در حالی که شش سال از واگذاری سهام عدالت به مردم میگذرد، هماکنون این سهام تنها یک برگه کاغذی بوده و هر از چند گاهی خبر آزادسازی آن از طریق بورس مطرح میشود. درحالی که سهام عدالت به نام مردم است، آنها هیچ دخالتی در مدیریت و همچنین استفاده از ارزش آن را ندارند و تعداد معدودی در کشور شرکتهای سهام عدالت را مدیریت میکنند. این در حالی است که هماکنون سهام عدالت بزرگترین سبد سهام با ارزش حدود 96 هزار میلیارد تومان است.
بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند، مدیریت خریدوفروش سهام عدالت از راه صندوق سرمایهگذاری قابل معامله (ETF) به شفافیت در معاملات سهام عدالت منتهی میشود. استفاده از ساختار صندوق سرمایهگذاری قابل معامله یک روش تخصصی برای مدیریت آزادسازی معاملات سهام عدالت است که بر این اساس، معادل ارزش داراییهای سهام به این صندوق واریز میشود. در صندوق سرمایهگذاری قابل معامله (ETF) هر شخصی دارای یک واحد قابل معامله است که بر این اساس اگر دولت حدود 36 هزار میلیارد تومان از 96 هزار میلیارد تومان ارزش پرتفوی سهام عدالت را برداشت کند، مانده آن در صندوق (ETF) به سهامداران تعلق میگیرد.
پرداخت اقساط سهام عدالت توسط مردم
در این رابطه روز گذشته مـیرعـلی اشرف عبدالله پوری حـسـیـنی، رییس سـازمان خـصـوصیسازی گفت: براساس قانون اقساط سهام عدالت از محل سود آن تسویه میشود و اگر تا پایان سال 94 این اقساط پرداخت نشود، باید باقیمانده را مردم پرداخت کنند یا اینکه بخشی از سهام عدالت را که پول آن پرداخت شده آزادسازی شود. وی گفت: تعداد مشمولان سهام عدالت در حال حاضر از 42 به 49 میلیون نفر افزایش یافته است. وی درخصوص روند اجرای سهام عدالت، گفت: به موجب قانون تعداد سهام عدالت واگذار شده در قالب سهام 61 شرکت دولتی در حال افزایش به 49 میلیون نفر است.
به گفته وی، وجود برخی ابهامات و همچنین سوءاستفادهها، وزارت اقتصاد را بر آن داشت تا لایحهای برای ساماندهی طرح سهام عدالت تنظیم کند. وی اضافه کرد: کسانی هم که ممکن است برگههای سهام خود را گم کرده باشند، نگران نباشند چون همه اطلاعات مشمولان سهام عدالت را داریم و آنها را سهامدار عدالت میشناسیم. رییس کل سازمان خصوصیسازی درباره افرادی که جاماندهاند نیز تصریح کرد: دیگر نمیتوانیم به گذشته برگردیم، هر چند امیدواریم شاید تا حدودی فاصله صفر تا 100 را پر کنیم که باید در دولت تصمیمگیری شود و میتوانیم تا 48 میلیوننفر این ظرفیت را تکمیل کنیم.
سهام عدالت از طریق کارگزاریهای بورس به فروش برسد
محمد قسیم عثمانی، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس نیز درباره آزادسازی معاملات سهام عدالت گفت: دولت در لایحه معاملات سهام عدالت به مدیران صندوقهای سهام اجازه دهد که از طریق کارگزاریهای بورس، سهام عدالت را بیشتر از قیمت پایه تعیین شده، به فروش برسانند. وی درباره موضوع خریدوفروش سهام عدالت گفت: باید پذیرفت یکی از اهداف ارائه سهام عدالت، تقویت اقتصادی خانوارهای ضعیف است؛ بنابراین باید تلاش شود که مردم بتوانند از منافع این سهام استفاده کنند. نماینده مردم بوکان در مجلس ادامه داد: با طراحی مکانیزمی میتوان به مردم این امکان را داد که بخشی از نیازهای مالی خود را با فروش سهام حل کنند، بهطور مثال، به خانواری که در پرداخت اقساط مسکن مهر با مشکل روبهرو شده اجازه داده شود که از محل فروش سهام عدالت بدهی خود را تسویه کند.
فروش سهام عدالت منابع جدیدی برای دولت ایجاد میکند
در همین حال، محمدرضا پورابراهیمی داورانی، نایب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس از تهیه پیشنویس لایحه دولت برای آزادسازی سهام عدالت خبر داد. وی افزود: در حالی که دولت با کمبود بودجه عمرانی روبهرو است، میتوانیم با فروش سهم دولت در طرح سهام عدالت، منابع جدیدی برای این طرحها ایجاد کنیم. پورابراهیمی اظهار کرد: 36هزار میلیارد تومان از سهام عدالت متعلق به دولت و 60 هزار میلیارد تومان هم متعلق به مردم است و با اجرای طرح آزادسازی سهام عدالت و فروش سهم دولت که معادل دو برابر بودجه عمرانی است، منابع جدیدی برای دولت ایجاد میشود. نایب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس، قیمت پیشبینی شده برای هر برگه سهام عدالت را یک تا یک و نیم میلیون تومان اعلام و تاکید کرد: مجلس، خود نیز طرحی برای آزادسازی سهام عدالت دارد.