کارشناسان معتقدند بازارهای الانجی اشباع شده است و ایران برای ورود به این پروژه تأخیر 10 ساله دارد اما وزیر نفت در آستانه برگزاری سومین اجلاس سران جی یی سی اف از برنامه دولت در ورود به الانجی و جذب سرمایهگذار خارجی در این زمینه سخن گفت و اعلام کرد: همیشه بازار برای ورود وجود دارد.روز گذشته بیژن زنگنه، وزیر نفت در نشست خبری خود با خبرنگاران در تشریح سیاستهای گازی دولت یازدهم در واکنش به این پرسش که کارشناسان بازاری را برای ورود ایران به الانجی نمیبینند، با قاطعیت گفت: همیشه میشود وارد بازار شد. ماهیت بازارهای گاز نسبت به گذشته تغییر کرده است. امروز با توسعه صنعت الانجی بازار تک محمولهای گاز مطرح شده که هرقدر سهم بازار تک محمولهای افزایش یابد احتمال نقشآفرینی جیییسیاف نیز در بازار جهانی گاز بیشتر میشود. صادرات گاز به اروپا از طریق خط لوله گزینه مناسبی نیست زیرا عواید چندانی برای ما ندارد و برای صادرات به اروپا الانجی نسبت به خط لوله گزینه مناسبتری است.
وی با اشاره به اینکه راهاندازی پروژههای الانجی با بهرهمندی از سرمایهگذاریهای خارجی در دستور کار قرار دارد، تصریح کرد: در حوزه صادرات گاز به روش الانجی اولویت ما بازار آسیاست. ایران یک واحد الانجی ١٠میلیون تنی ناتمام دارد با پیشرفت 60درصدی که به دلیل تحریم متوقف شده است، راهاندازی این طرح نیازمند سالانه ١٥ تا ١٦ میلیارد مترمکعب گاز یعنی حدود ٢ فاز پارس جنوبی است.
آمریکا تأثیرگذار در بازار الانجی
وزیر نفت درباره تحلیل خود از ورود آمریکا در الانجی اعلام کرد: در اجلاس آینده درباره قیمت گاز اطلاعات و تحلیلهایی ارائه میشود و آمریکا واقعیتی در بازار گاز است. قطعاً کشوری همچون آمریکا که زمانی واردکننده بود و امروز صادرکننده است، میتواند تغییرات زیادی را در بازار گاز ایجاد کند و حتی در قیمتها تأثیر بگذارد و سبب کاهش قیمت در بازار شود. بازارهای الانجی تحت فشار خواهند بود.وزیر نفت در پاسخ به پرسش «فرصت امروز» مبنی بر ورود وزارت نفت برای ساخت کشتیهای الانجی، تأکید کرد: ما اصلاً به دنبال این نیستیم و حتی برای تکمیل واحد الانجی بهدنبال سرمایهگذار خارجی هستیم. مابه دنبال الانجی هستیم اما در مورد کشتی ورود نداریم، ما کشتی نمیخریم و قرار است سرمایهگذار خارجی این کار را انجام دهد.
وی با اشاره به اینکه قرار نیست به هر قیمتی گاز صادر کنیم، درباره اولویتهای صادرات گاز ایران گفت: کشورهای منطقه به دلیل موقعیت جغرافیایی، اولویت ایران برای صادرات گاز به صورت الانجی یا از طریق خط لوله محسوب میشود.وزیر نفت درباره دیپلماسی گازی ایران در جیییسیاف نیز اعلام کرد: دیپلماسی گازی ما در مجمع کشورهای صادرکننده گاز تدوین نمیشود، بلکه در داخل کشور تهیه میشود و در آن راستا ایران اهداف خود را در این مجمع پیگیری میکند. ما در این نشست روابط دو یا چند جانبه خودرا تحکیم میبخشیم. زنگنه درباره انتخاب دبیرکلی محمدحسین عادلی در مجمع کشورهای صادرکننده گاز گفت: روال بر این است که فرد دبیر کل ادامه خدمت کند مگر اینکه اکثریت آرا معرفی کاندیدای دیگر باشد. از این رو باید تا زمان برگزاری اجلاس صبر کرد.
صادرات گاز به اروپا نیاز به مذاکره با قدرت دارد
وزیر نفت درباره مذاکره ایران با کشورهای عضو جی یی سی اف برای صادرات گاز به اروپا تصریح کرد: در حوزه اقتصاد جهانی قدرت اهمیت دارد. مذاکره بدون قدرت نتیجهای نخواهد داشت، با صحبت دوستانه حرفی پیش نمیرود. ماوقتی میتوانیم درباره صادرات گاز به اروپا حرف بزنیم که توان آن را داشته باشیم. با حرف زدن کسی ما را جدی نمیگیرد و ایران نمیتواند اثرگذار باشد.زنگنه درباره برنامه وزارت نفت برای اجلاس آینده جیییسیاف و طرح سوآپ گازی و فرصت برای سرمایهگذاری نیز گفت: در این اجلاس همه کشورها رقیب هستند و نمیتوان درباره فرصتهای سرمایهگذاری سخن گفت اما درباره سوآپ گازی صحبت خواهد شد. زنگنه همچنین درباره ساخت و خرید پالایشگاهها یا سهام آنها از سوی ایران در دوران پساتحریم نیز گفت: از جمله سیاستهای ایران در فروش نفت در دوران پساتحریم، خرید پالایشگاهها و سهام آنها برای تأمین امنیت تقاضاست. البته وزارت نفت قرار نیست اقدام به خرید این پالایشگاهها کند.
قرار است ورود به این عرصه را در پساتحریم تجربه کنیم. زنگنه همچنین درباره خرید نفت از سوی مشتریان سنتی ایران در اروپا و آسیا پس از لغو تحریمها تصریح کرد: سیاست ما بازگشت به فروش نفت به مشتریان سنتی در آسیا و اروپا است و پس از تحریمها بازار آسیا به دلیل نزدیکی برای ایران در اولویت است. البته ارتباط ما با مشتریان سنتی نفت ایران دوسویه خواهد بود. وی با اشاره به اینکه ایران هیچگاه انگیزهای برای فروش نفت به آمریکا نداشته است، زیرا قیمت در آمریکا پایین است و مانیز انگیزه سیاسی نداریم، افزود: ٤٠ درصد نفت ایران پیش از تحریمها به بازار اروپا و ٦٠ درصد آن به بازار آسیا صادر میشده است.
زنگنه از صادرات گاز ایران به عراق خبر داد و افزود: با اجرایی شدن صادرات گاز به این کشور از دو طریق نفتشهر و بصره در مجموع روزانه بیش از ٥٠ میلیون مترمکعب گاز به عراق صادر خواهد شد. همچنین به دلیل تحریم، خط لوله صلح توسط کشور پاکستان متوقف شده بود اما ما خطوط لوله را تا مرز احداث کردهایم.حدود ٧٠ درصد ذخایر گاز، ٤٥ درصد تولید گاز جهان، حدود ٨٥ درصد تجارت گاز به صورت الانجی و ٤٠درصد تجارت گاز به صورت خط لوله در اختیار کشورهای عضو و ناظر جی یی سی اف است، ایران بیشترین ذخایر گاز جهان را در اختیار دارد و سهم خود را در بازار داخلی و جهانی افزایش میدهد.
سومین اجلاس سران و هفدهمین نشست وزیران مجمع کشورهای صادرکننده گاز با محور اصلی «گاز و توسعه پایدار» با حضور ٩رئیس کشور در اجلاس جی یی سی اف در تهران برگزار خواهدشد. دو اجلاس وزارتی در روز شنبه (٣٠ آبانماه) برگزار میشود که جلسه صبح آن نشست عادی وزیران و بعدازظهر همانروز نشست فوقالعاده خواهد بود.یکشنبه (اول آذرماه) اجلاس سران کشورهای عضو و ناظر جی یی سی اف با حضور تعدادی از مهمانان به ریاست رئیسجمهوری کشورمان تشکیل میشود و طی آن علاوه بر آنکه سران فرصت دارند نظرات خود را در خصوص صادرات گاز و دیگر مباحث مربوط به گاز مطرح کنند در پایان نیز بیانیه اجلاس منتشر خواهد شد.
کشورهای الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، ایران، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو، ونزوئلا و امارات به عنوان ١٢ عضو اصلی این مجمع جهانی و هلند، نروژ، عراق و عمان و پرو به عنوان اعضای ناظر در مجمع کشورهای صادرکننده گاز هستند. براساس آخرین اطلاعات حضور رؤسای جمهوری کشورهای بولیوی، روسیه، گینه استوایی، نیجریه، ونزوئلا، عراق و همچنین نخستوزیر الجزایر در این اجلاس قطعی شده است. رئیسجمهوری ترکمنستان نیز به عنوان مهمان در این اجلاس حضور خواهد یافت.