بازی خبرهای هسته ای و نفتی با ارز

درحالی‌که تب نوسان قیمت ارز شکسته شده و به مرز 3300 هزار تومان رسیده است، اظهارات برخی مسئولان حاکی از آن است که ارز در سال 94 یک افزایش قیمت دیگر را تجربه خواهد کرد. اکبر ترکان رییس شورای مناطق آزاد در این باره معتقد است که سال آینده بار دیگر ارز شاهد یک جهش قیمتی خواهد بود. اما درحالی‌که بازار ارز در آرامش به سر می‌برد، این اظهارات بر چه پایه منطقی استوار است؟

نقش مذاکرات هسته ای

یک کارشناس اقتصادی در این باره به «فرصت امروز» گفت: جهش قیمت ارز از دید کارشناسی در سال 94 محتمل است. با وجود افزایش‌های اخیر قیمت نفت، تا پایان سال‌جاری و در سال آینده، انتظار نمی‌رود که درآمد دولت از فروش نفت، رشد به سزایی داشته باشد البته انتظار کاهش عواید نفتی و حتی کسری بودجه دولت وجود‌ دارد. در چنین شرایطی دولت، ارز کمتری به دست می‌آورد و با کمبود درآمدهای ارزی دولت، قیمت آن در بازار آزاد رشد خواهد کرد.

وی افزود: کاهش قیمت نفت این پیام را به بازار ارز می‌دهد که ریال ایران در برابر سایر ارزها از پشتوانه و توان کمتری نسبت به سایر سال‌ها برخوردار است، بنابراین بازار آزاد با این تحلیل هم که شده قیمت انواع ارزها را افزایش می‌دهد. اما فراموش نکنیم که تیرماه سال 94 پایان مهلت مذاکرات هسته‌ای است و آن‌گونه که از شواهد برمی‌آید مذاکرات هسته‌ای تا آستانه یک توافق کامل پیش رفته است و مقام معظم رهبری هم در سخنان اخیرشان حمایت‌شان را از یک توافق خوب اعلام کردند. آقای ظریف هم در مذاکرات بار دیگر اعلام کردند که مقام معظم رهبری از مذاکرات حمایت می‌کنند، بنابراین باتوجه به مجموعه این عوامل احتمال توافق هسته‌ای زیاد است.

این کارشناس تاکید کرد: با حصول توافق هسته‌ای انتظار می‌رود که انرژی صعودی از قیمت ارز گرفته شود و به دنبال آن قیمت کالاهای وارداتی و برخی اقلام ارز‌بر هم در بازار کاهش می‌یابد. بنابراین با فرض حتمی بودن توافق هسته‌ای، جهش قیمت ارز را در بازار سال 94، با‌دوام نمی‌بینم اما مناسب نیست خوشبین باشیم و فکر کنیم که با حصول توافق، قیمت ارز یک‌باره کاهش می‌باید. در صورت توافق اگرچه قیمت ارز میل به شکستن قیمت سه هزار تومان هم خواهد داشت اما واقعیت‌های بازار نفت آن را بالای سه هزار تومان تا 2700 تومان تثبیت خواهد کرد. علاوه بر اینکه رییس کل بانک مرکزی هم چندین بار تاکنون نشان داده است به قیمت سه هزار تومان حساس است و احتمالا بانک مرکزی سیاست‌هایی را به کار خواهد بست تا قیمت ارز از این میزان بیشتر کاهش نیابد.

اقدامات موثر بانک مرکزی

کارشناس اقتصادی دیگری هم در گفت‌وگو با «فرصت امروز» در این باره گفت: شواهد بازار ارز نشان می‌دهد که فعالان بازار ارز به این نتیجه رسیده‌اند که ارز یک رشد قیمتی را سر راه خود در سال 94‌دارد و با همین تحلیل سرمایه‌های بزرگی وارد بازار ارز شده‌اند و اقدام به خریدهای گسترده دلار و انواع دیگر ارز کرده‌اند. طبق قاعده قیمت، عرضه و تقاضا، هر زمان که تقاضا افزایش یابد قیمت هم روند افزایشی را تجربه خواهد کرد. بنابراین محتمل است که با رشد حجم تقاضای خرید در بازار، ارز یک روند افزایشی را تجربه کند؛ چرا که صاحبان این سرمایه کلان تا زمانی که ارز به قیمت موردنظرشان نرسد و سود آنها تامین نشود، اقدام به فروش ارز نمی‌کنند. 

وی افزود: بازار ارز یک بازار مستعد رفتارهای دلالی است. کسی نمی‌تواند به این سرمایه‌های کلان بگوید که ارز نخرید یا در فلان نقطه ارزهایی را که در دست‌دارید بفروشید. اما می‌توان اقدامات پیشگیرانه‌ای انجام داد که اقتصاد کشور در دام و تله نوسانات شدید ارزی نیفتد. مثلا در این روزها که بازار ارز آرام است، می‌بینیم که بانک مرکزی به دنبال مهار و ساماندهی دلالان ارزی است. این اقدام درست و منطقی است. در ماجرای نوسان شدید قیمت ارز در دولت دهم، وقتی قیمت ارز به بالاترین میزان خود رسید بانک مرکزی به فکر افتاد که برای پراکنده کردن دلال‌ها از نیروی انتظامی کمک بگیرد و وقتی شرایط آرام شد دوباره دلال‌ها به خیابان‌ها ریختند و کارشان را از سر گرفتند اما در بانک مرکزی در این دوره پیش از وقوع نوسان‌های قیمتی به فکر چاره افتاده است و سعی‌دارد دلال‌ها را مهار کند و از سوی دیگر تلاش‌دارد تا روند اعلام قیمت ارز را هم از انحصار صرافی‌های قانونی در‌آورد و به کانون صرافان بسپارد، با توجه به این تمهیدات بانک مرکزی انتظار می‌رود که در صورت وقوع نوسان ارزی در سال جدید، این نوسان شدت پیدا نکند و در نهایت تا مرز چهار‌هزار تومان رسیده و از آنجا بازگشت کند.

این کارشناس تاکید کرد: در مجموع من نسبت به روند تحولات اقتصادی کشور خوشبین هستم و معتقدم با وجود کاهش قیمت نفت و فشارهایی که از این ناحیه به دولت وارد می‌شود، دولت در حال مدیریت این چالش است و به همین دلیل ارز زمینه کافی برای افزایش قیمت شدید را نخواهد داشت و در نهایت چند نوسان بزرگ را در سال 94 تا مرز چهار هزار تومان تجربه خواهد کرد و البته کاهش قیمت آن پس از این مرحله جدی است.