سرمایهگذاری برای تولید در هر زمینهای که باشد، چم و خم خود را دارد. گاه اوضاع خریدوفروش در بازار داخلی تحت سیطره واردات است، گاه بازار داخلی به حالتی از اشباع رسیده و گاه هزینههای تولید اینقدر بالاست که لرزش دستودل سرمایهگذار را به همراه دارد. اما با همه این مسائل نمیتوانیم دروازه تولید را گل بگیریم و انجام چنین کاری مانند انسداد خون است در بدن یک انسان. تولید همچنین داستانی دارد و نبضش باید بزند تا حیات یک کشور ادامه یابد. بهویژه اگر تولید کالایی پرمصرف در جامعه باشد.
در زمینه تولید حوله هم با وجود تعطیلیهایی که کارخانجات قدیمی دچارش شدهاند، اما هستند افرادی که با رویکردهای جدید که گاه درانداختن طرحی و تولیدی نو است و گاه چشم نهادن بر صادرات است، وارد بازار شدهاند. از آنجا که تبریز بهعنوان یکی از قطبهای تولید حوله ایران به شمار میرود، در گفتوگو با خلیل فرشی از تولیدکنندههای این خطه اوضاع فعلی سرمایهگذاری، ریسکها و تهدیدها، سرمایه اولیه مورد نیاز، نیاز بازار داخلی و اوضاع صادرات و واردات را بررسی کردهایم.
خلیل فرشی را کمتر کسی هست که در صنعت تولید حوله نشناسد. تولیدکنندههای دیگر از ما میخواهند که با او صحبت کنیم چون از پیشروان این حوزه است و از معدود تولیدکنندگانی است که همه مراحل تولید حوله را انجام میدهد و کارخانهاش ماشینآلات همه بخشها را دارد. فرشی بهعنوان مدیرعامل کارخانه بهبافت آذر، در ابتدا با اشاره به اوضاع کنونی بازار میگوید: از وجوه مثبت بازار میتوان به عدم وجود مجوز برای واردات قانونی اشاره کرد اما این مسئله موجب نشده که جنس خارجی در بازار نباشد و از راههای غیرقانونی حجم بالایی وارد میشود.
این تولیدکننده که سابقه حضور خانوادهاش از جانب پدری و مادری در صنعت حوله به 35سال میرسد، میگوید: کارخانهاش در حال حاضر 11دستگاه دارد که همه مراحل مقدمه تا تکمیل را انجام میدهد. حتی بستهبندی را خودشان انجام میدهند و برای نخستین بار دستگاه آهارزنی را وارد ایران کردهاند.
بر مبنای صادرات وارد شوید
فرشی در پاسخ به این سوال که آیا وضعیت را برای ورود سرمایهگذار جدید مساعد میداند یا خیر؟ میگوید: اگر کسی مبنای کار و تولیدش را نوآوری و صادرات بگذارد و همه هدفش بازار ایران نباشد، میتواند به سودآوری امیدوار باشد و ادامه میدهد که در شرایط کنونی بازار روسیه چشمانداز روشنی را پیش روی صنعت حوله ایران قرار داده و خودش هم برنامههایی برای این بازار دارد.
وی همچنین اشارهای دارد به تولید حوله در ترکیه که با کیفیت بالا انجام میشود و میگوید: ما دنبالهرو ترکیه هستیم و حتی به لحاظ فنی و تکنولوژی با آنها همکاری میکنیم و از آنها کمک میگیریم و این امر را کمک بزرگی برای بهروزماندن و تولید براساس نیازهای بازار میدانیم. البته اشارهای هم به تفاوت کار در ایران با ترکیه دارد: در ترکیه لازم نیست هر سرمایهگذاری همه مراحل تولید حوله را خودش انجام دهد.بلکه هر کسی در یک بخش از تولید سرمایهگذاری میکند.
مثلا یک نفر با راهاندازی رنگرزیهای بزرگ، مرحله رنگرزی را برای سایر تولیدکنندهها انجام میدهد. فرد دیگری مرحله آهارزنی را انجام میدهد اما در ایران کسی نمیتواند حوله خام را بفروشد و حتما باید رنگرزی شده باشد. بنابراین هر کسی توان تجمیع سرمایه را برای راهاندازی همه مراحل تولید ندارد و در صورت سرمایهگذاری، با بروز هر گونه مشکلی ضرر و زیان گستردهای متوجه سرمایهگذار میشود.
بنابراین، یکی از راهکارها این است که واحدهای بزرگ را کوچکسازی کنیم تا هم اشتیاق سرمایهگذاری افزایش یابد و هم اشتغالزایی بیشتری ایجاد شود. این تولیدکننده حوله در ادامه با اشاره به سرمایه مورد نیاز برای تهیه هر دستگاه اروپایی مدرن میگوید: قیمت بهروزترین دستگاههای اروپایی ویژه بافت که ساخت کشورهایی چون آلمان و ایتالیا باشند، بین 140هزار تا 150هزار یورو است. همچنین برای خریداری سایر دستگاههای مربوط به مقدمات و تکمیل مانند دوخت و بستهبندی باید هزینهای 1.5برابری نسبت به قیمت ذکرشده صرف شود.
نوآوری؛ مهمترین راز ماندگاری در بازار
فرشی بازار حوله را تمامشده و از دست رفته نمیداند و معتقد است که اگر کسی با نوآوری وارد این بازار شود، حرفهایی برای گفتن خواهد داشت. کما اینکه کارخانه تحت مدیریتش علاوه بر تولید حولههایی با نخ پنبهای، به تولید حوله با نخهای مخصوص مانند نخ بامبو روی آورده و این امر را عاملی صددرصدی برای موفقیت میداند.
بههمین دلیل هم هست که در اوضاع کنونی بازار این کارخانه توانسته با تولید ماهانه 50تن حوله به اکثر شهرهای ایران حوله ارسال کند و در سالهای گذشته به اربیل عراق و ارمنستان هم حوله صادر کرده است، هر چند میگوید نتیجه کلیاش مثبت نبوده چون در این کشورها هنوز قیمت را بر کیفیت ترجیح میدهند. اما آینده بازار را مثبت ارزیابی میکند و تاکید بسیاری بر تولید باکیفیت دارد چون معتقد است که کشورهای زیادی هستند که خواهان کیفیت بالا هستند.
مهمترین تهدیدهای بازار
از نظر مدیرعامل بهبافت آذر مهمترین تهدیدهای بازار، وجود تولیدیهای بیشماری است که با استفاده از مواد اولیه بیکیفیت حولههایی را با قیمت نازل راهی بازار میکنند و موجب خرابی بازار میشوند چون مردم قدرت خرید پایینی دارند و هر جنس ارزانی را میخرند، بیتوجه به این نکته که هیچ ارزانی بیدلیل نیست. به همین خاطر هم هست که بسیاری از حولههای تولید داخل با یک بار شستن ضخیم شده و دیگر قابل استفاده نیستند.
وی در ادامه به سایر تهدیدهای بازار نیز اشاره کرده و میگوید: وارداتی بودن دستگاهها و نبود قوانین تسهیلکننده در امر تولید از مهمترین تهدیدهای بازار است. مثلا اگر دستگاهی خراب شود باید دوهفته صبر کنیم تا قطعه مورد نظر از آلمان و ایتالیا خریداری شود و با طی کردن مراحل فرساینده وارد کشور شود. در حالی که مثلا در ترکیه قطعات مورد نیازشان به سرعت سفارش پیتزا به دستشان میرسد.