احتیاط کنید

با توجه به گستردگی بخش‌های مختلف تولید در کارخانجات تولید سرامیک تزیینی یا همان ساختمانی شاید به‌صورت شفاف و کامل امکان بررسی همه جوانب سرمایه‌‌گذاری وجود نداشته باشد اما می‌توان با یک برآورد سرانگشتی به این نتیجه رسید که برای راه‌اندازی یک کارخانه تولید سرامیک گرانیتی، سرمایه‌‌گذار باید حدود 24میلیارد تومان (به صورت ریالی و ارزی) مدنظر داشته باشد. غلامرضا محمدی، مدیر تولید یکی از برندهای مطرح داخلی در این زمینه به «فرصت امروز» می‌گوید: براساس میزان تولید و نوع دستگاه‌ها باید در این زمینه اظهارنظر کرد اما اگر هزینه‌های احداث کارخانه را به دو بخش عمده یعنی خرید ماشین‌آلات و زمین‌ تقسیم کنیم، بخش قابل توجهی مربوط به هزینه تجهیزات است، چون در بسیاری از موارد زمین‌ها با استفاده از امتیازهای شهرک‌‌های صنعتی و همچنین امتیازهای مصوب دولت تخصیص داده می‌شود و هزینه زیادی برای زمین لازم نیست.

وی مشکل اصلی در زمینه تاسیس یک کارخانه تولید سرامیک را در تامین منابع مالی و تخصیص منابع دانسته و می‌گوید: مشکل اصلی کارخانه‌ها موضوع تامین سرمایه است و بانک‌ها در بسیاری از موارد تمایلی به حضور در این صنعت ندارند، چون دوره بازگشت سرمایه در شرایط فعلی بیشتر از چند سال بوده یا اینکه درخواست‌کننده تسهیلات، توان بازپرداخت را ندارد.

ماشین‌آلات، انرژی، مواد اولیه و...

وی همچنین هزینه‌های قابل توجه تامین گاز و برق را یکی از هزینه‌های عمده احداث کارخانه دانسته و می‌گوید: همان‌طور که همه می‌دانند موضوع تامین انرژی از مهم‌ترین موارد برای تولیدکنندگان است که باید در نظر داشته باشند. بنابراین باید رقم‌های قابل توجهی برای این منظور از سوی سرمایه‌‌گذار در نظر گرفته شود که بعضا می‌تواند به چند‌میلیارد تومان برسد.

وی در مورد تامین مواد اولیه هم می‌گوید: برای تامین مواد اولیه به‌خصوص در بخش تولید سرامیک گرانیتی تقریبا بی‌نیاز از واردات هستیم و می‌توانیم به تولیدات داخلی کشورمان اتکا داشته باشیم. به‌عنوان مثال تا چندی پیش در زمینه رنگ‌، کمی وابستگی به اسپانیا و دیگر کشورها داشتیم اما امروز برخی تولیدکنندگان مثل گوهرفام یزد تولیدات قابل قبولی را روانه بازار کرده‌اند.

محمدی همچنین به وابستگی بخش ماشین‌آلات به خارج از ایران اشاره می‌کند: در بسیاری از موارد نمی‌توان ماشین‌آلات تولید داخلی را برای استفاده به کار گرفت چون یا تکنولوژی آن به‌روز نیست یا اینکه هنوز برخی سرمایه‌گذاران به آن توجه نشان نداده‌اند. به‌عنوان مثال امروز کارخانجات تولید سرامیک خصوصا سرامیک‌های گرانیتی برای تهیه ماشین‌آلات پرسی که به آنها وابسته هستند باید ارقامی قابل توجه را هزینه کنند. مثلا جدیدترین پرس که به پرس 7000 معروف شده است برای یک سرمایه‌گذار تقریبا 2میلیارد تومان خریدش هزینه‌ خواهد داشت.

این متخصص درباره خط پولیش و هزینه‌های مربوط به آن نیز می‌گوید: در مجموع برای یک خط پولیش معمولی، سرمایه‌گذار باید مبلغی نزدیک به یک‌میلیارد تومان در نظر داشته باشد که تولیدات بعضا چینی نیز در بازار موجود است. غلامرضا محمدی همچنین درباره هزینه تولید یک متر مربع سرامیک گرانیتی در شرایط فعلی با در نظر گرفتن همه آیتم‌های موجود از جمله دستمزد و هزینه‌های مربوط به مواد اولیه و انرژی می‌گوید: تولید یک متر مربع سرامیک گرانیتی نزدیک به 15هزار تومان هزینه‌ دارد.

میزان وابستگی این صنعت به خارج از کشور

مهدی رسولی، مدیرعامل پرند سرام یاس، میزان وابستگی این صنعت به خارج از مرزهای کشورمان را نزدیک به 50درصد می‌داند: در پاره‌ای از محصولات به‌ویژه درباره چاپ به مواد اولیه خارجی وابسته هستیم و گاهی برای تولید محصولاتی خاص سلیس‌هایی با آنالیز مشخص از کشورهای دیگر وارد می‌کنیم.  

تهدید‌های سرمایه‌گذاری

در همین حال یکی از مدیران سرامیران مشهد مهم‌ترین تهدید بازار سرامیک ایران را واردات بی‌رویه‌ سال‌های اخیر می‌داند. نکته‌ دیگر که از نظر بسیاری از کارشناسان دور مانده مربوط به نحوه تعیین عوارض گمرکی و تعرفه‌های یادشده است. وی در ادامه با اشاره به ارائه آمارهای اشتباه و نادرست از سوی واردکنندگان به گمرک می‌گوید: زمینه ثبت اطلاعات ناقص و همچنین کاهش عوارض گمرکی فراهم شده است به‌صورتی که قیمت مبنای بسیاری از سرامیک‌‌های واردشده بسیار کمتر از واقعیت اعلام شده است و همین مسئله باعث شده سرامیک‌های وارد شده به ایران بسیار ارزان‌تر از تولید داخلی باشد.

به‌عنوان مثال با توجه به اینکه بیشتر سرامیک‌های وارداتی از خارج سرامیک‌های پرسلان (ابعاد بزرگ) است در بسیاری از تعرفه‌های گمرکی این سرامیک را تقریبا 2دلار قیمت‌گذاری کرده‌‌اند در حالی که واقعیت امر این است حداقل قیمت فروش محصولات حتی چینی در این ابعاد کمتر از 6دلار نبوده هرچند نباید فراموش کنیم این سرامیک‌ها در بازار آزاد ایران با قیمت‌های غیرقابل باوری حتی در برخی موارد بالاتر از متری 300هزار تومان قیمت‌‌گذاری شده‌ که بیانگر سودجویی کلان در این زمینه با استفاده از خلأ‌های قانونی است.