آلمان ، ناجی‌ آب‌ های جهان

تصادفی نیست که آلمان در سرتاسر اروپا یکی از پایین‌ترین نرخ‌های آب هدررفته را دارد؛ سرمایه‌گذاری‌های هدفمند این کشور از سال 1990 تا به حال بیش از 110میلیارد یورو سرمایه را در اختیار این صنعت گذشته است. آیا سایر کشورهای درحال توسعه اروپا می‌توانند از اروپا الگوبرداری کنند؟

آلمان منابع آب زیادی دارد؛ از احیاسازی سالانه نزدیک به 188میلیارد مترمکعب آب به منابعش اضافه می‌کند. میزان مصرف آب عمومی تنها 3درصد منابع آبی موجود این کشور است و نزدیک به 17درصد در جاهای دیگر مصرف می‌شود. سرانه مصرفی هر نفر در طول روز به 122 لیتر می‌رسد و طی 10 سال گذشته نزدیک به 17درصد کاهش داشته است.

به طور کلی وضعیت آب‌های روی سطح زمین اروپا (آب اقیانوس، دریا یا رودخانه) و همچنین کیفیت آب آشامیدنی این منطقه مثال‌زدنی است. مردم هر جا که بخواهند، بدون شک به آب شیر دسترسی دارند.

اما وضعیت اروپا همیشه به این شکل نبوده است. صنعتی‌سازی پرسرعتی که بعد از جنگ جهانی دوم اتفاق افتاد، منابع آبی را تا حد زیادی آلوده کرد. طی سال‌های معجزه اقتصادی، کنترل آلودگی آب زیرزمینی اصلا جزئی از برنامه اروپایی‌ها نبود. در اواسط دهه 80 بود که اقدامات و برنامه‌هایی برای بهبود سریع و پایدار کیفیت آب تعریف شد.

همین باعث شد شرکت‌های آب آلمان تحقیق کنند و به دنبال یافتن و اجرای راهکارهای درازمدت باشند. آب باکیفیت و تمهیداتی که برای آب زائد در نظر گفته شده، به لطف سرمایه‌گذاری‌های هدفمند آلمان است؛ حالا بخش سازمان‌یافته عمدتا شهری آب آلمان، یکی از بزرگ‌ترین مشتری‌های صنعت خصوصی، به‌خصوص مؤسسه‌های کوچک و متوسط محسوب می‌شود.

به‌خاطر استانداردهای بالای فنی، آلمان تقریبا با اختلال در منابع خود مواجه نمی‌شود و همان‌طور که پیش از این گفته شد یکی از پایین‌ترین میزان آب غیرقابل مصرف را در سرتاسر اروپا دارد. سیستم آب آلمان ویژگی‌هایی دارد که به موجب آن می‌تواند پشتوانه فرآیند عرضه و دفع، کیفیت بالای آب آشامیدنی، استاندارد بالای فرآیند دفع آب زائد و مدیریت پایدار منابع آبی در درازمدت باشد.

اما کیفیت آب‌ آشامیدنی در اروپا به اندازه آلمان پایدار نیست. نه فقط توزیع نامتساوی منابع بلکه مدیریت ضعیف منابع آبی باعث شده که این منطقه با کمبود آب مواجه شود. کسری منابع آبی، دفع آب زائد و کیفیت آب در اروپا به اندازه تغییرات جوی، محلی و دموگرافیک این منطقه نامتجانس است.

شیوه برخورد با آب زائد صنعتی معمولا نادرست است، شبکه‌ها و پایگاه‌های عرضه در بسیاری از موارد به‌روز نیستند و زیرساختار برای عرصه منابع قابل توجهی از آب با کیفیت رضایت‌بخش هم ناکافی است. الگوهای مصرفی نادرست مردم، کیفیت نامرغوب و نرخ بالای آب هدررفته در کانال‌های تولید از جمله عواقب سیاست‌های نادرست اروپا در قبال منابع آبی خودش است.

تخلیه مواد‌غذایی در آب‌های اروپا هنوز ادامه دارد و منشأ یکی از بزرگ‌ترین مشکلات آبی این قاره یعنی آلودگی آب‌های زیر و روزمینی است. بخش کشاورزی یکی از عاملان اصلی این آلودگی است و در عین حال بزرگ‌ترین مصرف‌کننده منابع آبی. استفاده زیاد و نادرست از منابع آبی برای زمین‌های کشاورزی منجر به از دست رفتن آب‌های زیادی در این منطقه می‌شود.

درست مثل اتفاقی که برای منابع آبی ارزشمند خاورمیانه به خاطر کم‌سوادی کشاورزان رخ می‌دهد و منجر به خشکی آنها می‌شود؛ در اروپا قوانین مربوط به نحوه عملکرد مسئولان در مقابل آلودگی و هدر رفتن آب‌های صنعتی ناکافی است و کنترل درستی روی تعهد کارکنان بخش کشاورزی نسبت به این قوانین و طریقه درست مصرف آب وجود ندارد.

اما الگوی رفتاری آلمانی‌ها در قبال منابع آبی به‌گونه‌ای است که نشریه وال‌استریت ژورنال به طنز می‌گوید آیا مردم این کشور برای اینکه تا این اندازه در مصرف آب صرفه‌جویی کنند، زیادی منابع آبی ندارند؟

آلمان توانسته با به‌کارگیری فناوری‌های مدرن و تربیت شهروندان متعهد نسبت به منابع آبی به دستاوردهای بزرگی در داخل کشور و در منطقه برسد و به همین خاطر است که با 17 کشور منطقه از جمله ترکیه، بلغارستان، روسیه، اوکراین و کرواسی شراکت دارد و از پروژه‌ها و برنامه‌های شرکت‌های آب این کشورها حمایت می‌کند.

از جمله این پروژه‌ها می‌توان به پروژه رودخانه ماریتزا در بلغارستان و همچنین توسعه بخش آب ترکیه اشاره کرد. آلمان همان‌طور که در بسیاری از بخش‌های بحران‌زده اروپا به مثال یک قهرمان ظاهر می‌شود، در بحران آب هم قصد دارد با حفظ استانداردهای بالای خود به مدیریت درست منابع آبی و دفع آب زائد در سرتاسر دنیا کمک کند.