گروه ایران ترانسفو یكی از تولیدكنندگان پیشگام و منحصر به فرد در زمینه تولید ترانسفورماتورهای توزیع، فوق توزیع و قدرت در کشور است. این شرکت که در سال1345 با مشارکت شرکت سهامی برق منطقهای تهران 45درصد، شرکت زیمنس آلمان 45درصد و بانک توسعه صنعت و معدن ایران10درصد تشکیل شده است. در طول سالهای طولانی فعالیت، دستخوش تغییرات زیادی در ترکیب سهامداری خود شده است.
اما در پاییز امسال در پی ابطال آخرین معامله عمده بترانس و بازپسگیری بلوک این سهم از شرکت سرمایهگذاری گروه توسعه ملی و انتقال آن به شرکت سینا فرآیند نیرو، رقابت عجیبی برای تصاحب مدیریت این شرکت روی تابلوی معاملات بورس شکل گرفت که باعث رشد قیمتی فوقالعاده این سهم شد. بهطوری که در روزهای بد بازار سرمایه تشکیل صف خریدهای پرحجم در این نماد همگان را متعجب و سهامداران خرد این شرکت را خوشحال کرده بود.
تشکیل صف خرید تاریخی در نماد بترانس طی معاملات 17آذر امسال که بالغ بر یک میلیارد و 600 میلیون سهم بود تا مدتها از ذهن فعالان بازار سرمایه پاک نخواهد شد. شایان ذکر است تعداد کل سهام شرکت ایران ترانسفو یک میلیارد و500 میلیون سهم است. به هر حال شرکت سرمایهگذاری تامین اجتماعی نیروهای مسلح (ساتا) توسط یکی از زیرمجموعههای خود، شرکت امین توان آفرین ساز که در آشفته بازار دعوای وبانک و سینا فرآیند نیرو و همچنین رکود کل بازارسرمایه، شدیدا آب را گل آلود میدید، توانست ماهی بزرگی که همانا یک عضو هیاتمدیره از شرکت ایران ترانسفو است را در پاییز امسال، البته روی کاغذ صید کند. زیرا هنوز سازمان خصوصیسازی اجازه برگزاری مجمع عمومی عادی به طور فوقالعاده را برای انتخاب اعضای هیاتمدیره به سهامداران جدید آن نداده و سیاستهای یک بام و دو هوای این سازمان در تعیین سرنوشت مدیریت این شرکت قطعا تاثیرگذار خواهد بود.
اما از لحاظ عملکردی بترانس که برای سال مالی جاری مبلغ 738 ریال سود خالص به ازای هر سهم پیشبینی کرده بود، در گزارش 9ماهه با حدود 15 درصد تعدیل منفی سود خود را 621 ریال پیشبینی کرده و موفق به پوشش 41درصد از آن شده است. دلیل اصلی این تعدیل، کاهش شدید حاشیه سود ناخالص شرکت از 37درصد به 23 درصد است که در اثر کاهش مبلغ فروش و همزمان با آن افزایش بهای تمام شده محصولات رخ داده و سود عملیاتی شرکت را با کاهش فاحش 48درصدی همراه کرده است. البته بخشی از این کاهش شدید در سود عملیاتی با افزایش 49 درصدی سود حاصل از سرمایهگذاریهای شرکت که با پیشبینی افزایش سود تقسیمی شرکتهای زیرمجموعه رخ داده، مرتفع شده ولی در نهایت موجب افت 15 درصدی سود خالص شرکت شده است.
این شرکتهای زیرمجموعه که سود حاصل از سرمایهگذاریهای شرکت را با رشد خوبی مواجه کردهاند عبارتند از: 1- شرکت ایران ترانسفوی ری (ساخت ترانسفورماتور) 2- ایران ترانسفوی زنگان (ساخت ترانسفورماتور) 3- عایقهای الکتریکی پارس (ساخت مواد عایق) 4- ترانس پست پارس (طراحی و ساخت پست) 5- ترانسفورماتورسازی کوشکن (ساخت ترانسفورماتور) 6- بازرگانی ایرانسفو ترانسفورماتور 7- شرکت خدمات پس از فروش
در بخش بهای تمام شده مواد اولیه مصرفی شرکت مس کاهش 16درصدی، آهن کاهش 18درصدی و ورق هسته کاهش 31درصدی را نشان میدهد که میتوانست بهعنوان یک عامل تاثیرگذار در افزایش سودآوری شرکت عمل کند ولی افزایش 117درصدی مبلغ و 60درصدی مقدار روغن مصرفی شرکت تمامی این پتانسیل را خنثی کرده که جای سوال و تحقیق بیشتر را داشته و در نگاه اول کمی عجیب بهنظر میرسد.
یکی از نکات جالب توجه در مورد شرکت اینجاست که از 887 میلیارد ریال سود پیشبینی شده برای سرمایهگذاریهای شرکت، 419 میلیارد ریال معادل 47درصد از آن، تقریبا همانند سال گذشته متعلق به سود سپردههای بانکی است و این مسئله برای شرکتی که برای سال مالی جاری 692میلیارد ریال هزینه مالی پیشبینی کرده و سال گذشته نیز بالغ بر 636 میلیارد ریال بهره به بانکها پرداخت کرده است، کمی عجیب مینماید.
در کل سودآوری شرکت در سالهای اخیر به دلیل تحریمها و افزایش نرخ مواد اولیه و افزایش هزینههای مالی کاهشی بوده است ولی برای سال جاری و سالهای آینده با رفع قطعی تحریمها و کاهش قیمت مواد اولیه مانند مس و همچنین افزایش سود زیرمجموعهها با رشد خوبی همراه شده و خواهد شد.
زیرا شرکت بودجه تولیدی امسال خود را با کاهش 28درصدی ارائه کرده است، در حالی که افزایش 22درصدی مقدار فروش و 48 درصدی مبلغ فروش را شاهد هستیم. با توجه به فاصله بودجه تولیدی با ظرفیت اسمی، پتانسیل بالایی که در این زمینه در شرکت وجود دارد میتواند درصورت کسب یک بازار جدید داخلی یا صادراتی و با عنایت به گشایشهایی که در مراودات بینالمللی رخ داده، بترانس را با جهش سودآوری مواجه کند.
اما موردی که باید توسط سرمایهگذاران به آن توجه شود این است که بترانس بهخاطر دعوای مدیریتی شکل گرفته - که خلاصهای از آن در ابتدا ذکر شد - تقریبا تمامی این پتانسیل رشد سودآوری را در قیمت خود لحاظ کرده و فعلا امکان رشد قیمتی آن بهواسطه افزایش سودآوری وجود ندارد و بیشتر باید پیگیر اخبار مربوط به فعالیت سهامداران عمده آن بود تا فعالیت عادی وعملیاتی شرکت.