تاثیرات نشست الجزایر کشورهای صادرکننده نفت بررسی می شود / بازار نفت تحت تاثیر اجماع اوپک

چند روز پیش و در جریان نشست غیررسمی اوپک در الجزایر اعضای این سازمان پس از چند سال سرگردانی برای محدود کردن سقف تولید نفت به ۳۲میلیون و ۵۰۰هزار بشکه به توافق و اجماع رسیدند و قرار شد در نشست عادی نوامبر یعنی آذرماه سقف تولید برای اوپک لحاظ شود. از سوی دیگر ایران در کنار دو کشور نیجریه و لیبی از اجرای طرح محدودیت تولید نفت معاف شد.

بر این اساس عملا با کاهش و محدودیت تولید نفت عربستان سعودی، عراق، امارات متحده عربی و کویت، ایران می تواند دست کم ظرفیت تولید نفت خام خود را به دوران پیش از اعمال تحریم ها افزایش دهد.

در همین حال فعالان و کارشناسان حوزه انرژی و نفت اعتقاد دارند که تصمیم اوپک در نشست الجزایر از لحاظ روانی بر بازار نفت تاثیراتی داشته است، زیرا پس از مدت ها اعضای اوپک در مورد میزان تولید نفت به توافق رسیده اند.

به نظر می رسد در صورتی که در نشست رسمی اوپک در ماه نوامبر تصمیم نشست الجزایر قطعی شود، باز هم تاثیراتی را بر بازار نفت بگذارد. البته پیش بینی ها حاکی از آن است که قیمت نفت در ماه های آتی به بیش از 50 دلار نرسد. «فرصت امروز» در این گزارش تاثیرات تصمیم اخیر اوپک بر بازار نفت را بررسی کرده است.

***

رضا پدیدار:

اوپک می تواند مکانیزم عرضه و تقاضا را حاکم کند

رضا پدیدار، رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران معتقد است نتایج نشست الجزایر در نشست رسمی اوپک در آذرماه مشهود خواهد بود و این سازمان می تواند مکانیزم عرضه و تقاضا را در بازار نفت حاکم کند.

پس از نشست الجزایر بازار نفت به این موضوع واکنش نشان داد و شاهد افزایش قیمت ها بودیم. به نظر شما این رویه افزایش قیمت نفت همچنان ادامه پیدا می کند؟

این برای نخستین بار بود که دبیرخانه اوپک به شکل فعال عمل کرد. به طور کلی می توانیم بگوییم اوپک اهمیت وجودی خود را بین کشورهای تولید کننده و صادرکننده نفت نشان داد و این 14 عضو اوپک نشان دادند که نمی خواهند با هم رقابت کنند یا اگر رقابت می کنند، رقابت منفی نمی خواهند انجام دهند و به دنبال رقابت مثبت هستند.

نکته حائز اهمیت دیگر این است که اوپک نشان داد که می خواهد مازاد عرضه ای را که در بازار وجود دارد مدیریت کند.

نکته سوم هم پایبندی اعضای اوپک به تصمیمی است که درباره آینده خودشان گرفتند، زیرا قبلا اوپک تصمیم می گرفت ولی به آن پایبند نبود.

به نظر من اهمیت تصمیم اوپک در این دوره بر این موضوع استوار بود که نشان داد عزم دارد مکانیزم عرضه و تقاضا را برای تعیین قیمت در این سازمان پایدار کند، زیرا تا قبل از این فقط ورود سیاست به اقتصاد بود که قیمت نفت را در اوپک رقم می زد، اما این توافق که سهم گروهی اوپک به 32 میلیون و 500 هزار بشکه رسانده شد و براساس سوابق کشورهای عضو این سازمان برای آنها سهمیه تعیین شود، بسیار ارزشمند است.

بنابراین تصور می کنم نتیجه نشست الجزایر را می توانیم در نشست رسمی اوپک در آذرماه مشاهده کنیم و اوپک می تواند حاکمیت مکانیزم عرضه و تقاضا را در بازار به وجود بیاورد.

عملکرد اوپک در نشست الجزایر چه تاثیری بر قیمت نفت خواهد داشت؟

در چند روزی که از نشست الجزایر گذشته است، قیمت نفت حدود 5درصد افزایش یافته و پیش بینی ما این است که اگر این پایبندی به وجود بیاید و عربستان به قول خود عمل کند و میزان سهمیه تولید خود را حدود 400هزار بشکه کاهش دهد و همین طور روس ها هم تولید خود را از 10میلیون و 280هزار بشکه کاهش دهند و به زیر 10میلیون بشکه برسانند، باعث می شود در نیمکره شمالی که فصل سرما را پیش رو داریم میزان تقاضای خرید نفت بالا برود و با توجه به ثابت ماندن عرضه، قیمت نفت اندکی بالا خواهد رفت. پیش بینی من این است که قیمت نفت روی 50دلار تثبیت شود، اما در پیک سرما تا 55 دلار در هر بشکه افزایش بیابد.

با توجه به آنچه اشـــاره کــردیـد می توانیم این انتظار را داشته باشیم که درآمدهای نفتی ایران افزایش پیدا کند؟

بله، پیش بینی ما این است که با توجه به توافقی که بین اوپکی ها و غیر اوپکی ها حاصل شده و با توجه به رشد تولیدی که خواهیم داشت، در سه ماه سوم سال شاهد افزایش درآمدهای نفتی ایران باشیم. این در حالی است که هم اکنون کشورمان در حال تقویت صادرات نفت خود به واسطه معامله با کشورهای اروپایی است و این می تواند درآمدهای نفتی کشورمان را حداقل 10 درصد افزایش دهد.

***

نرسی قربان:

تصمیم اوپک تاثیر روانی بر بازار نفت دارد

نرسی قربان، کارشناس اقتصاد انرژی معتقد است که تصمیم اوپک در نشست الجزایر از لحاظ روانی بر بازار نفت تاثیراتی داشته زیرا پس از مدت ها برای نخستین بار است که دنیا می بیند اعضای اوپک با یکدیگر صحبت می کنند و به توافق می رسند.

ارزیابی کلی شما از وضعیت بازار نفت پس از اجلاس الجزایر چیست و تصمیمات اتخاذ شده در این نشست چه تاثیراتی بر قیمت نفت خواهد داشت؟

در حال حاضر اعضای اوپک نزدیک به 33 میلیون بشکه نفت در روز تولید می کنند و با شرایطی که در نشست الجزایر گذاشتند، مقرر شد که 750هزار بشکه از تولید نفت کم شود. در نتیجه بر عرضه و تقاضای جهانی تاثیری نمی گذارد، مگر اینکه در جلسه آینده اوپک، روسیه و دیگر کشورها هم از اوپک تأسی بجویند.

اما آنچه مشخص است تصمیم گرفته شده از لحاظ روانی و بازار تاثیراتی داشته زیرا پس از مدت ها برای نخستین بار است که دنیا می بیند اعضای اوپک با یکدیگر صحبت می کنند و به توافق می رسند. بنابراین این موضوع برای روحیه بازار خیلی مهم بوده و در نتیجه جهت خوبی داشته، اما از نظر مقدار تولیدی که کاهش یافته، خیلی اهمیتی نداشته ولی به نظر می آید اثر همین مقدار کاهش تولید نفت بسیار بیشتر از چیزی بوده که فی الواقع می توانسته باشد.

اگر در نشست آذرماه اوپک تصمیم گرفته شده در نشست الجزایر قطعی شود، باز هم در آن مقطع زمانی بر قیمت نفت تاثیر خواهد گذاشت یا نمی توان انتظار افزایش قیمت چندانی را داشت؟

اگر در نشست بعدی اوپک میزان بیشتری از تولید نفت کاهش بیابد و به خصوص اینکه غیر اوپکی ها هم در این کار وارد شوند، حتما در بازار تاثیر گذار خواهد بود، اما اگر موافقت نشود که هر کشوری سهمیه های خود را داشته باشد دیگر تاثیری بر قیمت ها و بازار نخواهد داشت.

در آینده ممکن است این گونه باشد که عده ای اقدام به خرید نفت کنند به امید اینکه قیمت ها بالا برود یا بفروشند به امید اینکه قیمت ها پایین برود. در نتیجه این بازارها به طور کامل قابل پیش بینی نیستند و گاهی اوقات شرایطی ایجاد می شود که عده ای اقدام به خرید نفت می کنند و همین خریدها، قیمت ها را بالا می برد.

خریدوفروش روزانه نفت و معاملات ایران با ژاپن و هند یا عربستان و کره مربوط به بازارهای آینده و بر مبنای بورس بازی است. به همین دلیل مسئله روانشناسی بازار نفت بسیار مهم است که باید در نظر گرفته شود.

مــی تــوانیم ایـن پیش بینی را داشته باشیم که با توجه به اینکه مدت زمان طولانی با کاهش درآمدهای نفتی کشورمان مواجه بودیم، از این پس ممکن است قیمت هر بشکه نفت از 50 دلار بالاتر برود و شاهد افزایش درآمدهای نفتی باشیم؟

قیمت نفت ایران جدا از قیمت های جهانی نیست. نفت قیمتی در بازارهای جهانی دارد و ما هم تابع پیامدهای آن پولدارتر یا بی پول تر می شویم. به همین دلیل احتمال این موضوع که جهت نرخ نفت به سمت بالا باشد، بیشتر است تا به طرف پایین و در نتیجه می توان این پیش بینی را کرد که نفت به بالای 50 دلار و حتی 60 دلار هم برسد.

***

احمد صرامی:

قیمت نفت بیشتر از 50 دلار نخواهد شد

احمد صرامی، فعال بازار بین المللی فرآورده های نفتی معتقد است با توجه به مناسبات اقتصای و نشانه های بازار در ماه های آینده قیمت نفت به بیشتر از 50 دلار نخواهد رسید.

تحلیل و ارزیابی کلی شما پس از نشست الجزایر و مستثنی شدن ایران از فریز نفتی چیست؟

اتفاقی که در نشست اوپک رخ داد، بسیار مبارک و میمون بود. به هر ترتیب همین موضوع که ایران بتواند سهمیه قبل از تحریم ها را حفظ کند و فروش نفت خود را در سطح بالا نگه دارد، نشان دهنده اقتدار و توانایی دولتمردان و وزیر نفت است. اما بخشی از حفظ بازار و تعیین قیمت به اعضای اوپک یا غیر اوپک برمی گردد و موضوعات دیگری هم در آن دخیل است.

ممکن است سرمای هوا و کمبود یا زیادی مخازن کشورهای مختلف، بر قیمت نفت تاثیر داشته باشد، اما در رابطه با افزایش قیمت نفت نه اینکه خوشبین نباشم ولی زمانی که به مناسبات اقتصادی، یکسری از معادلات و نشانه های بازار نگاه می کنم، فکر نمی کنم بیشتر از 50 دلار که در حال حاضر نوسان دارد، شود. اگر بخواهد اتفاقی هم بیفتد ظرف 24 ماه آینده آن هم با اختلاف بسیار کم و شاید در حد 4 تا 5 دلار خواهد بود.

بنابراین تصور شما این است که تصمیم اوپک می تواند موجب افزایش قیمت ها شود، اما این موضوع به مسائل دیگری هم بستگی دارد؟

قطعا همین طور است. درست است که نفت یک ابزار قدرتمند است اما تحت تاثیر مسائل زیادی در بازار است؛ مسائل سیاسی، ارتباط کشورها و مسائل اقتصادی هم هست و در مجموع به مسائل زیادی ارتباط دارد.

پس با توجه به این موضوع اگر تصمیم نشست الجزایر در نشست آذر ماه اوپک قطعی شود، باز هم می تواند شوکی را به بازار نفت به لحاظ افزایش قیمت وارد کند یا اینچنین نخواهد شد؟

در سال های اخیر تجربه نشان داده که اگر اوپک بدون نتیجه بوده باشد و در واقع اوپکی ها ناراضی بیرون بیایند تاثیر زیادی بر قیمت نمی گذارد اما زمانی که اوپک تصمیم عقلایی بگیرد مانند تصمیمی که در نشست الجزایر گرفت، غالبا خبرهای خوبی به گوش اعضای اوپک و غیر اوپک می رسد و بازار جهانی را به سمت یک بهبود سوق می دهد.

اما تصمیم عقلایی و تصمیمی که بر مبنای معادلات و احترام متقابل باشد و تصمیمی که به عرضه و تقاضا و معادلات صرف اقتصادی فکر کند و اگر سیاسی کاری و سیاست زدگی شود، نه تنها قیمت ها افزایش پیدا نمی کند بلکه تعدیل هم پیدا نمی کند و حتی به سوی کاهش های نامربوط می رود.

می توانیم این امیدواری را داشته باشیم که به دنبال اتفاقات رخ داده در بازار نفت، شاهد افزایش درآمدهای نفتی ایران باشیم؟

ما همیشه امیدوار هستیم که قیمت ها به یک سرانجام خوبی برسد. ما 70 تا 80 دلار را قیمت خوبی برای نفت می دانیم، نه زیاد خطرناک است و نه زیاد پایین است که نتواند هزینه ها را جبران کند. امیدواریم به قیمت 70 دلار که قیمت خوبی است، نزدیک شویم اما دور از واقعیت می دانم که امسال یا شش ماه دوم سال آینده میلادی به این قیمت برسیم اما به نظر می رسد چند دلاری افزایش پیدا کند.

فکر می کنید درآمدهای نفتی ایران چه میزان افزایش پیدا می کند؟

به نظرم یک دلار ضرب در 2/5 میلیون بشکه به درآمدهای ایران روزانه افزوده می شود و اگر این تولید را به 3 تا 4 میلیون بشکه در روز برساند، قطعا می تواند ما را به درآمدهای بیشتری برساند.