستقل به ایجاد ده ها ایده فوقالعاده منجر شد. کارکنان به سرعت از طریق ایمیل دیدگاهشان را بیان می کردند، عمیق تر به موضوعات پرداخته و گزینههای در دسترس را مطرح می کردند. تعداد ایمیل ها فوقالعاده بود و بحث و گفتوگو از این طریق باعث شد جلسات غیررسمی متعددی برای بهبود دیدگاه ها در راهروهای شرکت شکل بگیرد.
در دورانی که کارکنان در تمام سطوح از جمله در خط مقدم برای اتخاذ سریع تصمیم های درست به اطلاعات نیاز دارند، رهبران برای موفقیت باید نقابشان را برداشته و صادقانه آنچه را که حس کرده و میبینند، با دیگران به اشتراک گذاشته و آنها را از خبرهای بد آگاه کنند. آنها این کار را نه از روی ناامیدی بلکه به این خاطر می کنند که به توانایی نیروهایشان برای دستیابی به راه حل ها و عبور از مشکلات ایمان دارند.