اتحادیه‌ها، اصناف و تشکل‌ها چه سهمی از نمایشگاه‌ها دارند؟

نمایشگاه لوازم خانگی در روزهای آخر هفته گذشته توسط انجمن صنایع لوازم خانگی ایران با شعار تولید صادرات‌گرا برابر با بازارهای فراگیر، برگزار شد. 220 شرکت کوچک و بزرگ به امید وسیع کردن بازارشان در داخل و دستیابی به بازارهای خارجی در چهاردهمین نمایشگاه بین‌المللی لوازم‌خانگی ایران با 53 شرکت خارجی همراه شدند تا مردم، خریداران و صادرکنندگان را با تکنولوژی روز ایران در این حوزه آشنا کنند. اما جای برخی از برندهای مشهور ایرانی هم خالی بود، شرکت‌هایی که رعایت استانداردهای بین‌المللی توسط آنها نه تنها بازار داخلی را از واردات مشابه بی‌نیاز کرد بلکه پای کالاهای ایرانی را به برخی کشورهای اروپایی باز کرد.

اما سوال این است که این قبیل نمایشگاه‌ها در چه سطحی برگزار می‌شود و چطور می‌شود که برخی تولید‌کنندگان صادرات محور در آنها حضور پیدا نمی‌کنند. رییس اتاق اصناف ایران معتقد است اگر چه برگزاری نمایشگاه‌ها در جهت تولید قاعدتا می‌تواند به نفع تولید‌کنندگان باشد، اما باید دید با چه اهداف و در چه سطحی نمایشگاه برگزار می‌شود.

علی فاضلی، در این‌باره به «فرصت‌امروز» می‌گوید: آنچه ما در تعاریف نمایشگاه‌ها دیده‌ایم، در برگزاری آنها کمتر شاهدش هستیم. وی با بیان اینکه اتحادیه‌ها باید به این سمت‌وسو بروند، توضیح می‌دهد: اتحادیه ذاتا کارش حقوقی است نه اقتصادی و باید در کنار کار اصلی‌اش فعالیت تجارتی‌اش را هم دنبال کند. در حالی که هم‌اکنون از این فضا به اندازه لازم بهره‌مند نیستند و در این بخش باید ساختار این تشکل‌ها اصلاح شود.

رییس اتاق اصناف می‌افزاید: در حال حاضر تا آن اندازه که سود و چرخه مالی نمایشگاه‌های تجاری و بازرگانی مورد بحث است، برند‌سازی در اقتصاد که در تمام دنیا اهمیت دارد مورد بحث قرار نمی‌گیرد و به همین دلیل، ما همیشه از دنیا عقب هستیم. به گفته فاضلی، اتحادیه‌ها در کشور کمتر به بازی گرفته شده‌اند و امروز که دولت اقبالش را به این تشکل‌ها نشان داده باید دست به کار شوند. 

نمایشگاه چهاردهم بهترین بود

از سوی دیگر، حبیب‌الله انصاری، دبیر انجمن صنایع لوازم خانگی ایران نمایشگاه چهاردهم را بهترین و وسیع‌ترین نمایشگاه در 13 سال گذشته ارزیابی می‌کند. او به «فرصت امروز» می‌گوید: امسال تولید‌کنندگان بیشتری در نمایشگاه شرکت کردند و در این خصوص هشت درصد رشد داشتیم. انصاری ادامه می‌دهد: ما به‌عنوان برگزارکنندگان نمایشگاه نگاهمان به تولید صادرات محور بود و می‌خواستیم تولید‌کنندگان را تشویق کنیم که نگاهشان فقط به بازار داخلی نباشد. 

به گفته این مقام مسئول شرکت‌های خارجی از کشورهای ایتالیا، آلمان، ترکیه، چین، کره، فرانسه و امارات حضور فعال داشتند، وی در توضیح این مسئله که چرا برخی برندهای مشهور ایرانی در نمایشگاه شرکت نکردند به «فرصت امروز» می‌گوید: اغلب برندهای مشهور و صادرکننده ایرانی در نمایشگاه حضور داشتند و تعداد کمی بودند که شرکت نکردند، دلیل‌شان هم حضور در نمایشگاه تخصصی پیش از این نمایشگاه یا دلیل کاری بود. 

انصاری با بیان اینکه شرکت‌های تولید‌کننده لوازم خانگی به‌خصوص یخچال و یخچال فریزر در ایران بسیار قدرتمند هستند، ادامه داد: صادرات این نوع کالای خانگی در هشت ماهه نخست امسال نسبت به سال گذشته 30 درصد افزایش داشته و این نشان می‌دهد که برندهای کشور ما به درستی معرفی شده‌اند و نمایشگاه‌های بین‌المللی نقش تعیین‌کننده‌ای در این زمینه دارند. 

رییس ستاد برنامه‌ریزی و اجرایی انجمن صنایع لوازم خانگی ایران ادامه می‌دهد: تولید‌کنندگان داخلی در این زمینه تقریبا 75 درصد نیاز داخلی را پاسخ می‌دهند و ما در برخی موارد مانند تولید پکیج و شوفاژ، آب گرمکن و بخاری بی‌نیاز از واردات هستیم و در این زمینه کالای مشابه خارجی در بازار وجود ندارد. 

برگزاری نمایشگاه حرفه‌ای نیست

نمایشگاه بین‌المللی وجه حرفه‌ای و تخصصی خود را از دست داده است. این مطلب را رییس اتحادیه لوازم خانگی به «فرصت امروز» می‌گوید، طحان‌پور ادامه می‌دهد: به نظر من باید جست‌وجو کرد و دید چرا برندهایی چون بوتان، تکنوگاز و چندین برند مشهور دیگر در نمایشگاه شرکت نکردند، باید حرف‌های آنها را شنید. وی فلسفه نمایشگاه را ایجاد رابطه بین تولید‌کنندگان و مصرف‌کنندگان عنوان کرده و توضیح می‌دهد: نمایشگاه جای تبادل افکار، تجارت و اطلاعات است و همه تولید‌کنندگان باید از حق برابر برخوردار باشند. 

طحان‌پور ادامه می‌دهد: برگزار‌کنندگان باید به استانداردهای برگزاری توجه داشته باشند. وی به صحبت‌های اخیر رییس اتاق اصناف اشاره کرده و ضمن تایید آنها به «فرصت امروز» می‌گوید: اتحادیه و اصناف هم باید در برگزاری نمایشگاه‌ها نقش داشته باشند. آنها هم حق دارند، به‌عنوان تشکل‌های تولیدی در برگزاری نمایشگاه‌ها سهیم باشند. 

وی برگزاری نمایشگاه‌ها را بدون نظارت اصناف نادرست و بد سرانجام می‌داند و معتقد است تعاونی‌ها به دلیل برگزاری نمایشگاه‌های غیر‌حرفه‌ای و کالاهای بی‌کیفیت بازارشان را از دست دادند و علاوه بر آن مردم را هم به نمایشگاه‌ها بی‌اعتماد کردند. 

طحان‌پور ادامه می‌دهد: خوشبختانه الان مردم نگرانی دولت گذشته را ندارند که اگر امروز یخچال نخرند، فردا گران می‌شود، کالا در حجم قابل توجهی تولید می‌شود، پس ما فضایی داریم که بتوانیم با برگزاری نمایشگاه‌های حرفه‌ای و با مشارکت همه تشکل‌ها و اتحادیه‌ها و تولیدکنندگانی که در این فضا سهیم هستند، حق تولید‌کنندگان را ادا کنیم و بازار داخلی و خارجی را با توجه به کیفیت و رعایت استانداردها برای همه آنها برابر ایجاد کنیم. 

رییس اتحادیه لوازم خانگی ایران نسبت به حضور کالاهای خارجی با قیمتی پایین‌تر از کالاهای ایرانی در بازار معترض است و آن را تضییع حقوق تولید‌کننده ایرانی می‌داند. وی در این‌باره توضیح می‌دهد: به هر حال کسی باید توضیح بدهد که چرا یک وارد‌کننده با پرداخت همه حقوق و تعرفه‌های سنگین وارداتی می‌تواند کالایش را با قیمتی کمتر از کالای مشابه ایرانی به فروش برساند و من به‌عنوان یک تولید‌کننده قیمت تمام شده محصولم بالاتر از آن باشد. 

محمد طحان‌پور معتقد است دولت ترجیح می‌دهد به برخی بازرسی‌ها ورود نکند. در حالی‌که ما نیاز داریم کارشناسانی از سوی دولت این پیچیدگی‌ها را که به تولید‌کننده آسیب می‌رسانند، شناسایی کنند. 

از آنجا که برگزاری نمایشگاه‌ها عموما برای شرکت‌کنندگان و به‌خصوص برگزار‌کنندگان می‌تواند سودآور باشد، به نظر می‌رسد، در سطح اجرایی این فرآیند اقتصادی حضور تشکل‌های متعدد، اتحادیه و اصناف و... همیشه مورد بحث بوده و هست. اما در عرصه اقتصادی آنچه گروه‌ها را بهره‌مند می‌کند و می‌توانند هدف‌های بلند‌مدت در چشم‌انداز برنامه‌هایشان داشته باشند، رقابت ناسالم یا سهم عادلانه میان آنهاست؟ باید دید از میان رقابت ناسالم و فعالیت در جهت چشم‌اندازهای اقتصادی مشترک تجربه کدام‌یک را نشان می‌دهد.