مدیرعامل بانک پاسارگاد در سیزدهمین همایش دانشگاه خاتم تأکید کرد / بن بست سیاست ارزآوری صادرات با تضعیف ارزش پول ملی

دانشگاه خاتم روز یکشنبه پذیرای مهمانانی بود که گرد هم آمدند تا درباره اقتصاد مقاومتی به بحث و تبادل فکر بپردازند. این نشست سیزدهمین همایش از سلسله همایشهای علمی -کاربردی است که بانک پاسارگاد در راستای تبیین نظری اقتصاد مقاومتی برگزار کرده است.

در این نشست مجید قاسمی مدیرعامل بانک پاسارگاد، کامران بارژان مدیر گروه بین المللی مهندسی و مدیریت بارژان و همکاران و هادی محمدی رئیس کارگروه مالی انجمن مدیریت ایران به ارائه دیدگاههای خود درباره اقتصاد مقاومتی پرداختند.

اهمیت بخش صادرات در اقتصاد مقاومتی

مجید قاسمی، مدیرعامل بانک پاسارگاد گفت: بخش صادرات در اقتصاد مقاومتی از اهمیت ویژهای برخوردار است. در زمان تدوین اقتصاد مقاومتی ما اعلام کردیم که ارزآوری خالص بخش صادرات و ارزش افزوده اقتصادی از اهمیت فراوانی برخوردار است. اما با این وجود سوال این است که آیا تضعیف ارزش پول ملی ما را به سمت تحقق این هدف میبرد؟ تصور من این است که این سیاست نمیتواند چنین هدفی را محقق کند. تضعیف مداوم پول ملی ارز آوری بخش صادرات را به محاق فرو میبرد.

قاسمی گفت: در دو سال و نیم گذشته که سیاستهای اقتصاد مقاومتی ابلاغ شد تاکنون آمار شفاف و متقنی درباره میزان ارزآوری یا ارزش افزوده بخش صادرات اعلام نشده است.

دکتر قاسمی تأکید کرد: این تصور غلطی است که ما بیاییم و با تضعیف پول ملی به سمت تشویق صادرات و ایجاد ارزش افزوده در این بخش برویم. این رویکرد برخلاف سیاستهای اقتصاد مقاومتی است.

وی ادامه داد: این سیاستها سالها قبل شکست خورده است، اکنون چرا نباید از این سیاستهای شکست خورده پند بگیریم؟

قاسمی گفت: باید ابتدا بفهمیم که اقتصاد مقاومتی چیست و بعد درصدد تبیین محورهای آن در مرحله اجرا برآییم؟ اقتصاد مقاومتی یک الگوی اقتصادی یا نظریه نیست. اقتصاد مقاومتی یک شعور ملی است.

وی در تبیین واژه شعور ملی و ارتباط آن با اقتصاد مقاومتی گفت: ابتدا باید ببینیم برای هر بند اقتصاد مقاومتی چه باید بکنیم. اقتصاد مقاومتی نتیجه یک پژوهش عمیق علمی است. زمانیکه اقتصاد مقاومتی نوشته میشد ما به همه مسئولان و دستگاهها فراخوان دادیم، اما برخی اصلاً این موضوع را جدی نگرفتند و برخی هم که الان خط مشی اقتصادی دولت را تعیین میکنند اصلاً اهمیتی به این قضیه ندادند و نتیجه این رویکرد همین وضعیتی است که میبینیم.

ضرورت اتخاذ نگاهی فعال و جسورانه نسبت به آینده

کامران بارژان سخنرانی خود را با محوریت «نگاهی اجمالی به شاخصهای اقتصاد مقاومتی» ایراد کرد و گفت: شاخص اقتصاد مقاومتی در پی توصیف وضعیت ساختار کشور و زیر سیستمهای آن و شناسایی عواملی است که میتواند باعث افزایش ظرفیت کشور برای مقابله با ضربههای مختلف باشد.

وی در رابطه با آثار شاخصهای اقتصاد مقاومتی گفت: ملموس کردن وضعیت، فراهم کردن مقایسه بین وضعیت پدیدهها در شرایط مختلف، کمک به کشف نقاط و دلایل ضعف، قوت، تهدید و به خصوص فرصتها و همچنین کمک به پیشبینی آینده از جمله آثار شاخصهای اقتصاد مقاومتی است.

بارژان خاطرنشان کرد: آنچه یک سیستم اقتصادی را مقاوم میسازد، متفاوتتر از آن چیزی است که یک سیستم زیستمحیطی را مقاوم میسازد، چه از نظر تهدیدات، مخاطرات و ضربهها و چه از لحاظ ارتباط درونی با دیگر سیستمها.

وی در معرفی برخی از شناختهشدهترین روشهای ارزیابی و مورد استفاده در ایجاد شاخصهای اقتصاد مقاومتی اظهار داشت: بریگو گلیو و همکاران، بورمن و همکاران، مؤسسه WIDER وابسته به دانشگاه سازمان ملل، شاخص آژانس توسعه بینالمللی آمریکا، ارزیابی مقاومت ملی توسط مجمع جهانی اقتصاد و شاخص جهانی FM Oxford Metrica از جمله شناخته شدهترین روشهای ارزیابی هستند.

بارژان با بیان اینکه گزارش مجمع جهانی اقتصاد در 2013 چارچوبی است که شبیه یک M. R. I برای تصمیمگیران عمل میکند، توضیح داد: زیرا ضعفهای بنیادین در مواجهه با مخاطرات داخلی و جهانی دیگر با روشها و ساختارهای قدیمی ارزیابی مخاطرات قابل شناسایی نیست.

وی افزود: طبق گزارش مجمع جهانی اقتصاد، یک کشور مقاوم دارای قابلیتهایی چون سازگاری با تغییر موقعیتها، مقاوم در مقابل شوکهای ناگهانی و خودبازیابی تا حد یک تعادل مطلوب و در همان حال حفظ تداوم عملیات است. این سه مولفه هم متضمن بازیابیپذیری سریع پس از یک بحران و هم سازگاریپذیری در پاسخ به محیط متغیر هستند.

مدیر گروه بینالمللی مهندسی و مدیریت بارژان و همکاران گفت: طبق محاسبات انجام شده شاخص مقاومتپذیری ایران در سال 2013 برابر با 0.385 بوده و شاخص آسیب پذیری 0.262 بوده است. ایران در این سال از گروه بدترین وضعیت به گروه دارای وضعیت ولخرج نقل مکان داشته است. درواقع طی دوره 2006 تا 2013 گرچه از معرض آسیب بودن و ریسک بیرونی ایران کاسته شده است، اما همزمان توان داخلی برای مقابله با شوکهای خارجی نیز کاهش یافته است.

وی با بیان اینکه طبق یافتههای انجمن اقتصاد شهری تنها طی 14 سال از سال 79 تا 93 مقاومت اقتصاد ایران به کمتر از نصف کاهش پیدا کرده است، اذعان داشت: براساس این گزارش، طی این بازه زمانی، مقاومت اقتصاد کلان از 0.82 به 0.41، کاریابی بازارها در اقتصاد خرد از 0.56 به 0.14 و شاخص مقاومت اقتصادی از 0.68 به 0.30 رسیده است.

بارژان همچنین به گزارش سالانه FM Resilience Index در سال 2016 هم اشارهای داشت و گفت: براساس این گزارش شاخصهای مقاومتپذیری ایران در بین 130 کشور در شاخص کلان اقتصادی، شاخص اقتصادی، کیفیت ریسک و زنجیره تأمین به ترتیب 120، 129، 24 و 97 است.

وی به ضرورت اتخاذ نگاهی فعال و جسورانه نسبت به آینده، کشف شرایط پیچیده محیطی، فهم و پیشبینی متغیرهای مؤثر بر آینده و برنامهریزی و سناریوپردازی از تصویر آینده برای پیشرفت پویا و نوآوری تأکید کرد.

دیر عمل کردیم

در ادامه نشست، هادی محمدی با موضوع «ارائه راهکارهای عمومی اقتصاد مقاومتی» به سخنرانی پرداخت و گفت: هدف اقتصاد مقاومتی این است که در مقابل هر بحرانی دچار مشکل نشویم.

محمدی با بیان اینکه تنها راه نجات اقتصاد کشور، اقتصاد مقاومتی نیست، اذعان داشت: اقتصاد مقاومتی یکی از کارهایی است که باید در کشور اسلامی خود انجام دهیم. اقتصاد مقاومتی بایدها و نبایدهایی است که باید در طول چند سال به آن برسیم.

وی افزود: در زمانیکه وضع اقتصاد کشور بد است به دنبال اقتصاد مقاومتی رفتیم که باید گفت دیر عمل کردیم و باید زودتر از اینها سیاستهای آن را اجرایی میکردیم.

به گزارش اخبار پولی مالی، محمدی با تأکید بر اینکه به دلیل نداشتن برنامه جامع، در اجرای اقتصاد مقاومتی دچار مشکلاتی میشویم، گفت: برخی سیاهنمایی میکنند؛ در همه جای دنیا محدودیت منابع وجود دارد و برخی کشورها به دلیل اینکه ایران دارای منابع وسیعی است به آن با حسرت مینگرند.

وی به برخی ویژگیهای اقتصاد مقاومتی هم اشاره کرد و توضیح داد: اقتصاد مقاومتی یک الگو، دارای جامعیت و تمامیت مشارکت مردم است و به دنبال افزایش بهرهوری، رفاه و آسایش مردم است.

محمدی در رابطه با نقاط ضعف اقتصاد کشور در مسیر تحقق سیاستهای اقتصاد مقاومتی گفت: اقتصاد دولتی، اقتصاد تک محصولی بر پایه نفت، عدم وجود نقشه راه جامع و کامل در اقتصاد، عدم استفاده بودجه عملیاتی توسط دولت، وجود نرخ تورم بالا، رتبه پایین در ایجاد فضای کسبوکار و... از جمله این نقاط ضعف به شمار میروند.

ارتباط با نویسنده: nasim64najafi@gmail.com