آمریکا و کوبا؛ توسعه همکاری‌های اقتصادی

سرانجام پس از 50 سال تنش و بی‌اعتمادی میان آمریکا و کوبا، از روز 29 تیرماه سفارت کوبا در آمریکا با حضور وزیر خارجه کوبا بازگشایی شد. از سال 1961 این نخستین‌باری است که پرچم کوبا در واشنگتن به اهتزاز درمی‌آید. وزیر امور خارجه کوبا پس از این مراسم با جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا دیدار کرد. در پایتخت کوبا نیز دفتر نمایندگی دیپلماتیک آمریکا از این پس به‌عنوان سفارت آمریکا فعالیت خود را آغاز خواهد کرد. پس از چند ماه مذاکره میان طرفین هفدهم دسامبر گذشته رؤسای جمهور دو کشور ‌از بهبود روابط دو کشور خبر دادند. به اعتقاد رائول کاسترو، رییس‌جمهور کوبا، بازگشایی سفارتخانه‌ها نخستین گام در مسیر عادی‌سازی روابط دو کشور است. این فرآیند قرار است به لغو تحریم‌های تجاری آمریکا علیه کوبا منجر شود. کاسترو تحریم تجاری را مانع اصلی «عادی‌سازی» مناسبات بین هاوانا و واشنگتن می‌داند.

این تحریم‌ها از سال 1962 و با دستور جان اف کندی، رییس‌جمهور وقت آمریکا اعمال شد و کنگره آمریکا که جمهوریخواهان اکثریت را در آن در اختیار دارند، سرسختانه با لغو این تحریم‌ها مخالفت می‌کند. سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا اخیرا تاکید داشته است اختلافات میان واشنگتن و هاوانا همچنان اساسی مانده‌اند. آمریکا همچنان درباره محدودیت‌هایی که در زمینه آزادی بیان، مذهب و مطبوعات در کوبا اعمال می‌شود، با هاوانا اختلاف دارد. همچنین براساس بیش از 5هزار پرونده قضایی، آمریکا از کوبا بین 7 تا 8میلیارد دلار درخواست غرامت کرده است. موضوعاتی همچون «حمل‌ونقل هوایی، محیط‌زیست، مبارزه با قاچاق موادمخدر و دسترسی شرکت‌های آمریکایی به بازار کوبا» از حوزه‌هایی است که طرفین می‌توانند در آنها همکاری کنند.

پیش از این، محدودیت‌های سفر بین دو کشور کاهش یافته بود، اما گردشگران آمریکایی هنوز هم نمی‌توانند آزادانه و شخصا وارد کوبا شوند. اما طبق آمار منتشره از سوی کوبا ورود جهانگردان خارجی به کوبا در ماه مه 21.1‌درصد نسبت به ماه مشابه سال 2014 رشد داشته است. با ورود 237 هزار 254 توریست در ماه مه، تعداد گردشگران در پنج ماه اول سال 2015 به بیش از 1.7‌میلیون رسید. عمده گردشگران به کوبا، از کشورهای کانادا، آلمان، فرانسه، انگلستان، ایتالیا، آرژانتین و ونزوئلا بوده‌اند.

البته کوبا به‌جز همکاری تجاری با آمریکا نگاهی به همکاری با سایر کشورهای عضو اتحادیه اروپا ازجمله اسپانیا و ایتالیا دارد. وزیر صنایع، انرژی و گردشگری اسپانیا، طی کنفرانس مطبوعاتی در چارچوب برگزاری نشست تجاری اسپانیا- کوبا تاکید دارد برای شرکت‌های اسپانیایی، در کوبا یک فرصت جدید آغاز شده است و این شرکت‌ها می‌توانند با تجربیات خود در زمینه صنعت، جهانگردی، انرژی، مخابرات و خدمات به کوبا کمک کنند. همچنین طرفین چند تفاهم‌نامه در حوزه صنعت، جهانگردی، مخابرات، انرژی و تجارت خارجی امضا کردند. دولت اسپانیا یک خط اعتباری کوتاه‌مدت برای صادرات 25 میلیون یورو و اجرای حدود 100 پروژه در کوبا افتتاح کرده است. همچنین همزمان با سفر معاون وزیر توسعه اقتصادی ایتالیا و هیات همراه به هاوانا، همکاری‌های طرفین در حوزه ساخت‌و‌ساز، جهانگردی- مالی، حمل‌ونقل، محیط‌زیست، معدن و پزشکی مورد بررسی قرار گرفت.

* کارشناس مسائل اروپا