اعتماد کنید تا نتیجه بگیرید

قرن حاضر شگفتی‌ها و دستاوردهای زیادی برای بشر درپی داشته و یکی از این دستاوردها افزایش طول عمر آدمی و در نتیجه افزایش جمعیت سالمندان است. واقعیت این است که جوامع خواه ناخواه با پدیده سالخوردگی روبه‌رو یا در آینده‌ای نه‌چندان دور با آن مواجه می‌شوند. البته این پدیده ناشی از بهبود شرایط بهداشتی و افزایش امید به زندگی است. در واقع سالخوردگی جمعیت یک کشور موفقیتی بهداشتی است که در صورت عدم ‌برنامه‌ریزی مناسب به یک چالش بزرگ تبدیل خواهد شد.

در این میان کشور ما نیز از این امر مستثنا نیست و با توجه به تعداد جمعیت افراد سالمند که طبق آمار بهزیستی به 6‌میلیون و 800هزار نفر رسیده است، در آینده نزدیک با پدیده سالخوردگی روبه‌رو خواهیم شد؛ جمعیتی که برنامه، تغذیه، وسایل و. . .  مخصوص به خود را می‌طلبد، شایان ذکر است، هرکدام از این موارد رشته‌ها و تخصص‌های خاصی را درگیر خود می‌کنند و از بعد اقتصادی می‌توان گفت همین وسایل توانبخشی سالمندان بازار و صنفی را به خود اختصاص داده است.

صنفی که زیرشاخه‌های متعددی را شامل می‌شود و ورود به آن قوانین خاص خود را می‌طلبد. عمده محصولات موجود در بازار این صنف وارداتی است و در این میان پرچم چین همچنان بالاست. اغلب افرادی هم که وارد این صنف می‌شوند، سرمایه‌های خود را صرف واردات می‌کنند تا راه‌اندازی خط تولید، چون تیراژ تولید را برای بازار ایران کم می‌دانند و معتقد هستند که تولید در این زمینه صرفه اقتصادی ندارد.

بازار اشباع شده از کالای چینی

باباشهیدی که از قدیمی‌های این بازار است و گرم و سرد این صنف را چشیده 4-5 میلیارد سرمایه را برای شروع کار کافی می‌داند و طولابی که از باتجربه‌های این صنف است در پاسخ به سوال میزان سرمایه ورود به عرصه واردات وسایل توانبخشی موردنیاز سالمندان می‌گوید: باید به اندازه یک کانتینر کالا سرمایه داشته باشید! به‌عنوان مثال ممکن است در کانتینری 100کالای 100دلاری جا بگیرد، حاصل ضرب 100کالا در 100دلار سرمایه مورد نیاز است.

نکته قابل تأمل اینجاست بیشتر افرادی که در این صنف فعال‌ هستند تولید را به دلیل محدود بودن جامعه هدف و افراد نیازمند این نوع از خدمات به‌صرفه نمی‌دانند و برای همین است که بیشتر این محصولات وارداتی هستند و نکته جالب اینکه ایران از بزرگ‌ترین بازارهای واردات از کشور چین است! شنیدن نام چین برای بیشتر ما ایرانیان تداعی‌گر جنس نامرغوب است و این سوال را برایمان مطرح می‌کند که چرا چین!

و طولابی این سوال را این‌گونه پاسخ می‌گوید، این مشکل تجهیزات پزشکی است نه تولیدکننده و نه واردکننده! این سازمان تجهیزات است که کالای وارداتی از چین را تأیید و در مقابل تمام فشارش را به تولیدکننده وارد می‌کند. جای بسی تاسف است که ما برای تولید نیز ناچاریم مواد اولیه را از کشورهایی چین، هند، تایوان و. . . وارد کنیم؛ نخ بخیه از هند، دستکش از تایلند. واقعیت این است که بازار تجهیزات توانبخشی بازاری است که به‌لحاظ حضور تولیدکننده و واردکننده اشباع شده و اگر کسی بخواهد وارد این بازار شود از قبل بازنده است!

دوربرگردان‌های غیرقانونی

واقعیت غیرقابل انکار این است که 90درصد کالاهای بازار تجهیزات توانبخشی سالمندان از چین تهیه می‌شود و با برندسازی به نام کالای آمریکایی یا آلمانی در داخل به فروش می‌رسد که این پدیده به‌نوعی برندسازی از نوع ایرانی به‌شمار می‌رود. طولابی که برای خرید تجهیزات به کشورهای مختلفی سفر داشته، به چشم خود ویلچر تولیدشده کمپانی چینی را دیده که با نام برند آلمانی در بازار ایران به‌فروش رفته‌اند. طولابی معتقد است ما در قوانین‌مان با نقض‌هایی روبه‌رو هستیم؛ ورود کالاهای دست‌دوم پزشکی به ایران ممنوع است!

درحالی‌که به راحتی می‌توان 100نمونه آن را در بیمارستان‌های سطح شهر دید. به‌عنوان مثال در سفر به ترکیه اگر چهار ادوکلن همراه داشته باشید سه ادوکلن مصرف شخصی به حساب می‌آید و ادوکلن چهارم تجاری! پس ایراد کجاست که دستگاه ام‌آر‌آی دست‌دوم که باید با هواپیما حمل شود و قوانین سفت و سخت خود را دارد، به راحتی وارد شده و در بیمارستان‌ها استفاده می‌شود و اتفاقی هم نمی‌افتد.

مشق نانوشته غلط ندارد!

هرگاه صحبت از حمایت‌های دولتی پیش می‌آید، همه اذهان به سوی وام و تسهیلات دولتی می‌رود. به اعتقاد یکی از تولیدکنندگان این صنف، فرآیند تولید در گرفتن وام خلاصه نمی‌شود. به اعتقاد اکثر تولیدکنندگان این بازار، مشکل اساسی آنها این است که خریدار ندارند! اگر به تولیدکنندگان پر و بال داده شود بی‌شک بعد از مدتی می‌توانند کالای باکیفیت‌تری برای عرضه داشته باشند. شاید در حال حاضر توان رقابت با کالای چینی را نداشته باشیم اما واقعیت این است که مشق نانوشته غلط ندارد، ما باید این فرصت را در اختیار تولیدکننده قرار بدهیم و به مرور زمان به کمی‌و‌کاستی‌ها پی ببریم.

باید به تولیدکننده بها داد؛ دولت اعلام کند به فلان کالا نیازمند است و در مقابل تضمین کند که از تولیدکننده داخلی حمایت می‌کند. تولیدکننده اگر احساس اطمینان داشته باشد به‌طور حتم تمام تلاش خود را می‌کند تا محصول بهتری ارائه کند. یکی از تولیدکنندگان برای روشن شدن وضعیت فروش کالای داخلی می‌گوید: من کالایی تولید کرده‌ام با پنج سال گارانتی تعویض  (شما کالایی را در دنیا سراغ دارید که 5سال گارانتی تعویض داشته باشد) اما در مقابل کالای مشابه چینی آن با 300هزار تومان ارزان‌تر در بازار وجود دارد! با این شرایط چطور می‌توان انتظار داشت تولیدکننده بتواند در این بازار نفس بکشد.

بودن حیاتی‌تر از بازگشت سرمایه!

به گفته باباشهیدی شیوه فروش در این صنف، سنتی است؛ فروش از طریق هم‌صنف‌ها و رفقا انجام می‌شود به این شکل که ابتدا کالا را می‌برند و بعد تسویه می‌کنند، البته چکی‌ هم بین خریدار و فروشنده ردوبدل نمی‌شود. در این صنف باید مدت طولانی را به تجربه‌‌اندوزی اختصاص داد و تنها داشتن سرمایه کفایت نمی‌کند.

من 24سال است که در عرصه تولید فعالیت می‌کنم و قبل از آن هم واردات داشتم و در همه این سال‌ها برایم اثبات شده که یکی از مسائل اصلی برگشت سرمایه است، البته بیشتر کسانی که در این صنف فعالیت می‌کنند در جاهای دیگر سرمایه‌گذاری می‌کنند چون بازگشت سرمایه این صنف صبر زیادی را می‌طلبد!واقعیت این است که اغلب ما بیشتر از بازگشت سرمایه‌مان به ماندگاری در بازار می‌اندیشیم! البته این واقعیت را نمی‌توان انکار کرد که این صنف با فقیرترین و ضعیف‌ترین اقشار جامعه سر وکار دارد.

تسهیلات، مجوز، نیرو و. . .

باباشهیدی تحریم‌ها را در چرخه این صنف تأثیرگذار نمی‌داند اما در مقابل موانع دولتی را حیاتی می‌داند! بحث مالیات، ارزش‌افزوده و تسهیلات! رجزخوانی ارائه تسهیلات به این صنف وجود دارد اما عملاً تسهیلاتی را شاهد نیستیم. زمانی‌که کارخانه دوم خود را در قم تأسیس کردیم، صحبت از تسهیلات 4درصدی بود و بعد از 2، 3 میلیارد هزینه صحبت از تسهیلات 16درصدی شد. درصدی که به همان میزان امید سوددهی نداشتیم.

این فعال بازار در مورد شیوه‌های دریافت مجوز تولید می‌گوید: گرفتن مجوز نیز قصه خودش را دارد؛ برای تولید و واردات گرفتن مجوز سر وکارتان با وزارت بهداشت است و برای فعالیت در بخش پخش و مغازه‌داری متولی اتحادیه است. البته در حال حاضر استاندارد، واردات را سخت می‌گیرد! دغدغه بعدی نیروی کار است؛ حجم کار تعداد نیرو را مشخص می‌کند. تولیدکنندگانی هستند که با 17- 18نفر یک کارگاه را اداره می‌کنند و ما در سلفچگان با 14-15نفر تولید داریم، درحالی‌که در واحدی که در محمودآباد راه‌اندازی کرده‌ایم، حدود 60نفر درگیر چرخه تولید هستند.