رئیس کل بانک مرکزی پیش از آنکه دولت حمایت هایش را روانه تولید کند، نسبت به انحراف آن ابراز نگرانی کرد.
ولی الله سیف هفته گذشته درنشستی در مشهد هشدار داد که مبادا سرنوشت حمایت از واحدهای تولیدی به سرنوشت بنگاه های زودبازده یا طرح های ضربتی اشتغال دچار شود، موضوعی که به گفته سیف در سال های گذشته اقتصاد کشور را آسیب پذیرکرده است.
او گفته است، قرار نیست بانك ها اصول بانكی خود را زیر پا بگذارند. باید به پروژه هایی تسهیلات داد كه بتوانند منابع را به بانك بازگردانند و نگاه «یکبار مصرف» بر تسهیلات حاکم نشود. بر همین اساس، سیف از کارگروه های استانی خواست مانع هدر رفتن منابع محدود كشور شوند و واحدهای تولیدی را كه مشكل واقعی كمبود نقدینگی دارند، شناسایی و حمایت كنند؛ موضوعی که به نظر می رسد بخش خصوصی را هم نگران کرده است.
رئیس کمیسیون صنعت اتاق تهران دل نگرانی رئیس کل بانک مرکزی را بجا می داند و معتقد است بخش قابل توجهی از گرفتاری های صنایع سرمایه درگردش نیست، در حالی که اغلب صنایع این مسئله را بزرگ ترین مشکل شان معرفی می کنند.
مهدی پورقاضی به «فرصت امروز» می گوید: این نوع نگرش مدیران صنایع، ما را بیشتر از انحراف احتمالی حمایت های دولت از مسیر اصلی نگران می کند. او در توضیحات بیشتر می گوید: من فکر می کنم همه پذیرفته اند که بخشی ازصنعت نیاز به سرمایه در گردش دارد. از طرفی دیگر، اغلب مدیران صنایع ادعا می کنند که نیاز به منابع مالی دارند و اگر منابع مالی آنها تامین شود، کارشان راه می افتد و فروش شان شکل می گیرد و از رکود خارج خواهند شد، اما به نظر من بخشی از این حرف ها ادعا است. به گفته این عضو اتاق تهران، همه مدیران صنایع سرمایه در گردش را بزرگ ترین مشکل شان می دانند، در حالی که انبار بسیاری کارخانه ها از کالا انباشته است. پورقاضی با اشاره به اینکه این کالاها اغلب به دلیل قیمت، کیفیت یا هردو قابل فروش نیست، می گوید: اگر مشکل یک واحد تولیدی واقعا مالی باشد می تواند با یک تخفیف جزیی در قیمت محصولاتی که در انبار دارد آنها را به فروش برساند. در این حالت سرمایه درگردش مورد نیازش را تامین خواهد کرد.
رئیس کمیسیون صنعت اتاق تهران سرمایه در گردش را مهم ترین مشکل صنعت نمی داند و معتقد است بخشی از این مشکلات را باید در کیفیت، قیمت و رقابتی بودن محصولات جست وجو کرد. او معتقد است، کمک مالی و پرداخت به این بنگاه ها مشکلی را حل نخواهد کرد و بهترین راهکار برای شناسایی بنگاه هایی که واقعا مشکلات مالی دارند، آسیب شناسی بنگاه هاست.
پورقاضی در پاسخ به اینکه آیا بخش خصوصی می تواند این بنگاه ها را شناسایی و معرفی کند، می گوید: وقتی کسی حاضر نشود مشکلاتش را به درستی بیان کند، برای او چه کاری می شود کرد. ماجرای واحد صنعتی هم همین طور است، وقتی خودش حاضر نباشد آسیب شناسی شود و مشکلش مشخص شود چطور می شود برای حل مشکلاتش راهکار پیدا کرد و اصلا چطور می شود به این واحد کمک کرد.
پورقاضی معتقد است وقتی یک واحد صنعتی ادعا می کند می داند مشکلش چیست و تنها کمبود منایع مالی را مشکل خود می داند، نمی خواهد ارزیابی اش انجام شود. رئیس کمیسیون صنعت اتاق تهران می گوید: اگر انجمن ها و واحدهای تولیدی تقاضا کنند ما در کمیسیون صنعت اتاق تهران آماده انجام این آسیب شناسی هستیم تا این کار زودتر انجام شود و واحد هایی که واقعا کمبود نقدینگی دارند، شناسایی شوند و به آنها کمک شود، اما تا به حال درخواستی ار واحد های تولید نداشتیم.
معرفی واحدهای واجد شرایط از سوی اتحادیه ها
سعید شادکام، نایب رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان پوست و سالامبور هم از راهیابی تسهیلات تولید به بازار سکه، ارز و ساختمان نگران است؛ اتفاقاتی که به گفته او در سال های گذشته نقش پررنگی در انحراف تسهیلات بانکی داشته است. شادکام معتقد است که بخش خصوصی در این انحراف نقشی نداشته و سهم عمده این خطا از سوی شبه دولتی ها انجام شده است. او پیشنهاد می کند برای دادن تسهیلات، صنایع در دو بخش کوچک و متوسط در میان بخش خصوصی واقعی تعریف و شناسایی شود.
شادکام شناسایی واحدهای تولیدی نیازمند نقدینگی را سخت و پیچیده نمی داند. او به «فرصت امروز» می گوید: مدیران شهرک های صنعتی به شرایط واحدها کاملا اشراف دارند و می توانند این واحدها را معرفی کنند. از طرفی دیگران به نظر من اتحادیه ها و تشکل ها بهترین گزینه برای این کارهستند. آنها می توانند مشاوره بدهند تا واحدهایی که واقعا مشکل نقدینگی دارند، تسهیلات بگیرند، اما وثیقه و بازپرداخت ها نباید برای اتحادیه ها مسئولیت حقوقی ایجاد کند.
نایب رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان پوست و سالامبورهم وثیقه برای بانک ها را دیگر مشکل واحد های تولیدی می داند. به گفته او بانک ها کارخانه ها را برای وثیقه نمی پذیرند و اسناد خانه های بالا شهر را قبول دارند و این کار را برای تولید کننده سخت تر می کند.
شادکام این شرایط تحمیلی و بی اعتمادی بانک ها را نتیجه بحرانی شدن و رکود اقتصاد کشور در دوران تحریم ها می داند. این فعال اقتصادی معتقد است اگراین تسهیلات مانند سال های گذشته در مسیر واقعی اش قرار نگیرد، هدفمند نباشد و به نیازمندان واقعی پرداخت نشود، طبیعتا بازپرداخت آن هم با مشکلات زیادی مواجه می شود و بازهم بدهکارها بیشتر می شوند.
عدم امکان انحراف برای بخش خصوصی
دبیر اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک هم هشدار رئیس بانک مرکزی را بجا می داند و معتقد است همه باید نگران چگونگی حمایت از تولید باشیم. مهدی یکتا اما در نگرانی از دچار شدن حمایت از واحدهای تولیدی به سرنوشت بنگاه های زودبازده، معتقد است بحث این بنگاه ها واقعا حمایت از تولید نبود. او به «فرصت امروز» می گوید: حتی کسانی که بانی بنگاه های زودبازده بودند، می گفتند این بنگاه ها 40درصد انجراف داشته اند. البته به نظر من رقم انحراف خیلی بالاتر از این حرف هاست.
یکتا تنها هدف این برنامه و هدایت این پول را تاسیس واحدهای تولیدی و کارگاه ها و بالا رفتن آمار می داند. او معتقد است این طرح روی کاغذ چندان بد نبود، اما در مرحله اجرا به دلیل فشارهایی که از بالا بر استان ها وارد می شد، بدون برنامه، مطالعه و نقشه راه پیش رفت. به همین دلیل بخشی از سرمایه های کشور به صورت زمین، سوله و حتی ماشین آلات راکد شده است و عدد آن هم بسیار بزرگ است.
دبیر اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک می گوید: آقای سیف درست گفته و کمک به واحدهای صنعتی باید با یک معیاردرست باشد، اما تمام مشکلات صنعت ایران با وام و پول حل نمی شود و تحریک تقاضا به مراتب مسئله بزرگ تری است که دولت باید برای آن هر چه سریع تر برنامه ریزی کند. با این وضعیت، اعطای این وام ها در بیشتر موارد شاید بالای 50 درصد حداقل در حوزه ما تاثیر آنچنانی نخواهد داشت.
این فعال حوزه نساجی درباره چگونگی شناسایی واحدهای تولیدی در بخش خصوصی، سه سال گذشته را از سال های ماقبل آن جدا کرده و با بیان اینکه از شرایط شناسایی واحدها در بخش دولتی و شبه دولتی بی اطلاع است، توضیح می دهد: تفاوت این بازه زمانی این است که الان هیچ شرکتی نمی تواند آمار تولیدش را غیر واقعی اظهار کند. تا چند سال قبل اظهارنادرست امکان پذیر بود، اما در حال حاضر با سیستم هایی که برای معاملات فصلی، ارزش افزوده، حق بیمه پرسنلی و... راه اندازی شده است، می شود فهمید چه کارخانه ای کار می کند و کدام تعطیل است و در بخش خصوصی ارائه آمار غیر واقعی آنچنان امکان پذیر نیست.
به گزارش «فرصت امروز» ولی الله سیف، رئیس بانک مرکزی در نشست كارگروه تسهیل و رفع موانع تولید خراسان رضوی كه عصر پنجشنبه گذشته در مشهد تشکیل شد، عزم نظام بانکی را در کمک به رونق اقتصادی و تامین مالی واحدهای تولیدی کوچک و متوسط جدی دانست و به کارگروه ها توصیه کرد با وسواس و دقت كافی تلاش كنند منابع محدود تسهیلاتی به دست پروژه ها و واحدهای تولیدی برسد که واقعا مشکل نقدینگی دارند. او از دستگاه های دولتی از جمله وزارت صنعت، معدن و تجارت خواسته است در روند تامین مالی واحدهای تولیدی و ابلاغ دستورالعمل ها و بخشنامه های مربوط، با هماهنگی كامل گام بردارند تا دولت به هدفش در حمایت از واحد های تولیدی برسد. سیف اما به نظر می رسد از انحراف این مسیر در میانه راه نگران است.
ارتباط با نویسنده : minoo.galeh@gmail.com