بازنگری در طرح جامع مسکن از وعدههای وزیر راه و شهرسازی در ابتدای دوره وزارت بود که روز گذشته معاون امور مسکن و ساختمان وزارتخانه از آن رونمایی کرد. بازنگری در طرح جامع از سال 92 آغاز شد و چند بار هم به ویراش رسید اما سرانجام طرح نهایی روز گذشته روی سایت وزارت راه و شهرسازی قرار گرفت و حامد مظاهریان، معاون وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد: این طرح تا یک ماه روی سایت قرار میگیرد و در این مدت زمان کارشناسان اقتصادی میتوانند نظرات خود را درباره کلیات طرح اعلام کنند، طبق گفته این مقام مسئول هرچند چارچوب طرح تغییری نخواهد کرد اما قطعاً اگر انتقادات و نظرات منطقی و اصولی باشند باعث افزایش کیفیت طرح خواهند شد و ما از پیشنهادات و انتقادات سازنده کارشناسان استقبال میکنیم.
وزارت راه و شهرسازی مهمترین سند چشمانداز مسکن را به شور گذاشته است تا نواقص احتمالی آن با نظرات کارشناسان برطرف شود اما در این سند چشمانداز سیاستگذاری دولت در حوزه مسکن تا افق 1405 مشخص شده و راهبردها تعیین شده است، میزان ساخت و تولید مسکن در سال، میزان تعهد دولت در برآورده کردن مسکن کمدرآمدها، تسهیلات مسکن، سیاست دولت در اجرای طرحهای مسکن اجتماعی، حمایتی و. . . وضعیت بازار مسکن در پنج دهه اخیر و تا سال 1405 و وضعیت تولید مسکن در سالهای گذشته و پیشبینی این وضعیت برای سالهای پیشرو، وضعیت نوسازی و بهسازی بافت فرسوده و روستایی و توسعه نظام تأمین مالی بازار مسکن و ابزارهای نوین خرید از جمله مهمترین جزییات طرح جامع مسکن است.
مسکن اجتماعی عملیاتی شد
یکی از مهمترین بخشهای این سند، به تأمین مسکن دهکهای کمدرآمد مربوط میشود که دولت در این حوزه دو سیاست مشخص مسکن اجتماعی برای دو دهک اول و وام حمایتی برای دهکهای سوم و چهارم را دنبال میکند. مظاهریان، معاون وزیر راه و شهرسازی روز گذشته در نشست خبری رونمایی از طرح جامع مسکن با اشاره به جزییات این دو سیاست مهم دولت در طرح جامع مسکن گفت: طرح جامع مسکن جزو تکالیف برنامه توسعه چهارم بوده که در سال ۸۴ تهیه شده و پس از گذشت ۱۰ سال بازنگری آن یک ضرورت به نظر میرسد. برای اجرای مسکن اجتماعی که از محورهای مهم طرح جامع و سند چشمانداز مسکن است با بنیاد مسکن انقلاب اسلامی به توافق رسیدهایم و این نهاد مسئول اجرای این پروژه خواهد بود.
وی ادامه داد: هدف اصلی طرح جامع مسکن تهیه مسکن برای آحاد جامعه است و توافقات خوبی از طرف بنیاد مسکن با بنیاد مستضعفان، سازمان بهزیستی و سازمان ملی زمین و مسکن انجام شده است و وزارتخانه نقش تأمین مسکن را دارد. قرار بر این است هر یک از نهادهای مسئول در اجرای این طرح نقشی را ایفا و میزان اعتباراتی را تقبل کنند. بهطور مثال قرار بر این است سازمان بهزیستی برای ساخت هر واحد 5 میلیون تومان اعتبار در نظر بگیرد بنابر توافقاتی که حاصل شد حدود ۸۷۰۰ واحد برنامهریزی شده که از سوی بنیاد مسکن به اجرا میرسد که هر کدام از این سازمانها بخشی از این واحدها را تأمین میکنند.
معاون امور مسکن و ساختمان تغییر سقف تسهیلات خرید مسکن، نوسازی و بهسازی بافت فرسوده و بافت روستایی، افزایش تولید مسکن از دیگر جزییات طرح جامع مسکن اعلام کرد و گفت: موارد مذکور از سال گذشته به اجرا رسیدهاند و افزایش تسهیلات مسکن از ۳۰ میلیون به ۸۰ میلیون تومان از مواردی است که از محل استمهال بازگشت خط اعتباری مسکن مهر انجام شده است و میتواند در کنار پسانداز، به خرید مسکن کمک کند. وی ادامه داد: نخستین اقدام دولت هم تصویب وام 50 میلیون تومانی برای بافت فرسوده بود که در سال گذشته عملیاتی شد و در این راستا ساخت سالانه ۳۰۰ هزار واحد در بافت فرسوده به مدت شش سال پیشبینی شده است که نرخ سود آن ۹ درصد از نرخ سود تسهیلات عمومی پایینتر است. همچنین در دو ماهه ابتدایی امسال ۳۵ هزار قرارداد ساخت در بانکها منعقد شده است که این میتواند به نوسازی بافت فرسوده سرعت بخشد.
طرح جامع مسکن براساس نیاز روز قابل تغییر است
سندی که روز گذشته رو نمایی شد نخستین طرح جامع مسکن کشور نبوده و در دهه 80 و در زمان وزارت عبدالعلیزاده هم طرح جامعی برای مسکن تدوین شد اما به اجرا درنیامد. حال این سوال پیش میآید که با توجه به هزینه قابلتوجه دولت برای تنظیم این طرح، چه ضمانتی برای اجرا وجود دارد. فردین یزدانی، مدیر علمی طرح جامع مسکن در نشست خبری روز گذشته با بیان اینکه برای تدوین این طرح وضعیت بازار مسکن در پنج دهه اخیر آسیبشناسی شده است، گفت: مهمترین ویژگی این طرح انعطافپذیری و تغییر آن نسبت به شرایط روز اقتصادی، سیاسی و اجتماعی است و این طرح طوری طراحی شده که قابل انطباق با شرایط روز بازار مسکن باشد.وی با بیان اینکه مرحلهای از تدوین طرح که مهمترین مرحله محسوب میشود مربوط به تأمین زمین است، گفت: وزارت راه و شهرسازی به یک بانک جامع اطلاعاتی زمین نیاز دارد تا تمام طرحها و برنامهها براساس آمار موجود در این بانک اطلاعاتی، اجرایی شود.
یزدانی با اشاره به سهم 56 درصدی زمین در قیمت تمام شده مسکن گفت: درحالیکه در سال 80 سهم زمین از قیمت تمام شده مسکن چیزی حدود 40درصد بود در سال 91 این رقم به 56 درصد افزایش یافته است. اگر سوداگری در بخش زمین مهار نشود تا پنج سال دیگر باید وام 200 میلیون تومانی را جایگزین وام 80 میلیون تومانی کنیم.
سود 25 درصد لیزینگ را قبول نداریم
یکی از موارد طرح شده در سند چشم اندار مسکن تنوع ابزارهای مالی برای خرید است که لیزینگ هم یکی از روشهای خرید مسکن محسوب میشود و چندی پیش هم وزارت راه و شهرسازی از موافقت شورای پول و اعتبار و بانک مرکزی از اجرای این طرح و فعالیت لیزینگها در حوزه مسکن خبر داد. مظاهریان در این باره گفت: قطعاً لیزینگ مسکن که یکی از روشهای خرید است در طرح جامع مسکن پیشبینی شده است اما همواره باید به این نکته توجه داشته باشیم که لیزینگ تسهیلات گرانقیمتی است و اقشار کمدرآمد و متوسط رو به پایین نمیتوانند از طریق این روش خانهدار شوند.
همچنین علی چگینی، مدیرکل دفتر برنامهریزی و اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی در نشست روز گذشته با اشاره به سود 25 درصدی اقساط لیزینگ مورد تقاضای شرکتهای لیزینگی بود، اظهار کرد: قطعاً طرح لیزینگ با این نرخ سود قابل اجرا نیست و و وزارت راهوشهرسازی با این نرخ موافقت نمیکند، البته هنوز نرخ سود مشخص نیست و جزییات آن باید توسط شورای پول و اعتبار اعلام شود.