اولویت مجلس؛ تولید قانون یا نظارت؟

در حالی چند روزی از آغاز به کار مجلس دهم می‌گذرد که پس از تشکیل کمیسیون‌ها، نمایندگان مجلس درصدد بر خواهند آمد که طرح‌های مدنظر خود را به صحن مجلس ارائه دهند. این در حالی است که هنوز چندان مشخص نیست آیا نمایندگان مجلس در تهیه و ارائه طرح‌ها متاثر از مجلس نهم خواهند بود و در طرح‌ها اولویت‌های مجلس قبلی را دنبال خواهند کرد یا اینکه اولویت‌های مجلس نهم را کنار خواهند گذاشت و مسائلی را که از نظر خودشان اهمیت و اعتبار بیشتری دارد، پیگیری می‌کنند.

از همان زمان انتخابات این موضوع مطرح شد که باید موضوعات اقتصادی اولویت اصلی مجلس باشد و اغلب نمایندگان مجلس هم معتقدند که مجلس دهم در تهیه و ارائه طرح‌ها، موضوعات اقتصادی اعم از اشتغال، معیشت مردم و رونق تولید را مدنظر خواهند داشت.

البته برخی از نمایندگان هم بر این باورند که مجلس باید کمتر به ارائه طرح و تولید قانون بپردازد و اجازه دهد دولت لایحه به مجلس بیاورد و نمایندگان بیشتر بر حسن اجرای قوانین نظارت کنند. «فرصت امروز» در گفت‌وگو با تعدادی از نمایندگان، عملکرد مجلس دهم در ارائه طرح‌ها را بررسی کرده است.

***

حسینعلی حاجی دلیگانی:

نظارت بر تولید قانون ارجح خواهد بود

حسینعلی حاجی‌دلیگانی، نماینده مردم شاهین‌شهر در مجلس معتقد است این دیدگاه که کارهای نظارتی انجام شود تا تولید قانون، به تدریج در مجلس دهم قوت بیشتری می‌گیرد و پیش‌بینی می‌شود حداقل نیمی از وقت مجلس به موضوع نظارت اختصاص داده شود.

آیا مجلس دهم خود را موظف می‌داند که طرح‌های باقیمانده از مجلس نهم را پیگیری کند یا اینکه مجلس دهم موضوعات مدنظر خود را در طرح‌ها دنبال خواهد کرد؟

من فکر می‌کنم که تا مدتی تنور بازار طرح‌های جدید سرد باشد و در این جهت آنچنان مانند دوره قبل که تنور ارائه طرح‌های جدید داغ بود، این طور نباشد. حداقل در سال اول به این شکل خواهد بود و بیشتر نمایندگان از آنجا که به تازگی وارد مجلس شده‌اند، در شش ماه تا یک سال اول مشاهده خواهند کرد دیگرانی که باتجربه هستند چه می‌کنند.

طبیعی است طرح‌ها و لوایحی که ضرورت آن برای جامعه وجود دارد به‌خصوص مواردی که لایحه است و باقی مانده است و در رأس آنها موضوع برنامه ششم توسعه یک زمان طولانی را می‌تواند به خود اختصاص دهد. اما جهت‌گیری‌ای که در حال حاضر مجلس آغاز کرده این است که بیشتر به سمت متن حرکت کند و از حواشی پرهیز کند.

پیش‌بینی می‌شود در مجلس دهم به مسائل اقتصادی و معیشت مردم و رکود و رونق اقتصادی توجه بیشتری شود، چراکه از خواسته‌های اولیه مردم هم در حوزه‌های انتخاباتی است. در انتخابات هفتم اسفند هم نمایندگان منتخب درباره حل این مسائل به مردم وعده دادند، بنابراین به نظر می‌رسد مجلس بیشتر در این راستا حرکت کند.

طرحی مانند بانکداری بدون ربا که بررسی آن به مجلس دهم موکول شد، نمایندگان مجلس تا چه اندازه خود را ملزم می‌دانند که این طرح‌ها را در اولویت بررسی و تصویب قرار دهند؟

اتفاقا چند روز پیش تعدادی از نمایندگان مجلس در مورد طرح بانکداری بدون ربا امضا گرفتند که در صحن علنی مجلس مطرح شود و در فرآیند رسیدگی قرار بگیرد. با فرصتی هم که مجلس دهم در اختیار دارد، می‌تواند با فراغ بال بیشتری نسبت به مجلس نهم به بررسی طرح‌هایی مانند بانکداری بدون ربا بپردازد.

اشاره کردید که ممکن است تنور طرح‌های جدید تا مدتی سرد باشد. با توجه به اینکه مسائل اقتصادی اولویت مجلس دهم خواهد بود، از چه زمانی باید ارائه و بررسی طرح‌هایی در رابطه با این موضوعات در دستور کار مجلس قرار بگیرد؟

برخی طرح‌ها در فهرست طرح‌های نیمه‌کاره منتشر شده و وجود دارد. از طرفی احکام دائمی برنامه که در حال حاضر در شورای نگهبان است، بعید است که مورد ایرادات اساسی قرار بگیرد و دولت می‌تواند از آن استفاده کند.

از سوی دیگر دولت هم بیشتر مدنظر دارد که لایحه به مجلس ارائه بدهد و اگر دولت لوایح اقتصادی را به مجلس ارائه دهد، مجلس هم کاملا آمادگی دارد که به لوایح حتی زودتر از طرح‌ها رسیدگی کند. همچنین این دیدگاه که کارهای نظارتی انجام شود تا تولید قانون، به تدریج در مجلس دهم قوت بیشتری می‌گیرد و امیدواریم که حداقل نیمی از وقت مجلس به موضوع نظارت اختصاص داده شود.

***

محمدرضا تابش:

نمایندگان در ارائه طرح‌ها منفعل نباشند

محمدرضا تابش، نماینده مردم اردکان در مجلس معتقد است اگر نمایندگان جدید و دولت در ارائه طرح‌ها و لوایح کارآمد و جامع منفعل شوند، طرح‌های مجلس نهم در اولویت قرار می‌گیرد و به جریان می‌افتد، بنابراین باید نمایندگان مجلس به شکل فعال‌تری عمل کنند.

به نظر شما مجلس دهم در ارائه و بررسی طرح‌ها تا چه اندازه متاثر از مجلس نهم خواهد بود و آیا مجلس جدید خود را موظف می‌داند که اولویت‌های مجلس نهم را دنبال کند یا اولویت‌های مدنظر خود را پیگیری خواهد کرد؟

تا آنجا که شاهد بودم هیچ‌کدام از فراکسیون‌های مجلس چه اصولگرایان و چه اصلاح‌طلبان، استراتژی و راهبردی در ارتباط با به جریان انداختن طرح‌های قبلی یا تدوین طرح‌های جدید نداشته‌اند و اقدام عملی در رابطه با این موضوع انجام نشده است. اما نمایندگان قدیمی مجلس درصدد هستند طرح‌هایی که مدنظرشان است را به جریان بیندازند.

اما به نظر من به‌خصوص فراکسیون امید باید با توجه به خواسته‌ها و مطالباتی که مردم دارند، هم در صدد باشد طرح‌هایی را تدوین کند و هم کارگروهی داشته باشد که در تعامل با دولت، از دولت بخواهند که لوایحی را ارائه دهد تا در مجلس تصویب شود که هم در جهت تحقق خواسته‌ها و مطالبات مردم و هم گره‌گشای مواردی که کشور در مورد آنها با بن‌بست مواجه شده است، باشد.

اشاره کردید که برخی از نمایندگان قدیمی مجلس درصدد هستند طرح‌های مدنظر خود را به جریان بیندازند. این طرح‌ها بیشتر مبتنی بر موضوعات اقتصادی است؟

در مورد موضوعات مختلف اعم از اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است و آن چیزی که از مجلس نهم مطرح است، مسلما متاثر از ایده‌ها و افکار نمایندگان قبلی است. اگر نمایندگان جدید و دولت در ارائه طرح‌ها و لوایح کارآمد و جامع منفعل شوند، طرح‌های مجلس نهم در اولویت قرار می‌گیرد و به جریان می‌افتد. بنابراین باید نمایندگان مجلس به شکل فعال‌تری عمل کنند.

از زمان آغاز به کار مجلس دهم همواره این موضوع مطرح بوده که باید موضوعات اقتصادی مانند اشتغال و معیشت مردم در اولویت طرح‌های ارائه شده از سوی نمایندگان مجلس قرار بگیرد. فکر می‌کنید چه اندازه مجلس دهم پیگیر ارائه و تصویب طرح‌های اقتصادی خواهد بود؟

در عرصه اقتصادی به‌خصوص اقتصاد مقاومتی ما کمبود قانون نداریم و ممکن است در مواردی با خلأهایی مواجه باشیم ولی ما خلأ قانونی نداریم و باید بر قوانین نظارت کنیم تا اجرایی شود و راهکارهای اجرایی شدن قوانین را پیدا کنیم. در واقع باید اجرای قوانین بر زمین مانده مورد نظر قرار بگیرد و نظارت بر حسن اجرای قوانینی که در مرحله اجرا هستند.

حتی در این زمینه باید حذف قوانین دست و پاگیر کسب‌و‌کار مدنظر قرار بگیرد. نظر شما چیست؟

بله، همین‌طور است. حذف و اصلاح قوانین دست و پاگیر می‌تواند مورد نظر قرار بگیرد ولی اولویت باید اجرای قوانین خوبی باشد که به دلایل مختلف معطل مانده‌اند و همچنین قوانینی که به شکل نیم بند اجرا می‌شود.

***

عزت‌الله یوسفیان ملا:

پیگیری طرح‌های مجلس نهم بستگی به ترکیب کمیسیون‌ها دارد

عزت‌الله یوسفیان‌ملا، نماینده مردم آمل در مجلس معتقد است پیگیری یا عدم پیگیری طرح‌های باقیمانده بستگی به ترکیب کمیسیون‌ها دارد و باید دید نمایندگانی که در کمیسیون‌های اقتصادی عضو می‌شوند، نسبت به طرح‌های قبلی نظر مثبت دارند یا خیر.

مجلس دهم در بررسی طرح‌ها ممکن است تا چه اندازه متاثر از طرح‌های مطرح در مجلس نهم باشد یا اینکه به شکل مستقلی عمل خواهد کرد و نمایندگان طرح‌های مدنظر خود را پیگیری خواهند کرد؟

طرح‌ها و لوایحی که در کمیسیون‌های تخصصی وجود دارد، با اتمام کار مجلس تمام آنها منتفی می‌شود. اما اگر نمایندگان جدید بخواهند آن طرح‌ها و لوایح را مجددا مطرح کنند باید دوباره امضا جمع کنند و در صورتی که تعداد امضاها به حد نصاب لازم برسد، در کمیسیون‌ها دوباره مطرح شود. یعنی با تمام شدن عمر مجلس، عمر طرح‌ها و لوایح هم تمام می‌شود.

پس اگر قرار باشد طرح‌های باقیمانده از مجلس نهم مجددا در مجلس دهم مطرح شود، مجددا باید امضاهای لازم برای آنها جمع‌آوری شود؟

بله، باید در قالب امضای نمایندگان و طراحان جدید این طرح‌ها مطرح شود.

در حال حاضر چقدر این فضا در مجلس حاکم است که طرح‌های باقیمانده از مجلس نهم مانند طرح بانکداری بدون ربا پیگیری شود؟

این موضوع بستگی به ترکیب کمیسیون‌ها دارد. هنوز ترکیب کمیسیون‌ها در مجلس مشخص نشده است و باید دید نمایندگانی که در کمیسیون‌های اقتصادی عضو می‌شوند، نسبت به طرح‌های قبلی نظر مثبت دارند یا خیر. زمانی که کمیسیون‌ها شکل گرفتند، باید در مورد طرح‌هایی مانند بانکداری بدون ربا تصمیم‌گیری شود.

در نهایت تمام نمایندگان مجلس نظرشان این است که نظام بانکی کشور باید اصلاح شود و این نظام بانکی ضداقتصاد و مسئله آفرین است و تمام نمایندگان مجلس بر این موضوع اجماع دارند که نظام بانکی کشور باید اصلاح و خدمتگزار شود.

با توجه به اینکه گفته می‌شود اولویت مجلس دهم موضوعات اقتصادی خواهد بود، چقدر نمایندگان مجلس به‌دنبال این مسئله خواهند بود که طرح‌های اقتصادی به‌خصوص در مورد موضوعاتی مانند اشتغال را به صحن علنی ارائه دهند؟

من احتمال این موضوع را زیاد می‌بینم، البته باید هیات رئیسه مجلس بستر را آماده کند. سخنان رئیس مجلس هم این بود که مسئله اشتغال و تولید از اهمیت زیادی برخوردار است. نمایندگان منتخب مردم هم در حوزه‌های انتخابیه خود برای حل مشکلات اقتصادی قول داده‌اند و تقریبا می‌توان گفت که هیچ نماینده‌ای بدون شعار در مورد مسائل اقتصادی وارد مجلس نشده است. لذا یقین داشته باشید که این اتفاق رخ خواهد داد و نمایندگان پیگیر این موضوعات خواهند شد.