شاید بتوان گفت در میان بازارهای مختلف، بازار سهام تنها بازاری است که از رخدادهای حوزه های مختلف اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی چه در سطح داخلی و چه خارجی تأثیر مستقیم و غیرمستقیم می پذیرد و حالا که شمارش معکوس برای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا آغاز شده است، معامله گران خبرهای مربوط به این رخداد بین المللی را بیشتر و بهتر رصد می کنند. شاهد این ادعا نیز کاهش حجم و ارزش معاملات بورس در این روزهاست که نشان از رفتار احتیاطی معامله گران در تالار شیشه ای دارد. بر این اساس با توجه به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، تعیین استراتژی برای سرمایه گذاران و سهامداران نه تنها برای بازار سهام ما مهم است بلکه رفتار انتخاباتی بازار سهام در سایر کشورها به ویژه ایالات متحده نیز تحت تأثیر این رخداد قرار دارد و به همین منظور برخی کارشناسان معتقدند یکی از مهم ترین بازارهای علمی و کارآمد دنیا به ایالات متحده تعلق دارد و این بازار می تواند مبنای خوبی برای مقایسه با سایر بازارهای سرمایه باشد.
به این خاطر برخی می گویند اگر هر یک از نامزدهای کنونی بر صندلی ریاست جمهوری آمریکا بنشینند، تأثیرات متفاوت خود را بر اقتصاد و بازار سهام خود و سایر کشورها خواهد داشت؛ چراکه تاکنون در آمریکا 19 رئیس جمهوری انتخاب شده اند و در این مدت بالاترین GDP متعلق به دموکرات ها بوده است. به علاوه اینکه از شش رئیس جمهوری که بالاترین GDP را به خود اختصاص داده اند، تاکنون پنج نفر دموکرات و یک نفر جمهوریخواه بوده است. همچنین به باور برخی کارشناسان حزب دموکرات آمریکا سابقه بهتری در بازدهی بازار سهام داشته است و آمارها نشان می دهد در سال برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده، بازده متوسط سالانه بازار 6.6درصد بوده و در 81درصد نمونه آماری بازار مثبت بوده است.
به علاوه اینکه وقتی دولت و پارلمان در دست دموکرات ها بوده، این بازدهی افزایش بیشتری داشته، زمانی که دولت در دست دموکرات ها و پارلمان در دست جمهوریخواه ها بوده، متوسط بازدهی سالانه 9.6درصد و زمانی هم که دولت و پارلمان در اختیار جمهوریخواه ها بوده، متوسط بازده سالانه بازار سهام در ایالات متحده 7درصد بوده است. البته این دسته از کارشناسان تأثیرات معادلات سیاسی بر اقتصاد و بازار سهام را مختص کشوری مثل آمریکا نمی دانند و معتقدند در کشور ما نیز شرایط مشابهی تاکنون تجربه شده است؛ به عنوان نمونه زمانی که دولت و مجلس همسو بوده اند، نرخ متوسط بازدهی سالانه بازار سهام افزایش داشته است.
به علاوه اینکه بازار سهام ما نیز تجربه های گوناگونی در خصوص واکنش های انتخاباتی بورس دارد و بر این اساس بازدهی شاخص بورس پیش و پس از برگزاری انتخابات متفاوت بوده است. با این وجود برخی بر این باورند که نتیجه انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده تأثیر چندانی بر بازار سهام کشور ما نخواهد داشت، چرا که در 16 سال گذشته که بوش و اوباما به عنوان نماینده دو حزب مختلف آمریکا سکاندار ریاست جمهوری این کشور بوده اند، در عمل اتفاق خاصی برای بازار سهام ما از این منظر نیفتاده است. هر چند در مقابل برخی می گویند هر یک از این دو نامزد پیروز انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده باشد واکنش بازارهای مختلف جهانی به این انتخاب متفاوت است و در هفته های اخیر نیز به خوبی دیده شده است که هر وقت هیلاری کلینتون نامزد دموکرات در نظر سنجی ها از رقیب خود پیشی می گیرد، بازار های جهانی با رشد مواجه می شوند و در زمان های دیگر و هنگام خوش اقبالی ترامپ، بازار های جهانی رفتاری منفی از خود نشان می دهند. به همین دلیل و نیز به خاطر کالامحور بودن بورس کشور، هر گونه تغییر در قیمت محصولات در بازارهای جهانی به ویژه به علت تحولات سیاسی می تواند به سرعت به بورس تهران منتقل شده و آن را تحت تأثیر قرار دهد.
بنابراین انتخاب هر کدام از نامزدهای ریاست جمهوری آمریکا، تأثیر مستقیم بر نرخ برابری دلار بر سایر ارزهای بین المللی و نیز تحولات اقتصاد و بازار سهام کشورها خواهد داشت. از سوی دیگر برخی کارشناسان بورسی بر این باورند که انتخابات آمریکا از دو نگرش مختلف بر اقتصاد و بازار سهام ما تأثیرگذار خواهد بود، چراکه روی کار آمدن دموکرات ها به دلیل رویکرد تعامل جویانه ای که دارند، می تواند به خوشبینی اهالی بازار سهام به حل و فصل بیشتر چالش ها و در نتیجه گشایش های بیشتر اقتصادی و تعامل صنعت و شرکت ها با صاحبان تکنولوژی و امنیت بیشتر سرمایه گذاری در بازار با چشم انداز بهتر، تعبیر و تفسیر شود و از سوی دیگر، روی کار آمدن جمهوریخواهان، تضعیف نسبی شاخص دلار و رشد قیمت کالاها را در پی خواهد داشت که سبب رشد نرخ فروش محصولات شرکت ها می شود. به همین خاطر است که بازار سهام ما این روزها کم رمق و کم حجم شده است و معامله گران در لاک احتیاط فرو رفته اند.
در مجموع باید گفت با توجه به شرایط پسابرجام، به طور قطع مشخص شدن تغییر معادله در ریاست جمهوری آمریکا می تواند مولفه ای اثرگذار بر تعیین استراتژی سیاسی و اقتصادی و در پی آن موضع گیری های ما در خصوص ادامه روند مذاکرات هسته ای و نیز اجرای تعهدات طرفین در برجام باشد. با این وجود به نظر می رسد انتخاب نهایی آمریکایی ها در انتخابات پیش رو چه کلینتون باشد چه ترامپ، اقتصاد و بازار سهام ما بیش از هر چیز دیگری نیاز به تحولات اقتصادی در درون کشور و «اقدام و عمل به اقتصاد مقاومتی» دارد. از سوی دیگر صرف نظر از انتخاب هر یک از این دو کاندیدا در انتخابات پیش روی ایالات متحده پیش بینی می شود واکنش بورس و معامله گران به انتخاب نهایی آمریکایی ها، کوتاه مدت، زودگذر و هیجانی باشد و بازار سهام دوباره راه خود را در پیش خواهد گرفت و به دنبال بهانه ای دیگر برای رشد یا کاهش خواهد گشت.
بر این اساس برای روشن شدن این پیش بینی باید تا روز سه شنبه که زمان برگزاری انتخابات ریاست جهموری در ایالات متحده است منتظر ماند و دید آیا هیلاری که تا به امروز براساس نظرسنجی ها بخت بیشتری برای نشستن بر صندلی ریاست جمهوری آمریکا دارد انتخاب می شود یا نه؟! شاید هم ترامپ که تا چند ماه پیش نام و نشانی نداشت برنده نهایی این رقابت باشد.
تسنیم