كیفیت یعنی ویژگی، اما در درجات متفاوت، به عبارت دیگر كیفیت یعنی مطابقت داشتن با الزامات مشتریان.امروزه كیفیت به معانی مختلفی به كار رفته است و دانشمندان مختلفی از ابعاد متفاوت به بحث و بررسی در آن باره میپردازند. ولی آنچه امروز اهمیت دارد خدمات و محصولات با كیفیت است. در دنیای رقابت، كیفیت حرف اول را میزند و خود زاییده آن است. انحصار، دشمن قسم خورده كیفیت به شمار میرود، كیفیت نیز مانند سایر منابع و امكانات باید مدیریت شود زیرا براساس تحقیقات انجام شده ارتباط معنیداری بین مدیریت بهینه و بهبود كیفیت وجود دارد. كیفیت حاصل شانس و اقبال نیست، بلكه به مدیریت عالمانه نیازمند است.
در دو دهه گذشته مفهوم كیفیت از دنیای صنعتی و تولید به دنیای خدمات و سازمانهای دولتی گسترش یافته است. به عبارتی كیفیت خوب، نوعی ارزانی است، یا كیفیت، یك پدیده بینقص و كمال مطلق است. تنها كیفیت برتر باعث افزایش بهرهوری خواهد شد. كیفیت زمانی حاصل میشود كه مشتریان باز گردند، ولی محصولات نه. كیفیت گران نیست، ولی گرانبهاست. كیفیت وابسته به انجام كار درست در نخستین فرصت است.
میان دو واژه کیفیت و استاندارد تفاوت قابل توجهی وجود دارد. کیفیت شامل مرغوبیت، قیمت، دسترسی و خلاقیت است و در واقع استاندارد و کیفیت دو مقوله جدا از یکدیگر هستند. به همین دلیل 18 آبان روز ملی کیفیت نامگذاری شده است. معمولا در این روز مراسمی در راستای کیفیت با حضور سازمانها و ارگانهای ذیربط چون وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان ملی استاندارد ایران و انجمن مدیریت کیفیت ایران برگزار میشود.
یکی از اقداماتی که تا به امروز از سوی سازمان ملی استاندارد در راستای افزایش کیفیت صورت گرفته، ایجاد معاونت ارزیابی کیفیت سازمان ملی استاندارد ایران است که فعالیت خود را بهصورت رسمی از سه ماه پیش آغاز کرده است. ارزیابی کیفیت عملکرد سازمانها در دستور کار این معاونت قرار دارد، همچنین از سوی این معاونت عملکرد سازمانها و بنگاههای اقتصادی مورد ارزیابی قرار میگیرد و در این راستا جایزه ملی کیفیت هم به سازمانها و هم برای کالای تولیدی اختصاص خواهد یافت.
در روز ملی کیفیت هدف سازمان ملی استاندارد این است که موضوع ارزیابی کالاها و خدمات را مطرح کند تا گامهای بلندی برای جلب رضایت مردم برداشته شود. همچنین از سوی سازمان ملی استاندارد نرخ کیفیت برای تولیدات و خدمات کشور هم تعیین می شود. خدمات نیز با معیارهای استاندارد مطابقت داده خواهد شد، در این زمینه تفکیکی بین بخش دولتی و خصوصی وجود ندارد و در ابتدا باید ارزیابی بخشهای متقاضی صورت گیرد، ولی ممکن است در برخی خدمات که برای مردم اهمیت دارد، ارزیابی کیفیت به شکل الزام انجام شود.