وقتی صحبت از اعداد و ارقام عریض و طویل و بازار مصرف گسترده باشد، هر ذهن اقتصاداندیشی به این سمت و سو سوق مییابد که این حجم مصرف میتواند انگیزه خوبی برای تولید ایجاد کند، زیرا یکی از مهمترین دغدغههای تولیدکنندگان و سرمایهگذاران وجود بازار مصرف و آینده مصرفی مناسب است. معمولا وقتی با سرمایهگذاران صحبت میکنیم، مهمترین بخش سخنشان به این موضوع برمیگردد که زمانی تولید به صرفه است که تیراژ تولید را بتوانیم بالا ببریم. با توجه به بازار چندین میلیونی کالاهایی مانند ماشینهای اداری در ایران، آیا سرمایهگذاری در این حوزه به صرفه است؟ آیا این بازار موجب شده تا تولیدکنندگان موفقی در این زمینه داشته باشیم؟
جواب این سوالات خیلی امیدبخش نیست، زیرا از آنجا که بسیاری از بازارهای پرمشتری ایران حتی با خیل میلیونی مشتری در اختیار کالاهای وارداتی قرار گرفتهاند، بازار کالاهایی که در این صفحه به آنها پرداختیم نیز در اختیار واردکنندههاست. در حقیقت دستگاههای اصلی وارد میشود. همچنان که وارد هر اداره و شرکتی و ارگانی که بشوید، نامهایی از کشورهایی چون چین، ژاپن، کرهجنوبی و غیره را بر دستگاههای روی میز مدیران و کارمندان ایرانی میبیند.
اما برای آنکه خیلی هم ناامیدکننده ظاهر نشویم، اندک تولیدی هم در این بازار به چشم میخورد. در حقیقت تولید داخلی تنها سهم اندکی از تولید کارتریجها را در اختیار دارد. تولیدی که باید با حجم وسیع قاچاق هم مبارزه کند. البته این مبارزه منحصر به کالاهای قاچاق نیست بلکه جنگی را نیز برای ترغیب ذائقه ایرانی به جنس ایرانی در پیش دارند.
در همین ارتباط و در مورد بازار اینگونه کالاها فضلالله شربتی، مدیرعامل شرکت «تارا مشاور» که یکی از معدود تولیدکنندگان کارتریج ایرانی در کشورمان است به «فرصت امروز» میگوید: بهطورکلی بسیاری از مصرفکنندگان به محصولات ایرانی که بسیاری از آنها دارای بالاترین استانداردها و گواهینامهها هستند اعتماد ندارند و به جای خرید و تقویت تولیدکنندگان داخلی ترجیح میدهند از محصولات به اسم اصلی خرید کنند که گاه مشکلاتی برای آنها ایجاد میکند. شربتی با اشاره به بازار 2میلیون عددی کارتریجهای مختلف در ایران افزود: واقعا اگر بتوانیم فرهنگسازی کنیم و دولت نیز همراهی کند، بازار مصرف و نیاز داخلی ایران آنچنان جذاب است که تولیدکنندگان ایرانی نمیتوانند به صادرات فکر کنند اما بهرغم وجود قوانین کاملاً روشن، دستگاههای مربوط توان کنترل بازار را ندارند و حجم بسیار بالای قاچاق کارتریج باعث شده تا همان چند تولیدکنندهای هم که در ایران دست به تولید زدهاند، یا با حداقل ظرفیت خود مشغول تولید باشند یا اینکه بعضا تعطیل کردهاند.
مدیرعامل شرکت تارا مشاور با تأکید بر اهمیت خدمات پس از فروش در این تولیدات تصریح کرد: با درنظر گرفتن مشکلات ایجاد شده در زمینه تولیدات ایرانی به دلیل حجم بالای قاچاق یکی از مهمترین مشکلات ایجاد شده برای خریداران مربوط به حقوق آنهاست که محصولات تقلبی دارای هیچ خدمات یا گارانتی نبوده و با توجه به هزینهبر بودن آنها بدون تردید در بلندمدت باعث زیان اقتصادی خریداران خواهد شد. وی افزود: این تصور اشتباه در ذهن برخی از خریداران است که برای خرید اینگونه محصولات هزینه کمتری پرداختهاند، درحالیکه به راندمان و بهرهوری این محصولات هیچ توجهی نداشتهاند و همین موضوع در بلندمدت برای آنها تجربهای گران را رقم خواهد زد.
این تولیدکننده ایرانی بهترین راه شناسایی محصولات تقلبی را نداشتن خدمات پس از فروش و گارانتی دانست و تصریح کرد: آن دسته از کالاهایی که از سوی فروشندگان گارانتی نشده یا دارای خدمات پس از فروش نیستند بدون تردید از طریق غیراصولی تولید یا بهصورت غیرقانونی وارد کشور شدهاند و میتوانند در آینده مشکلاتی را برای مصرفکنندگان ایجاد کنند.
شربتی در زمینه میزان اشتغالزایی اینگونه کارخانهها اضافه میکند: در کارخانه ما که 110نوع مختلف از کارتریجها تولید میشود در بخشهای مختلف از تحقیق و توسعه گرفته تا حملونقل بهصورت مستقیم 50نفر مشغول به کار هستند درحالیکه اگر این بازار یعنی تولیدات ایرانی رونق داشته باشند تنها این کارخانه ظرفیت جذب 30نفر دیگر را نیز خواهد داشت، حال آنکه برای تأمین بازار داخلی ایران حداقل به شش یا هفت کارخانه مشابه نیازمند هستیم.
وی در پایان مهمترین مشکل تولید اینگونه تجهیزات داخل خاک کشورمان را رقابت ناسالم در بازار دانست و افزود: همانطور که میدانید مهمترین مشکل ورود کالاهای غیرقانونی و قاچاق است که نفس تولید داخلی را گرفته، بنابراین تنها خواسته ما از مسئولان اجرای دقیق قانون است، چون اگر قانون دقیق اجرا شود قدرت رقابت محصولات ایرانی با محصولات خارجی در شرایط مناسبی قرار میگیرد و این کیفیت است که تعیینکننده بازار میشود.