آیا گاز ایران تا سال 2016 به اتحادیه اروپا می‌رسد؟

در حالی که گمانه‌زنی‌ها و گفت‌وگوها روی آغاز صادرات گاز طبیعی ایران از طریق خط لوله یا انتقال آن به‌صورت LNG تا سال 2020 میلادی متمرکز شده است، یک مقام عالی رتبه صنعت گاز ایران می‌گوید کشورش هم‌اکنون در حال مذاکره به منظور استفاده از کشتی برای تبدیل گاز ایران به گاز مایع و سپس صادرات آن به اروپا بسیار زودتر از سال 2020 میلادی است. براساس چهارمین برنامه پنج ساله توسعه و در راستای تلاش ایران به منظور تولید و صادرات گاز LNG، این کشور تولید 70‌میلیون تُن گاز LNG از میادین گازی پارس جنوبی، پارس شمالی، فردوسی و گلشن را در دستور کار قرار داد و به این منظور شش کارخانه تولید گاز LNG را راه‌اندازی کرد که این پروژه‌ها به دلیل اختلافات هسته‌ای ایران و کشورهای غربی و تحریم‌های یکجانبه اعمال شده از سوی غرب بر بخش انرژی آن لغو شدند.

در ماه‌های اخیر بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران در سفر خود به برلین و در حاشیه کنفرانس امنیت انرژی با مقامات شرکت Linde AG آلمان در زمینه تولید 10‌میلیون تُن گاز LNG از طریق همکاری دوجانبه به بحث و گفت‌وگو پرداخت. این در حالی است که ایران در زمینه ساخت تاسیسات کوچک تولید گاز مایع در حال مذاکره با شرکت گازپروم روسیه است.  در همین راستا علیرضا کاملی، مدیرعامل شرکت صادرات گاز ایران اعلام کرد که هم‌اکنون کشورش در حال مذاکره با بزرگ‌ترین شرکت‌های جهان در زمینه FLNG (کشتی‌های مخصوصی که گاز را به گاز مایع تبدیل کرده و سپس آن را به بازارهای انرژی یا به مقصد کشورهای دیگر حمل می‌کنند) بوده و سعی دارد تا از این طریق گاز خود را طی هفت تا 12 ماه آینده به اروپا برساند.

لازم به ذکر است که شناورهای مخصوص گاز مایع گاز را در ساحل تحویل گرفته سپس آن را به گاز مایع تبدیل می‌کنند و در نهایت آن را برای صادرات به بازارهای انرژی جهان یا کشورهای دیگر حمل می‌کنند. اگرچه کاملی در سخنان خود به نام هیچ شرکتی اشاره نکرد، اما به نظر می‌رسد که منظور وی از گفت‌وگو با بزرگ‌ترین شرکت فعال در زمینه تبدیل گاز به گاز مایع و سپس صادرات آن شرکت رویال داچ شل است که مدیر اجرایی آن بن ون بِردن در ماه ژوئن به تهران سفر کرد. گفتنی است کمپانی شل که رقمی معادل 2‌میلیارد و 300‌میلیون دلار به ایران بدهکار است، بزرگ‌ترین کشتی FLNG دنیا را در اختیار دارد. تجهیزات FLNG شرکت شل قادر است سالانه 5/3میلیون تُن گاز مایع تولید کرده که 3/6میلیون تُن از این مقدار برای تامین نیاز یک ساله هنگ‌کنگ به گاز مایع کافی است. 

در ارتباط با صادرات گاز LNGپیش از این منوچهر داودی معاون مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران در مقاله‌ای اعلام کرده بود که شرکت شل می‌تواند با توجه به تجهیزات FLNG خود نیازهای ایران در زمینه تبدیل گاز خود به گاز مایع و سپس صادرات آن را به بازارهای انرژی برطرف کند. در پاسخ به نیاز ایران به تجهیزات FLNG جهت صادرات گاز خود، نورالدین واتفی، مدیر رسانه‌ای شرکت شل در گفت‌وگو با مجله گاز طبیعی اروپا اظهار داشت: «در حال حاضر هرگونه توافق و امضای قرارداد همکاری تجاری میان ایران و شرکت شل تا زمان ایجاد تغییرات عمده در وضعیت تحریم‌های اعمال شده بر بخش انرژی ایران منتفی است. چرا که شرکت شل خود را به پیروی از تمامی تحریم‌های بین‌المللی مرتبط با فعالیت‌های این شرکت در بخش انرژی متعهد می‌داند.» وی در ادامه افزود: «شرکت شل به دقت در حال بررسی تحولات سیاسی و قانونی در بخش انرژی ایران بوده و تصمیمات خود را متناسب با این تغییرات اتخاذ خواهد کرد.»

گفتنی است ایران و قدرت‌های عمده جهانی در اوایل ماه آوریل سال جاری میلادی به تفاهم سیاسی هسته‌ای دست یافته در انتظار دستیابی به یک توافق جامع هسته‌ای تا تاریخ 7‌جولای هستند؛ توافقی که در صورت دستیابی طرفین به آن مسیر را برای لغو تحریم‌های اعمال شده بر بخش انرژی ایران هموار می‌سازد. لازم به ذکر است که مدیرعامل شرکت ملی صادرات گاز ایران اظهار داشت کشورش در کنار تلاش برای استفاده از تجهیزات FLNG برای صادرات گاز خود به بازارهای جهانی، به دنبال توسعه پروژه‌های LNG در ایران نیز هست. وی در این رابطه افزود: «ما در حال حاضر مشغول گفت‌وگو با بیش از 170 شرکت خارجی هستیم که مایل هستند در صورت رفع تحریم‌های بین‌المللی اعمال شده بر بخش انرژی ایران، در صنعت نفت و گاز کشور فعالیت کنند.»