ایربگ؛ محافظی برای سرمایه‌گذاری

خودرویی که علاوه‌بر کمربند ایمنی و سایر تجهیزات ایمنی، کیسه هوا داشته باشد، برای راننده و سرنشین‌هایش امنیت جانی بیشتری را ایجاد می‌کند. طبق نتایج یک بررسی، کیسه هوایی که بدن سرنشینان را از طرفین احاطه می‌کند، می‌تواند خطر مرگ در تصادفات رانندگی را تا ۲۶درصد کاهش دهد.این موضوع کافی است تا افرادی که قصد خرید خودرو دارند، خودروهای دارای کیسه هوا را خریداری کنند و در عین حال می‌تواند انگیزه‌ای برای افرادی باشد که قصد سرمایه‌گذاری در تولید قطعات خودرو را دارند تا با ایجاد خط تولید ایربگ هم به صنعت و اشتغال‌زایی کمک کنند و هم قطعه‌ای تولید کنند که در تصادفات از جان رانندگان و سرنشینان محافظت کند.

گروه صنعتی اندیشه یکی از نخستین تولیدکنندگان کیسه هوای خودرو است که حدود سه سال پیش با سرمایه 15میلیون یورویی خط تولید ایربگ را راه‌اندازی کرد و هم‌اکنون با تولید روزانه 600کیسه هوا، برای 200نفر اشتغال‌زایی کرده است. در رابطه با مشکلات، ریسک‌ها و سرمایه مورد نیاز برای تولید کیسه هوای خودرو احسان ملایی، نایب رئیس گروه صنعتی اندیشه و مدیرعامل شرکت ایمن‌سازان خودرو توضیحاتی به «فرصت امروز» داده است.

تولید 60درصد قطعات ایربگ در داخل

احسان ملایی، انگیزه اصلی از سرمایه‌گذاری در زمینه تولید کیسه هوا را توسعه کار می‌داند و می‌گوید: کاری که همیشه در کارخانه انجام می‌دادیم تولید کمربند ایمنی بود و با توجه به اینکه کیسه هوای خودرو جزیی از سیستم ایمنی خودرو است، برای توسعه کار تصمیم گرفتیم که کیسه هوای خودرو را تولید کنیم. در سال 86 به این فکر افتادیم و رایزنی‌هایی را با شرکت‌های صاحب تکنولوژی و پیشرو انجام دادیم و در سال 91 خط تولید راه‌اندازی شد. اما تمام قسمت‌های کیسه هوا در این کارخانه تولید نمی‌شود و 60درصد این قطعه تولید داخل است، البته مواد اولیه آن وارداتی است.

به‌گفته ملایی، قطعه کنترل الکترونیکی یکی از قطعات وارداتی است که در ایران تولید نمی‌شود؛ زیرا طراحی آن‌که بخش اعظم کار است در کشور ما توجیه اقتصادی ندارد و در حال حاضر دانش فنی آن در کشورمان وجود ندارد. بادکننده کیسه هوا یکی دیگر از قطعات وارداتی است که دانش فنی آن وجود دارد ولی تولید آن فاقد توجیه اقتصادی است و ارزش سرمایه‌گذاری ندارد. این قطعات معمولا از کره جنوبی و آلمان وارد کشورمان می‌شود و به‌طور متوسط برای تولید کیسه هوای هر خودرو، 100دلار برای قطعات وارداتی هزینه می‌شود.

سرمایه ثابت 15میلیون یورویی

اما سرمایه مورد نیاز برای راه‌اندازی خط تولید ایربگ چقدر است؟ ملایی در پاسخ به این سوال می‌گوید: یک سرمایه‌گذار می‌تواند با سرمایه یک تا دو‌میلیون یورویی این کار را آغاز کند، اما در شرکت ما 15میلیون یورو به‌عنوان سرمایه ثابت راه‌اندازی این خط تولید اختصاص پیدا کرد. به‌گفته این تولیدکننده، میزان سرمایه در گردش هم بستگی به این دارد که چه تیراژی برای تولید در نظر گرفته شود. اما به طور متوسط برای ایربگ هر خودرو باید 400هزار تومان سرمایه در گردش در نظر گرفته شود.

آن‌طور که برآوردها نشان می‌دهد اگر سرمایه‌گذاری قصد داشته باشد خطوط تولید بقیه قطعات کیسه هوا را هم راه‌اندازی کند، باید تا 20میلیون یورو سرمایه‌گذاری در این زمینه انجام دهد. افرادی هم که تمایل به سرمایه‌گذاری در این زمینه را دارند، باید مجوزهای لازم را از وزارت صنعت، معدن و تجارت دریافت کنند.

اشتغال‌زایی برای 200نفر

مدیرعامل شرکت ایمن‌سازان خودرو با اشاره به اینکه راه‌اندازی خط تولید کیسه هوا برای 200نفر اشتغال‌زایی داشته است، اظهار می‌دارد: اگر مدیریت خوبی اعمال شود، باید برای بازگشت سرمایه، حدود 5سال را در نظر گرفت. به‌گفته ملایی شرایط اقتصادی کشور در مدت زمان بازگشت سرمایه بسیار موثر است زیرا زمانی که در ابتدای سرمایه‌گذاری قرار داریم، هم شرایط فروش و هم زمان وصول مطالبات بسیار مهم است.

دانش فنی کافی نداریم

شاید این سوال پیش بیاید که ریسک‌ها و موانع سرمایه‌گذاری در زمینه تولید ایربگ چیست؟ نایب‌رئیس گروه صنعتی اندیشه، یکی از ریسک‌ها را نبود دانش فنی کافی در صنعت خودروسازی می‌داند و می‌گوید: البته در کشور ما کیسه هوا قطعه جدیدی است و اینکه در صنعت خودرو دانش فنی کافی وجود ندارد، هم مذاکره را سخت می‌کند و هم پیشبرد کارها را. مانع دیگر مشکلات اقتصادی موجود و عدم تامین سرمایه مناسب از سوی بانک‌ها است.

ملایی در ادامه می‌افزاید: در زمانی که ما این خط تولید را راه‌اندازی کردیم، به‌دلیل شرایط اقتصادی کشور، تحریم‌ها، به هم ریختگی‌هایی که در سیستم بانکی به‌وجود آمد و خود تحریمی‌هایی که در سیستم بانکی اعمال شد، به حدی مسیر پرداخت وام طولانی شد که منابع مالی بسیاری را از بین برد و ما نتوانستیم از منابع مالی که قرار بود اختصاص پیدا کند، استفاده کنیم.

ملایی معتقد است که علاوه بر مسائل اقتصادی که گریبان‌گیر این تولید است، مشکل مختص آن تکنولوژی است. وی در این رابطه می‌گوید: از آنجا که این تکنولوژی جدید بود، در آغاز کار در مورد نیروی انسانی هم مشکلاتی داشتیم. در آن زمان که شرایط بین‌المللی سختی حاکم بود، جذب نیرو و آموزش آنها و آوردن افرادی از خارج که آموزش‌های لازم را ارائه بدهند، سختی‌های خاص خود را داشت و ماشین‌آلات مورد نیاز را هم با دشواری‌های زیاد وارد ایران کردیم.

ضرورت توسعه دانش در خودروسازی

در چنین شرایطی انتظار این تولیدکننده از خودروسازانی که به گفته او متاسفانه دولتی هستند، این است که خودروسازی کشور از لحاظ دانش توسعه پیدا کند. در واقع انتظار این است که بدنه خودروسازی کشور روی دانش فنی و توانمندسازی قطعه‌سازان از لحاظ تولید دانش سرمایه‌گذاری کند. همچنین انتظار این است که میزان و تنوع تولیدات خودرو افزایش پیدا کند و شرایط بهتری برای کارکردن در زمینه قطعه‌سازی و به‌خصوص تولید ایربگ به‌وجود بیاید.

اما به‌رغم برنامه‌ریزی‌هایی که گروه صنعتی اندیشه داشته، نتوانسته میزان تولید کیسه هوای خودرو را چندان توسعه دهد. به‌گفته ملایی این کارخانه بر مبنای تولید سالانه یک‌ تا یک و نیم‌میلیون خودرو در کشور، برای تولید سالانه 500هزار ایربگ خودرو برنامه‌ریزی کرده بود اما در یکی دو سال اخیر به دلیل مشکلات موجود و افت میزان تولید خودرو، این میزان محقق نشده است. ظرفیتی که هم‌اکنون این خط تولید دارد، 600هزار دستگاه است اما این تولیدکننده امیدوار است که میزان تولید کیسه هوای خودرو در آینده نزدیک افزایش بیابد.