این خیابان عینک می‌زند

عینک یا چشم کمکی، یار همیشگی کسانی است که دیدگان‌شان کم‌سو است و باید جور کم‌سویی و کم‌بینایی چشم را به وسیله‌ای محول کنند تا بهتر بتوانند از نعمت بینایی بهره‌مند شوند. برای خرید عینک گذر خیلی‌ها به خیابان فلسطین می‌افتد. کمی بالاتر از چهارراه بزرگمهر، راسته عینک‌فروشی‌ها شروع می‌شود و تا خیابان انقلاب ادامه دارد. اینجا همه جور فروشگاه کوچک و بزرگ عینک‌سازی و عینک‌فروشی به چشم می‌خورد. هر مدل عینک طبی و آفتابی زنانه، مردانه و بچگانه با هر برند و قیمتی که بخواهید در خیابان فلسطین پیدا می‌شود. برای آگاهی بیشتر از کم و کیف خریدوفروش عینک در این خیابان و هزینه‌های رهن، اجاره و... گزارش ما را به تفصیل بخوانید.

فلسطین نام خیابانی قدیمی است که در بخش مرکزی تهران قرار دارد. این خیابان موازی با خیابان اصلی و شلوغ ولیعصر است و به نوعی زیر سایه آن قرار گرفته و رونق و جلوه آن را ندارد. خیابان باریک و کم‌عرض فلسطین، شمالی-جنوبی است و از میدان فاطمی شروع می‌شود و بعد از گذر از چند میدان و تقاطع به خیابان امام خمینی می‌رسد. بورس انواع عینک طبی و آفتابی در قسمت شمالی آن است، یعنی محدوده بین میدان فاطمی تا تقاطع خیابان انقلاب. البته از همان ورودی قسمت شمالی تک و توک مغازه‌های فروش عینک وجود دارند، ولی تجمع اصلی به یکی دو فرعی پایین‌تر مربوط می‌شود. وجه تسمیه این خیابان برمی‌گردد به ساختمانی که تابلوی سفارت دولت فلسطین را روی دیوار دارد.

از عمده ویژگی‌های این محل، اسم بعضی از معابر و کوچه‌هاست که به نام شهرها و کشورها و برخی از شخصیت‌های تاریخی نامگذاری شده است؛ میدان فلسطین، خیابان‌های ایتالیا و دمشق و کوچه‌های تبریز و نوشهر. همچنین سام، زرتشت، گیو، بزرگمهر و نریمان هم شخصیت‌های باستانی هستند که هر کدام یک تابلو برای خودشان دارند. شورای عالی انقلاب فرهنگی، دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد، ساختمان بزرگ پژوهشکده معارف و علوم انسانی و مسجد جامع امام صادق (ع) از دیگر بناهای موجود فلسطین شمالی است.

قدمت و تنوع

بورس عینک فلسطین شمالی قدمتی بیش از 30 سال دارد. طبق شواهد و قرائن موجود، قبل از انقلاب هم سه، چهار مغازه برای این صنف وجود داشته ولی بورس عینک به مانند امروز نبوده. در این راسته، چپ و راست خیابان پر است از فروشگاه‌های عینک‌فروشی که شیک‌ترین و به‌روزترین مدل‌‌های عینک را به مشتریان عرضه می‌کند. مغازه‌هایی که گاه تا 12 هزار قلم عینک در قالب 400 مدل و برند را برای فروش گذاشته‌اند. چیدمان داخلی و ویترین پر نور مغازه‌ها برای کسانی هم که نیازی به خرید عینک ندارند، جذاب و گیراست. با اینکه ساعتی از ظهر گذشته مشتری چندانی به چشم نمی‌خورد.

مثل خیلی از مشاغل و صنوف که از رکود بازار می‌نالند، اینجا هم بی‌نصیب نمانده و رکود بر آن حاکم است. البته گرانی و بهای زیاد اقلام هم در این کسادی بی‌تاثیر نیست، چیزی که فروشنده‌ها اصلا قبول ندارند و فروش پایین را به عواملی مثل خالی بودن جیب مردم ربط می‌دهند. آقای شمس‌الدین کریم‌پور که سابقه 20 ساله در این منطقه دارد، با کمی عصبانیت و فریاد در کلامش می‌گوید:  «مثلا شب عید است؛ اینجا الان باید پر از مشتری باشد، نه اینکه فقط از پشت ویترین همدیگر را تماشا کنیم!» و بعد از مدت کوتاهی که عصبانیتش فروکش می‌کند، کمی درباره کسب‌و‌کارش توضیح می‌دهد. «اینجا یکی از مراکز عمده عینک در کشور است و از خیلی جاها پیش ما می‌آیند.

خود ما   و سایر همکاران فعال در این خیابان برندهای معتبر و اصل با کیفیت بسیار خوب عرضه می‌کنیم. بیشتر فروش ما هم مربوط به عینک طبی است که تا 80 درصد فروش را شامل می‌شود. عینک آفتابی در رتبه بعدی است. در حال حاضر با توجه به شرایط بازار، خرید عینک آفتابی ضرورتی ندارد و کمتر کسی سراغش می‌آید. «مغازه آقای کریم‌پور 25متر است که بنا به گفته خودش 2200 قلم عینک دارد. از میزان فروش روزانه‌اش می‌پرسم؛ در جواب می‌گوید: بین 200 تا 500 هزار تومان که نسبت به دو سال پیش 70 درصد کمتر شده.

از آقا شمس‌الدین درباره خصوصیات یک عینک خوب و مناسب سوال می‌کنم، که این‌طور جواب می‌دهد: اولا عینک باید خوب روی صورت بنشیند و فرد را اذیت نکند. نه زیاد شل باشد و نه زیاد سفت که روی بینی و پشت گوش‌ها خط بیندازد. البته کیفیت خوب و نوع شیشه  (عدسی) به کار رفته هم بسیار مهم است. مشتری داشته‌ایم که جنسی را از جای غیرمعتبر گرفته که از دو سه جا ترک خورده بود و می‌خواست که تعمیرش کنیم. پس کیفیت فریم و لنز بسیار مهم است.

این را هم بگویم که کالاهای ما همگی معتبر و اصل هستند. اگر قیمتش بالاست به خاطر اعتبار مارک و کیفیت مطلوبش است. لازم به یادآوری است که قیمت‌های این بازار خیلی گران است و فروشنده‌ها با توجه به قیمت بالا تمایلی به تخفیف دادن ندارند. توجیه‌شان این است که جنس خوب و مد روز را به دست‌تان می‌دهند. پس باید چانه زدن را فراموش کرد و بدون سوال و جواب دست به جیب شد.

بسته کامل

در این بازار علاوه بر عینک، متعلقات جانبی آن مانند بند، قاب، کیف مخصوص، دستمال و افشانه پاک‌کننده  (اسپری) در دسترس است. ضمن اینکه 99 درصد کاسب‌ها عینک‌ساز هم هستند و تراش عدسی و نصب روی فریم و تعمیرات را خودشان انجام می‌دهند. بینایی‌سنجی  (اپتومتری)، تعیین نمره عینک با کامپیوتر و مشخص کردن درجه حفاظت عینک آفتابی را هم در فهرست خدمات‌شان دارند. پس با این حساب کسی که برای خرید به این خیابان می‌رود دست خالی برنمی‌گردد و سرش بی‌کلاه نمی‌ماند.

همه چیز برای همه

همانطور که قبلا گفته شد، بورس فلسطین شمالی همه رقم عینک چه آفتابی باشد و چه طبی، پیدا می‌شود. برای آشنا شدن با برندها و مارک‌های معتبر وارد مغازه دوم می‌شوم. صاحب مغازه جوانی 34 ساله است و امیر نام دارد. امیر 7 سال در این راسته مشغول به فعالیت است. با کمی تردید و دودلی پذیرایم می‌شود چون فکر کرده که مامور اداره مالیات هستم. پس از رفع سوءظن، کاسب جوان دعوت به نشستن می‌کند و ظرفی از شکلات هم جلویم می‌گذارد.

با کنجکاوی می‌پرسد برای چه کاری آمده‌ام و این اطلاعات را برای چه کاری می‌خواهم. انگار هنوز باور نکرده که با یک خبرنگار روزنامه طرف شده است. خلاصه به حرف می‌آید و طبق معمول مثل هم‌صنف‌هایش از شرایط نامساعد بازار و فروش پایین گله‌مند است. مغازه امیر 14 متری است و ماهانه 4 میلیون کرایه پرداخت می‌کند. با توجه به رکود بازار و ادامه این روند تا سال آینده، می‌گوید: ‌«‌حساب من و همکارانم اشتباه از آب درآمد. فکر می‌کردیم هر چقدر که به پایان سال و شب عید نزدیک‌تر بشویم بازار مختصر تکانی می‌خورد که چنین نشد.

الان چک‌های بیشتر ما از آذرماه به این طرف برگشت خورده و حتی نمی‌توانیم جنس تازه بیاوریم. با این حال هنوز به فعالیت ادامه می‌دهیم تا شاید در سال آینده اتفاقات مثبتی بیفتد. تا دو سال پیش روزانه 8 تا 10 تا سفارش داشتیم، ولی الان به زحمت به دو تا سفارش در روز می‌رسد.‌»‌ ‌از امیر درباره مشتریانش می‌پرسم؛ در جواب می‌گوید: همه جور آدمی برای خرید می‌آید. کوچک و بزرگ و پیر و جوان ندارد. عینک طبی یک نیاز اساسی و لازم برای فرد است که نمی‌شود از آن صرف‌ نظر کرد. وقتی چشم ضعیف شد و دکتر تجویز کرد، باید عینک گرفت.‌»‌ ‌این ضرورت درباره عینک آفتابی چندان موضوعیتی ندارد چون خیلی لازم نیست و بیشتر برای ست کردن با لباس‌های اسپورت و جوان‌پسند استفاده می‌شود و می‌توان گفت حالت ژستی دارد تا طبی و درمانی.

امیر هم این حرف را تایید کرده و اضافه می‌کند: ‌«‌تا 70 درصد فروش یک مغازه به عینک طبی است. آن هم با فریم کائوچویی با رنگ‌های تیره برای آقایان و مدل‌های با رنگ‌های روشن‌تر برای خانم‌ها. نمونه‌های نیم فریم و دور فلزی  (پنسی) خیلی کم طرفدار دارند و به نوعی از رده خارج شده‌اند.‌»‌ ‌امیر که حالا چانه‌اش گرم شده و اثری از شک و تردید اولیه را ندارد، در مورد عینک‌ها توضیح می‌دهد: ‌«‌بین 50 تا 75 درصد کارهای موجود بازار ساخت چین است. البته چینی خوب و با کیفیت که تحت لیسانس شرکت‌های معتبر ایتالیایی، اسپانیایی، آلمانی و ژاپنی تولید شده است. جنس چینی بی‌کیفیت هم تا دلت بخواهد در بازار فراوان است و چه توی مغازه و چه کنار خیابان فروخته می‌شود.

به‌عنوان نمونه اکثر عینک‌های آفتابی  (حدود 80 درصد) قلابی و بی‌کیفیت است؛ بعضی از عدسی‌ها هم همین‌طور. ولی جنس خوب خودش را نشان می‌دهد و به اصطلاح از پشت ویترین داد می‌زند که بیا منو بخر! قسمتی از اجناس هم ساخت همسایه غربی، ترکیه است که آنها هم تحت لیسانس تولید می‌کنند ولی درجه کیفی‌اش کمی پایین‌تر است و قیمت کمتری هم دارد. تولید ایرانی هم به هیچ عنوان نداریم.‌»‌ ‌درباره قاچاق سوال می‌کنم، بهادر همکار امیر که تازه به جمع ما پیوسته، می‌گوید: «در برخی از فصول سال مثل اوایل پاییز و ابتدای تابستان، محموله‌های غیرمجاز از مرزهای آبی جنوبی و مرزهای کوهستانی غربی در حجم زیاد  (حدود 100کانتینر) به داخل کشور قاچاق می‌شود.

بعضی از این بارهای غیرقانونی کشف و ضبط می‌شوند، اما درصد زیادی از آن در داخل توزیع و پراکنده می‌شوند.همین عینک‌های آفتابی ارزان قیمت کنار خیابان و فریم‌های فله‌ای از همین کالاهای قاچاق است. همه اینها در صورتی است که اکثر مردم نمی‌دانند که یک عینک آفتابی باید درجه حفاظتی  (یو وی) داشته باشد که حداقل آن برای محافظت چشم از اشعه‌های مضر 385 یووی است. عینک آفتابی عالی و درجه یک تا 12 لایه حفاظتی دارد و ضد خش و ضد خوردگی  (هارد کوتینگ) است و قیمتش به 6 میلیون تومان می‌رسد. آن وقت عده‌ای سودجو از ناآگاهی مردم سوءاستفاده می‌کنند و اقلام تقلبی را به مردم می‌فروشند. آن وقت مشتری می‌ماند و چشم‌هایی که در آینده دچار ضعف بینایی خواهند شد.