بررسی تاثیر مذاکرات لوزان و توافقات هسته‌ای بر بورس کالا

در راستای اجرایی شدن خریدوفروش‌های بین‌المللی بورس کالا با اعضای اتحادیه الکترونیکی بین بورسی، یکی از مشکلات انتقال وجوه است که با برقراری مجدد سوئیفت و ارتباطات ارزی بیشتر، مسلما فضای لازم برای گام‌های عملی بیشتر ایجاد خواهد شد. در شرایط فعلی که زمینه‌های توافقات نهایی هسته‌ای در کشور فراهم شده است، بورس نیز به‌عنوان دماسنج اقتصادی کشور، زودتر از سایر بازار‌ها به این همکاری‌ها و بهبود متغیر‌های اقتصادی واکنش نشان خواهد داد. در ادامه به بررسی تاثیر توافقات هسته‌ای بر یکی از ارکان اصلی بازار سرمایه یعنی بورس کالای ایران از جنبه‌های مختلف می‌پردازم؛ 

1- ارتباط بورس کالا با سایر بورس‌های کالایی دنیا

عضویت بورس کالای ایران در اتحادیه IEU در سال گذشته خبر بسیار خوبی در راستای بین‌المللی شدن بورس کالای ایران بود. در راستای اجرایی شدن خریدوفروش‌های بین‌المللی در میان اعضای این اتحادیه، یکی از مشکلات انتقال وجوه است که با برقراری مجدد سوئیفت و ارتباطات ارزی بیشتر، مسلما فضای لازم برای گام‌های عملی بیشتر ایجاد خواهد شد. گفتنی است بورس‌های کالای اوکراین، بلاروس، ارمنستان، قزاقستان و قرقیزستان به همراه ایران از اعضای IEU هستند که براساس گزارش‌ها، بورس کالای روسیه نیز به‌زودی به عضویت این اتحادیه در می‌آید.

2- وضعیت قیمت‌های پایه کلیه محصولات در بازار داخلی

در فرمول تعیین قیمت پایه محصولات پتروشیمی و فلزی، قیمت دلار در بازار آزاد تاثیر مستقیم دارد و افزایش یا کاهش آن می‌تواند به همان اندازه قیمت‌های پایه را افزایش یا کاهش دهد. با برداشته شدن کلیه تحریم‌های مالی، قیمت دلار در بازار آزاد کاهش یافته و به احتمال فراوان به تدریج تک‌نرخی خواهد شد و ضمن کاهش قیمت‌های پایه (با فرض ثابت بودن قیمت‌های جهانی) یکی از ریسک‌هایی که در بازار محصولات پتروشیمی و فلزی وجود دارد (ریسک نوسانات ارزی) از میان خواهد رفت.

3- صادرات به سایر کشورها

با برداشته شدن تحریم‌ها و تسهیل انتقالات ارزی، صادرات محصولات از طریق تالار صادراتی بورس کالای ایران با ریسک کمتر و هزینه‌های انتقال کمتری صورت خواهد گرفت و در فضایی که هزینه‌های حمل‌و‌نقل در سطح جهانی کاهش یافته است، می‌توان با کشور‌های غیر‌همسایه نیز مبادلات تجاری بیشتری انجام داد.

4- کشف قیمت محصولات و تعرفه‌ها

با توجه به اینکه روند واردات کالا‌ها سریع‌تر و بهتر خواهد بود، کشف قیمت محصولات پتروشیمی و فلزی و تعرفه‌های واردات بسیار مهم خواهد بود و بازار نیز با سرعت بیشتری به تعادل خواهد رسید، زیرا با فرض عدم تعادل میان عرضه و تقاضا و تغییر قیمت در مورد هر کالایی، با واردات یا صادرات می‌توان به سرعت بازار را به تعادل رسانید.

5- بهره‌وری

با توجه به کاهش قیمت دلار و تسهیل مبادلات مالی، واردات کالا‌ها به سرعت انجام خواهد شد و درصورتی‌که تولید‌کنندگان داخلی نتوانند با قیمت‌های وارداتی رقابت کنند، دچار ضرر و زیان خواهند شد. لذا باید با انتقال تکنولوژی‌های برتر در سطح جهانی، ضمن استفاده از این فرصت طلایی، با افزایش بهره‌وری توان رقابتی خود را افزایش دهند.

* مدرس دانشگاه علامه طباطبایی