آسمان اقتصاد ایران ستاره هایش را خواهد یافت

موضوع لغو تحریم ها در ایران موضوعی جدید نیست، اما این اتفاق، زمینه را برای انواع حدس و گمان های اقتصادی آماده کرده است. عده ای معتقدند شرایط و بحران های منطقه ای سرعت حرکت ایران در مسیر توسعه را کاهش می دهد و برخی دیگر معتقدند ایران از دوران لغو تحریم ها و پس از تصویب برجام تفاوت هایی محسوس و البته مثبت تجربه کرده است.

در این میان مخالفان و موافقان برجام هم سخنانی شنیدنی دارند. با وجود تمام این اظهارات که در برخی موارد کاملا ضد و نقیض هستند نکته ای که غیرقابل انکار به نظر می رسد، اهمیت خروج ایران از تحریم ها و حضور این کشور در جمع کشورهای رو به رشد است. در واقع این موضوع قابل چشم پوشی نیست که ایران در طول سال های تحریم مجال رشد چندانی نداشت و امیدی برای تغییرات اقتصادی این کشور به چشم نمی خورد.

اکنون در شرایط پساتحریم، تماشاچیان پرتعدادی در دو سوی میدان مخالفان و موافقان نشسته اند که به دنبال نتایج این توافق تاریخی هستند. اگر پیش بینی های بانک جهانی و صندوق بین المللی پول را با نظرات کارشناسان اقتصادی تطابق دهیم به نتایجی جالب دست خواهیم یافت.

توسعه صنایع اسم رمز موفقیت

نشریه بلومبرگ با اشاره به فضای پساتحریم در ایران به اهمیت صنایع در این کشور اشاره می کند. براساس نظر کارشناسان اقتصادی این نشریه، صنایع مهم ایران، مانند صنعت فولاد، کارکردی مهم در رشد اقتصادی این کشور خواهند داشت.

این نشریه ضمن تاکید بر تمرکز در صنایع استانی می نویسد: صنایع در ایران پتانسیل های رشد قابل توجهی دارند. برخی استان ها مانند اصفهان این ظرفیت را دارند تا با توسعه تولید فولاد، نرخ بهره وری اقتصادی خود را افزایش دهند.

اما چرا این رشد بهره وری مهم است؟ صنایعی مثل صنعت فولاد در حکم زیربنا و اسکلت اقتصاد بلند مدت هر کشور هستند. با توسعه این صنعت بسیاری از صنایع وابسته نیز پررنگ تر از گذشته خواهند شد، نرخ ایجاد اشتغال افزایش خواهد یافت، توان صادراتی ایران بالاتر خواهد رفت و نیاز به واردات برخی اقلام نیز کاهش قابل توجهی را تجربه می کند. مجموعه این عوامل باعث شده توجه به توسعه زیرساخت های تولیدی و سرمایه گذاری در برخی صنایع مهم ایران بیش از گذشته مورد توجه باشد.

مسئله مهم در توسعه زیرساخت های صنایع تدوین برنامه های بلند مدت اقتصادی است؛ برنامه هایی که مشخص می کنند بودجه مورد نیاز برای هر بخش چه میزان است؟ این برنامه، به شکل گیری نقشه توسعه پایدار در کشور کمک خواهد کرد. درواقع کاهش میزان هزینه ها، افزایش بهره وری، تبدیل شدن به هاب منطقه، بالا بردن توان صادراتی و تعیین نرخی مشخص برای همکاری های مشترک بین الملل در راستای رسیدن به جایگاه توسعه پایدار از مهم ترین دستاوردهای توجه به بخش صنایع است.

اهمیت ثانویه تمرکز بر صنایع فولاد، هم افزایی هر چه بیشتر تولید و صادرات این بخش در کنار تعالی بخش انرژی و صادرات نفتی است. در شرایطی که ایران هنوز در تامین زیرساخت های صادرات غیر نفتی کاستی هایی دارد، می توان امیدوار بود با افزایش ظرفیت صادرات فولاد و صنایع وابسته، مسیر رشد صنایع غیر نفتی نیز هموار تر شود.

نشریه مطالعات خاورمیانه تلاش کرده درگزارش خود، نگاهی منطقی تر به وضعیت اقتصادی ایران طی سال جاری میلادی و سال پیش رو داشته باشد؛ نگاهی که با حداقل سوگیری به بررسی وضعیت اقتصادی ایران می پردازد.

در بخشی از این مقاله می خوانیم؛ پیش بینی رشد اقتصادی ایران همانقدر که ساده است، دشوار هم هست. به عبارت دیگر خروج ایران از شرایط سخت تحریم، گسترش مناسبات اقتصادی، سیاسی، تجاری و منطقه ای چشم اندازهای خوش بینانه و مثبتی هستند که از این پس، پیش روی ایرانیان قرار دارد. اما از سوی دیگر کاهش قیمت نفت، مسائل منطقه ای و برخی بحران ها، مانند بحران های یمن و سوریه مسائلی هستند که نمی توان نادیده گرفت.

با این وجود نگاهی به گزارش های صندوق بین المللی پول و بانک جهانی، آینده ای امیدوارانه از آینده اقتصادی ایران برای مخاطبان ترسیم می کند. به ویژه با در نظر داشتن این مسئله که پیش از این نیز، پیش بینی هایی در خصوص افزایش رشد اقتصادی درمنطقه آسیا و شمال آفریقا وجود داشت.

اما تحقق این پیش بینی ها چندان ساده نیست و برای ارتقای سطح تولید و صادرات به برخی عوامل مهم نیاز است؛ عواملی که زیرساختی و مهم محسوب می شوند و می توان با تکیه بر آنها اقتصاد یک یا چند دهه بعد را ساخت.

شاید یکی از راه حل های مهم برای موفقیت ایران در عرصه تجارت جهانی حفظ و افزایش مناسبات دیپلماتیک باشد. اگر ایران قصد دارد در بخش اقتصاد خصوصی نیز موفق عمل کند، بهتر است نیم نگاهی هم به توسعه فضاهایی برای تجارت آزاد داشته باشد. دسترسی ایران به خلیج فارس و موقعیت استراتژیک این کشور در مرزهای خاکی از نکات مثبتی است که می تواند روند ترانزیت کالا به سایر کشورهای منطقه را بهبود  بخشد.