بهترین زمان برای کاهش نرخ سود بانکی

درحالی‌که این روزها بانک‌های کشور با خبرهای مثبتی از رفع محدودیت‌های بین‌المللی روبه‌رو هستند به گفته ولی الله سیف نرخ سود بانکی در نخستین نشست شورای پول و اعتبار در سال جدید مورد ارزیابی و بازنگری قرار می‌گیرد؛ اتفاقی که با توجه به وضعیت منابع بانک‌ها شاید چندان مورد قبول بانک‌ها نباشد. به گفته کارشناسان نخستین پیامد این اقدام خروج نقدینگی از سپرده‌های بانکی و ورود به بازارهای جدید است و این به معنای کاهش قدرت بانک‌ها در حفظ منابع موجودشان است اما وزیر اقتصاد معتقد است که می‌توان با بازپرداخت بدهی‌های دولت به بانک‌ها، منابع بانک‌ها را در سطح قابل قبولی حفظ کرد.

یک گام دیگر در راستای ایجاد رونق اقتصادی

حسین مظفریان، کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با «فرصت امروز» در این باره گفت: اقتصاد کشور در دو سال گذشته با شرایط رکودی شدیدی روبه‌رو بوده است. سیاست دولت برای مهار رشد تورم شرایطی را رقم زد که به دنبال آن دولت تصمیم به هدایت نقدینگی به سوی بانک‌ها گرفت و به این ترتیب با اتخاذ سیاست‌های انقباضی در حوزه پولی توانست تورم را در دام بیندازد و سرکشی‌های افسار گسیخته تورم در سال 90 و 91 را مهار کند. البته این مهار تورم به بهای رکودی تمام شد که همه بخش‌های اقتصادی کشور را درگیر کرده است.

وی افزود: دولت توانسته است همزمان با ایجاد تحول در حوزه سیاست خارجی و حل و فصل مشکلات بین‌المللی شرایطی را فراهم کند که فرصت‌های تازه‌ای در اختیار بخش‌های اقتصادی کشور فراهم شود. این فرصت‌های اقتصادی در بخش اول، برداشته شدن فشارهای بیشتر روی اقتصاد و در بخش دوم ایجاد فرصت‌های جدید اقتصادی است. درصورتی‌که توافق هسته‌ای اتفاق نمی‌افتاد ما از سویی با شرایطی مواجه می‌شدیم که تحریم‌ها با شدت بیشتری افزایش می‌یافت و این خطر در حال حاضر از اقتصاد کشور دور شده است. از سوی دیگر با برداشته شدن تحریم‌ها، درآمدهای کشور افزایش یافته که به معنی سرمایه‌گذاری‌های جدید در بخش‌های مختلف است. علاوه بر اینکه سرمایه‌گذاری خارجی هم در این دوران فرصت‌های جدیدی را برای اقتصاد ایران فراهم می‌کند.

این کارشناس تاکید کرد: بنابراین همه گزینه‌ها برای ایجاد رونق اقتصادی فراهم است و در چنین شرایطی سود بانکی بالا توجیه عقلانی ندارد. باید شرایطی را فراهم آورد که در مسیر آن نقدینگی از بانک‌های کشور خارج شده و وارد بازارهای مولد شوند. وی ادامه داد: با کاهش نرخ تورم، انتظار برای کاهش نرخ سود بانکی طبیعی است. نرخ سود بانکی زمانی افزایش یافت که در کشور شرایط تورمی شدیدی به وجود آمده بود و به دنبال آن رشد نرخ سود بانکی طبیعی بود اما در شرایط حاضر نرخ سود بانکی بالا توجیهی ندارد.

نقدینگی از بانک‌ها به کجا خواهد رفت

سیروس محبی، کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با «فرصت امروز» در این باره گفت: بانک مرکزی باید در کنار کاهش نرخ سود بانکی، موسسات مالی و اعتباری را ساماندهی کند. در دو سال گذشته موسسات مالی و اعتباری مسابقه خطرناکی را برای رشد نرخ سود بانکی به نمایش گذاشتند. بانک‌ها به دلیل اینکه نظارت‌پذیر هستند اگرچه تخلفاتی هم داشتند اما نمی‌توانند از یک جایی به بعد تجاوز کنند اما موسسات مالی و اعتباری به دلیل نظارت‌پذیر نبودن شرایطی را فراهم کردند که اسم آن را باید مسابقه سود بیشتر بگذاریم. در هیچ جای دنیا سراغ نداریم که موسساتی خارج از نظارت بانک مرکزی یک کشور اقدام به پرداخت سود‌های بانکی غیر‌قانونی غیر‌متعارفی کنند و هیچ‌کس هم با آنها برخورد نکند.

وی افزود: باید ببینند که ریشه این موسسات به کجا وصل است. این موسسات برای اقتصاد کشور مضر هستند و تا زمانی که ساماندهی نشوند می‌توانند نظم بازار پولی و مالی کشور را به هم بزنند. این کارشناس در مورد اثرات کاهش نرخ سود بانکی در اقتصاد کشور گفت: سود بانکی که کاهش یابد تولید‌کنندگان می‌توانند به تسهیلات ارزان‌تری دست پیدا کنند و به دنبال آن تولید رونق می‌گیرد. به دنبال آن پول هم از بانک‌ها خارج و راهی بازارهای دیگر می‌شود. در شرایط فعلی بازارهای کاذب نمی‌توانند رقیبی جدی برای جذب نقدینگی باشند. با توجه به توافق هسته‌ای، ارز و طلا ظرفیت رشد بالایی ندارند اما در کنار آن بورس و مسکن توانایی جذب نقدینگی را دارند.

وی افزود: اگر دولت بخواهد اقتصاد کشور را از وضعیت رکود خارج کند باید اهمیت خاصی به بخش مسکن بدهد. ایجاد رونق در بخش مسکن می‌تواند چرخ بسیاری از صنایع را به گردش بیندازد. بنابراین درصدی از پولی که از بانک‌ها خارج می‌شود وارد بورس می‌شود و درصد بیشتری راهی بازار مسکن خواهد شد. البته ورود نقدینگی به بورس در شرایط فعلی با اما و اگر‌هایی روبه‌رو بوده است. با ریزش‌های سنگینی که در سال گذشته در بورس شاهد بودیم بسیاری از مردم عادی ضرر کرده‌اند و به سادگی به این بازار اعتماد نمی‌کنند اما کسانی که با این بازار آشنایی دارند نقدینگی شان را از بانک به این بازار منتقل می‌کنند، در مقابل برای مردم عادی که بخش مهمی از نقدینگی را در اختیار دارند چون بازار مسکن یک بازار بدون ریسک است، می‌توانند با خیال آسوده در آن سرمایه‌گذاری کنند.