سرمایهگذاری را به طور کلی به دو دسته کوتاهمدت و زودبازده و بلندمدت تقسیم میکنند. نتیجه هر دو نوع سرمایهگذاری هم قرار است ایجاد اشتغال و درآمدزایی باشد. در شرایط کنونی کشور که خیل عظیم بیکاران بیداد میکند، سرمایهگذاری در حوزه صنایع زودبازده میتواند راهکاری موثر برای اشتغالزایی باشد. کارشناسان اقتصادی هم در این زمینه معتقد هستند که استفاده از امتیاز کارگاههای زودبازده میتواند نه تنها زمینه اشتغالزایی گستردهای به متقاضیان کار هدیه دهد، بلکه گردش اقتصادی و ارزش افزوده مناسبی را برای منطقه احداث کارگاه مهیا میکند.
این درحالی است که چون امروزه کشورمان نیازمند ایجاد فرصتهای شغلی متعددی است، میتواند با استفاده از این طرحهای زودبازده البته بهصورت علمی و کارشناسانه در زمینه تامین فرصتهای شغلی مورد نیاز جوانان بهخصوص در برخی مناطق مثل اصفهان، خراسان رضوی و تهران اقدام کند تا علاوه بر ایجاد ارزش افزوده مناسب، چرخه اقتصادی قابل قبولی نیز در آن به وجود آورد. همین امر هم موجب شد تا این بار سوژه کسبوکار زودبازده را در شیرینی طعم نبات بیابیم و به سراغ زیر و بم تولید نبات برویم.
تا چای هست، نبات هم تولید میشود
در این رابطه و اینکه راهاندازی یک واحد تولیدی نبات چه هزینههایی دارد، جواد عزتی یکی از تولیدکنندگان نبات در اصفهان به «فرصت امروز» میگوید: با در نظر گرفتن روند روبه رشد گرایش مردم به نوشیدن چای میتوان حدس زد که هر روز فرصت کسبوکار بهتری در زمینه تولید نبات ایجاد خواهد شد، بنابراین دور از ذهن نیست اگر بگوییم این کسب وکار نه تنها محدود به مرزهای کشورمان نیست، بلکه میتوان آن را در ابعادی جهانی دید به صورتی که امروز آمریکا و سنگاپور نیز تولیدکننده نبات بهصورت صنعتی هستند و بازار مناسبی هم به خود اختصاص دادهاند.
هزینههای سرمایهگذاری
عزتی با تاکید بر اینکه بیشتر کارگاههای تولیدی نبات در سطح ایران، امروز بهصورت سنتی تولید نبات میکنند، افزود: براساس آمار تقریبا بیش از 60درصد از نبات ایران امروز بهصورت سنتی تولید میشود، هر چند این نوع تولید زیاد صرفه اقتصادی ندارد اما برای شروع کار میتوان روی گردش مالی آن حساب کرد و کمکم به سمت تولید صنعتی نبات گام برداشت چون با سرمایهای اندک میتوان پس از اخذ مجوزهای مورد نیاز مثلا مجوزهای بهداشتی، کار را شروع کرد. بهعنوان مثال برای ظرفیت تولید نزدیک به یک تن نبات معمولی با شیوههای سنتی، کمتر از 100میلیون تومان سرمایه مورد نیاز است.
این فعال صنفی همچنین با اشاره به 600میلیون تومان سرمایه اولیه برای راهاندازی یک کارگاه تولید نبات صنعتی با ظرفیت حدود 5 تن در روز تصریح کرد: همانطور که اشاره شد تولید نبات سنتی صرفه اقتصادی بالایی ندارد و باید برای ورود به تولید صنعتی برنامهریزی کرد که نیازمند تهیه دیگهای بخار مخصوص، قالبها، پاتیلها و تجهیزات بستهبندی است. این درحالی است که مبلغ یاد شده میتواند زمینه اشتغالزایی 9 نفر را ایجاد کند ولی در صورت اینکه خط بستهبندی کامل را در طرح توسعه کارگاه داشته باشیم، میتوان تا 12 نفر پرسنل را به کار گماشت.
وی ارزش افزوده واقعی را در تولید نبات و بستهبندی اوزان مختلف آن دانست و گفت: برخی کارگاهها صرفا به تولید نبات و فروش عمده در بستهبندیهای 10 و 20 کیلویی اقدام میکنند درحالی که ارزش افزوده واقعی در تولید بستههای یکصد گرمی تا یک کیلوگرمی است به این دلیل که قیمتها متفاوت خواهد شد. بهعنوان مثال، امروز نبات 700 گرمی زعفرانی 5000 تومان فروخته میشود در حالی که همان نبات در بستهبندی 10 کیلویی 4200 تومان است.
هزینههای تولید
این تولیدکننده زعفران در اصفهان، هزینه تولید را به نوعی وابسته به قیمت شکر دانست و افزود: بهطور کلی قیمت شکر بهصورت روزانه و نقدی محاسبه میشود اما هزینههای جانبی که شامل طعمدهندگان، کارگر، گاز، آب، برق، مالیات، بیمه و ماشینآلات تقریبا حدود 700 تومان به ازای هر کیلوگرم است، بنابراین با درنظر گرفتن قیمت شکر امروز که 2250 تومان است تقریبا هزینه تولید هر کیلوگرم نبات زعفرانی 3200 تومان برای عمده فروش است و قیمت مصرفکننده نزدیک 4200 تومان تعیین میشود.
عزتی یکی از فنون موفقیت تولید صنعتی نبات را در ایجاد خط تولید شکلات و آبنبات در کنار خط تولید نبات دانست چون برخی ضایعات تولید نبات را میتوان در تولید محصولات دیگر بدون هرگونه مشکل بهداشتی به کار گرفت که این موضوع میتواند مانع از افزایش دورریز تولید نبات باشد. این درحالی است که نوآوری در طعم و عطر نباتها مثل استفاده از برخی شربتهای سنتی و طعمدهندههای طبیعی از جمله آنهاست.
به عقیده این فعال صنفی، عمده مشکل تولیدکنندگان نبات، نبود ثبات قیمتی در شکر است و دیگر عامل نگرانکننده موضوع گردش مالی است چون براساس عرف موجود بازار، نبات تولید شده وقتی به عمدهفروشها تحویل داده میشود معمولا تسویهحساب 20 روزه دارد و متاسفانه تمام خریدها نقدی است که این موضوع باعث خواب بسیار بالای سرمایه میشود.
عزتی در پایان موضوع صادرات را درصورت رعایت استانداردهای مورد نیاز بسیار مناسب دانست و گفت: امروز اکثر کشورهای حاشیه خلیج فارس و برخی کشورهای شمال شرقی کشورمان از خریداران عمده نبات ایران هستند به صورتی که حتی گاهی اوقات صادرات فله به این کشورها صورت میگیرد و در نهایت بستهبندیهای محلی در فروشگاههای سطح کشور توزیع میشود.