بخش خصوصی ایران مسئولیت کاهش مصرف آب را پذیرفت

دولت ایران و ژاپن تلاش می‌کنند تا از طریق فعال کردن بخش خصوصی دو کشور و توسعه همکاری‌ها، مصرف آب در ایران را کاهش دهند. در همین راستا معاون نظارت بر بهره‌برداری آبفا از اجرای طرح داوطلبانه نصب دستگاه‌های کاهنده در پنج شهر کشور با مشارکت انجمن سازندگان شیرآلات بهداشتی خبرداد. حمیدرضا تشیعی در حاشیه مراسم «ظرفیت‌سازی مدیران بهره‌برداری شرکت آب و فاضلاب» که دیروز در تالار آبگینه برگزار شد، با اشاره به اینکه نصب آزمایشی دستگاه‌های کاهنده مصرف در شهرهای یزد، مشهد، تبریز، اصفهان و شیراز در دستور کار شرکت مهندسی آب و فاضلاب قرار دارد، بیان کرد: طرح نصب سیستم‌های کاهنده در مشهد آغاز شده ‌است اما با وجود تبلیغات زیاد و متعهد شدن تولیدکنندگان به ارائه خدمات پس از فروش، این طرح با استقبال مناسبی از سوی مردم مواجه نشد.

وی افزود: سند پایداری آب شهری، به وزارت نیرو اجازه می‌دهد تجهیزات کاهنده مصرف آب را به مردم ارائه کند و بهای آن را از طریق قبوض برق به صورت اقساط دریافت کند. به گفته تشیعی قانون رفع موانع تولید امکان حضور بخش خصوصی در پروژه‌های هدررفت آب را فراهم می‌کند. بخش خصوصی می‌تواند با مشارکت در این پروژه‌ها، پول خود را به صورت تضمینی از دولت دریافت کند.

کمک بلاعوض ژاپن برای کاهش هدررفت آب

معاون نظارت بر بهره‌برداری آبفا همچنین از تعریف پروژه‌های کاهش هدررفت آب، به صورت مشترک بین ایران و ژاپن خبرداد. وی افزود: در حال حاضر شهر خوانسار واقع در استان اصفهان به عنوان پایلوت انتخاب شده ‌است. 60 درصد آب مصرف شده در این شهر در قالب هدررفت واقعی و غیرواقعی، از دسترس برنامه‌ریزان خارج می‌شود. وی اضافه کرد: طرح کاهش آب بدون درآمد در خوانسار، با کمک بلاعوض یک میلیارد دلاری جایکا (آژانس همکاری‌های بین‌المللی ژاپن) اجرایی خواهد شد. البته در حال مذاکره هستیم تا تعداد نقاط پایلوت، افزایش یابد. تشیعی گفت: کشور ژاپن قبل از بمباران اتمی، 80‌درصد آب بدون درآمد داشت اما با اصلاح ساختارهای خود، میزان آب بدون درآمد در این کشور را به 4درصد رساند. در حال حاضر هدررفت فیزیکی در شبکه آب این کشور حدود 2 درصد است. 

به گفته وی متوسط آب بدون درآمد در ایران 26‌درصد است. هدررفت واقعی از شبکه (یعنی از دست رفتن آب به دلیل نشتی لوله) حدود 14درصد است و براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده قصد داریم میزان آب بدون درآمد را به 15 تا 17 درصد برسانیم. این مقام مسئول افزود: برای کاهش یک‌درصدی آب بدون درآمد در ایران، سالانه به هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم. اما حجم کل اعتبارات اختصاص داده شده به این بخش توسط دولت 30‌میلیارد تومان است. در نتیجه ناگزیر به استفاده از پتانسیل بخش خصوصی و سرمایه‌گذار خارجی هستیم.

معاون نظارت بر بهره‌برداری آبفا با اشاره به حضور بخش خصوصی ژاپن در ایران بیان کرد: این هیات اسفندماه به ایران سفر خواهد کرد. هدف از این سفر، ایجاد نشست‌های مشترک بین بخش خصوصی ایران و ژاپن است تا طرف ژاپنی با شناسایی همتایان خصوصی خود در ایران، همکار مشترک یافته و در بازار آب و فاضلاب کشور حضور یابد. وی ادامه داد: تلاش می‌کنیم در زمینه آب و فاضلاب همکاری‌های خود را با کشور ژاپن افزایش دهیم. ابتدا شرکت‌های تولیدکننده خصوصی دو کشور از طریق ایجاد کارخانه‌های مشترک و مونتاژ قطعات، نیازهای داخل ایران را برطرف می‌کنند و سپس با انتقال تکنولوژی زمینه توسعه بازارها در سطح منطقه خاورمیانه فراهم خواهد شد.

بحران آب معضل آینده

ستار محمودی، قائم‌مقام وزیر نیرو با اشاره به اینکه در افق 2050، مسئله آب همچنان یکی از چالش‌های اصلی دنیا به‌شمار می‌رود، گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد با توجه به افزایش جمعیت جهان، مصرف آب در کره زمین به میزان 50‌درصد افزایش می‌یابد. ضمن آنکه 70 درصد جمعیت جهان شهرنشین خواهد شد. وی ادامه داد: در ایران نیز با شرایطی مشابه سایر نقاط جهان مواجه خواهیم بود. بنابراین باید در بخش آب کشور، کارهای زیربنایی انجام شود.

محمودی آلمان را نخستین شریک ایران در بخش آب و فاضلاب دانست و افزود: ژاپن دومین شریک جدی ایران در این بخش است. همکاری ایران و ژاپن به صورت تصادفی نبوده و انتخاب شرکای تجاری، کاملا به صورت هدفمند و براساس شفافیت در ارتباطات انجام شده ‌است. به گفته وی ایران در زمینه هوشمندی‌سازی شبکه، ساخت سامانه‌های اندازه‌گیری کارآمد، تغییر فرهنگ مصرف در جامعه و اجرای پروژه‌های تکنیکی برای مدیریت مصرف نیاز به همکاری ژاپن دارد.

شبکه آب و فاضلاب ایران نیازمند پوست‌اندازی

حمیدرضا جانباز، مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب هم در سخنان خود از نیاز گسترده شبکه آبفای کشور برای اصلاح و بازسازی خبرداد. وی افزود: در راستای ساماندهی الگوی مصرف، تلاش می‌کنیم 1300 شهر کشور به سامانه‌های نوین و هوشمند اندازه‌گیری مصرف آب مجهز شود.

وی نمک‌زدایی از آب دریا را یکی از سیاست‌های اصلی وزارت نیرو برای تأمین نیازهای شرب جامعه دانست و افزود: در مطالعات اولیه، روزانه بیش از 2میلیون متر مکعب آب برای تأمین نیازهای فلات مرکزی باید شیرین شود. این نیازها، بازار مناسبی را برای فعالیت شرکت‌های ژاپنی فراهم می‌کند. وی بر ظرفیت‌سازی جدید، تقویت نیروی انسانی و اصلاح ساختار اقتصاد آب در ایران تأکید کرد و گفت: نگاه ما در همکاری‌های مشترک با طرف ژاپنی، فقط به بازارهای ایران معطوف نیست و نیم‌نگاهی هم به بازارهای منطقه داریم.

ناکانیشی، مدیر مرکز همکاری‌های خاورمیانه‌ای ژاپن هم در سخنان خود با اشاره به انتقادات مطرح شده در زمینه گرانی تجهیزات ژاپنی به طرف ایرانی وعده داد که در همکاری‌های آتی تلاش خواهد کرد تا قیمت تجهیزاتش را کاهش دهد. وی همچنین اعلام کرد: در دومین ماه از سال آینده، هیاتی متشکل از فعالان بخش خصوصی ایران برای تبادل نظر به ژاپن سفر خواهند کرد. پیش از این نیز بخش خصوصی ایران در قالب هیاتی به ژاپن سفر کرده بود.

***

مصرف نادرست آب در فضای سبز شهری و کشت دست و دلبازانه چمن در ساختار پارک‌های ایران، به همراه دست‌اندازی شهرداری‌ها به منابع آب قابل شرب کشور از طریق ایجاد انشعابات یا چاه‌های غیر مجاز، سرانجام پای شورای‌عالی امنیت ملی را به مسئله آب باز کرد. حمیدرضا تشیعی معاون نظارت بر بهره‌برداری آبفای شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور در پاسخ به «فرصت‌امروز» درباره کنترل مصرف آب در فضای سبز شهری گفت: با همکاری شورای‌عالی امنیت ملی سندی با عنوان «سند پایداری آب شهری» در دست تدوین است. در صورت نهایی و ابلاغ شدن این سند، شورای تأمین استان می‌تواند با مسئله کشت چمن در شهرهای مختلف به‌طور مستقیم برخورد کند. این سند نیاز به تصویب مجلس نداشته و مسیر کوتاه‌تری را برای اجرا طی می‌کند. کشت چمن در آمریکا و انگلیس ممنوع شده و لازم است هرچه سریع‌تر ایران هم تدابیری در این رابطه داشته باشد. البته کشت چمن در فضای سبز امکان انتقال کود دامی و شیمیایی به کار رفته شده در خاک فضای سبز را به داخل شبکه آب شهری -به ویژه در مناطقی که لوله‌ها دچار فرسودگی هستند، فراهم می‌کند. اگرچه شرکت مهندسی آب و فاضلاب تمام شبکه را به صورت آنلاین رصد می‌کند، اما همیشه مخاطره ناشی از کشت چمن، برای سلامت آب شهروندان وجود دارد.