باخت ایرانی‌ها در مناقصه 38 هزار تنی

شـرکـت مـلی صنایع مس ارزان فروختن مس به کشور ترکیه را ادعایی بیش نمی‌داند، اما اتحادیه سیم و کابل از دست دادن مناقصه 38 هزار تنی کابل آلومینیومی در کشور عراق در سال جاری خبر می‌دهد و بر این باور است که رقیبشان، کشور ترکیه به دلیل تهیه مواد اولیه ارزان توانسته پیروز مناقصه باشد.

«فرصت امروز» در گزارشی پــای درد دل و نـگـرانـی تولیدکنندگان سیم و کابل نشست و مشخص شد که این تولیدکنندگان با وجود خودکفایی و توان صادرات به دلیل برخی سیاست‌های شرکت ملی مس ایران دیگر توان رقابت با رقبای خارجی خود به‌ویژه ترکیه را در بازار عراق ندارند، چراکه شرکت ملی مس ایران مواد اولیه مس را به کشور ترکیه ارزان‌تر عرضه می‌کند.

اتحادیه سیم و کابل ادعا می‌کند

احـمـد مـرادعـلـیزاده، مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران در این‌باره اظهار کرد: «نه تنها کالایی را مانند مس خالص به کشوری مانند ترکیه، ارزان نمی‌فروشیم، بلکه تاکنون براساس قیمت‌های بین‌المللی و براساس قیمت ارز آزاد فروخته ایم. اما اینکه چرا اتحادیه سیم و کابل ادعا کرده است شرکت ملی صنایع مس این فلز را به قیمت ارز مبادله‌ای به ترکیه صادر می‌کند باید بگویم اسناد و مدارک ما نشان‌دهنده فروش مس به قیمت ارز آزاد است و وارداتی به‌عنوان سیم و کابل از ترکیه نداریم واگر سیم و کابلی از ترکیه وارد ایران می‌شود، براساس ضوابط دولت است.»

وی در ادامه توضیحات خود اعلام کرد‌: «سال‌های گذشته فروش خارجی مس با ارز مبادله‌ای نبود و البته سال گذشته قیمت‌های فروش داخلی براساس نرخ مبادله‌ای بود و امسال با ارز آزاد می‌فروشیم، با این تفاوت که برای فروش داخلی سه درصد زیر قیمت جهانی تخفیف می‌دهیم و صادرات با نرخ ارز آزاد انجام می‌شود.»

از دست دادن مناقصه

اگر گفته‌های این مقام مسئول صحت داشته باشد، پس تولیدکنندگان سیم و کابل نباید مشکلی داشته باشند، اما گفت‌وگوی دوباره «فرصت امروز» با صادق صیاد، دبیر کمیته حمایت از ساخت داخل سندیکا نشان‌دهنده این است که «در سال 93 به دلیل سیاست شرکت ملی مس شرکت‌های بخش خصوصی تولید سیم و کابل مناقصه 38 هزار تنی کابل آلومینیومی را در کشور عراق از دست داده است.»

وی با اشاره به اینکه کشور عراق برای نوسازی صنعت برق بودجه 275 میلیارد دلاری در نظر گرفته است، ‌می‌افزاید‌: «این نوسازی از سال 2013 تا 2017 میلادی باید انجام شود و خوشبختانه بخش خصوصی به دلیل خودکفایی در بخش‌های مختلف پروژه‌های متعددی را در این کشور در دست اجرا دارد. از این مبلغ حداقل 10 درصد آن، یعنی 5/27 میلیارد دلار برای تجهیزات برق اختصاص دارد.»

صنعت برق ایران توان صادرات انواع سیم و کابل برق فشار ضعیف، کابل‌های قدرت، کنترل، ابزار دقیق و کابل‌های مخصوص، انواع سیم و کابل فشار متوسط، فشار قوی و فوق فشار قوی دارد و در حال حاضر، مهم‌ترین بازار هدف آن کشور عراق است و بزرگ‌ترین رقیب کشور ترکیه است؛ کشوری که مواد اولیه مورد نیاز خود را از کشور ایران تامین می‌کند. در حقیقت، نگرانی سندیکای برق و اتحادیه سیم و کابل از ارزان فروختن مواد اولیه به کشور رقیب است چراکه در صورت تداوم این سیاست 250 شرکت تولید‌کننده از حیز انتفاع خارج می شوند.

انتظارات از شرکت ملی مس

البته گلایه‌مندی سندیکای برق تنها از فروش ارزان نیست، بلکه نحوه دریافت پول نیز هست. صیاد در این باره می‌گوید: «شرکت‌های ایرانی باید هزینه خرید مس و آلومینیوم را به‌صورت نقد بپردازند، در حقیقت شرایط بورس این‌گونه است اما کشورهای خریدار الزاما نقد خرید نمی‌کنند. اما نکته مهم‌تر این است که طرح‌های توسعه‌ای شرکت ملی مس برای همه خوشایند است و ما نیز از آن خرسند هستیم و به دنبال آن نیستیم که سهم صادرات مس و آلومینیوم کاهش یابد، بلکه انتظار داریم اولویت با داخل باشد و اگر قرار به تخفیف است آن تخفیف برای شرکت‌های داخلی باشد.»

تناقض در اظهارنظرها به دلیل منفعت

اما علیرضا کلاهی، عضو و رییس کمیته سیم و کابل سندیکای صنعت برق درباره وجود اظهارنظر متناقض میان شرکت ملی مس و اتحادیه سیم و کابل به «فرصت امروز» می‌گوید: «قطعا این تناقض خواهد بود. بدون شک شرکت ملی مس به دنبال حداکثر سود خود است، این در حالی ‌است که معدن مس ملی است و با سوبسید داخلی اداره می‌شود و باید تخفیف‌های آن برای مصرف‌کنندگان داخلی باشد نه خارجی. چرا باید معادن ما برای سود اندک داخل و منفعت زیاد خارجی‌ها باشد؟!»

ایران کشوری غنی در حوزه معادن و انرژی است بسیاری از کارشناسان بر این باورند که می‌توان به جای صادرات موادخام با ایجاد اشتغال سود بیشتری را عاید کشور کرد، اما سیاست‌ها بر این است که مواد خام صادر شود. در حقیقت به دلیل معاف بودن صادرات، فضای تجارت به‌گونه‌ای رقم خورده که تمایل برای صادرات مواد خام بسیار است. کلاهی در این باره نیز معتقد است: «تولیدکنندگان درخواست معاف از مالیات داشتند اما بیشتر سهم صادرات موادخام می‌شود و باید سیاست دولت در این حوزه تغییر یابد.»

وی در ادامه با انتقاد از ارزان‌فروشی شرکت ملی مس می‌افزاید: «این شرکت آلومینیوم را 10 درصد ارزان‌تر به خارجی‌ها می‌فروشد و مس را تنی 200 تا 300 دلار ارزان‌تر از قیمت داخلی صادر می‌کند، چرا باید این‌گونه باشد؟ چرا باید مناقصه‌های زیادی را از دست بدهیم؟ از این رو درخواست داریم که عوارض برای صادرات موادخام مس وضع شده و نظام قیمت‌گذاری ایجاد شود.»