آزادراه تهران- شمال 6 سال دیگر

دولت یازدهم هم برای آزادراه طلسم شده تهران- شمال تعیین تکلیف کرد، آزادراهی که کلنگ آن در 19 آذر سال 75 به زمین خورد و قرار شد وزارت راه و شهرسازی و بنیاد مستضعفان پنجشنبه گذشته 29 آبان سومین رستاخیز را برای ساخت و تکمیل آزادراه تهران- شمال شروع کنند. سه شخصیت اجرایی کشور؛ معاون اول رییس‌جمهور، وزیر راه و شهرسازی و رییس بنیاد مستضعفان پنجشنبه گذشته صبح روز غیر‌کاری خود را با بازدید از قطعه یک آزادراه تهران- شمال شروع کردند و قبل از بازدید جلسه‌ای با حضور سایر مقامات و افراد اجرایی این پروژه برگزار شد که در آن جلسه سرنوشت آزادراهی را که مراحل مطالعات، ساخت و اجرایش 40 سال به طول انجامیده، مشخص کردند.

طبق توافق نهایی وزارت راه و شهرسازی به‌عنوان متولی، با بنیاد مستضعفان به‌عنوان مجری ساخت، ساخت قطعه یک آزادراه به طول 32 کیلومتر در اولویت قرار می‌گیرد و قطعه چهار هم که در دولت قبل زودتر از موعد افتتاح شده، به اتمام می‌رسد و همزمان تعریض جاده چالوس در دست اقدام قرار می‌گیرد.

افتتاح قطعه یک تا دو سال دیگر

مطالعات اولیه ساخت آزادراه تهران- شمال، از سال 53 شروع شد و سه سال بعد یک شرکت فرانسوی برای ساخت این پروژه اعلام آمادگی کرد و طبق برنامه‌ای که ارائه داده بود، مسیر آزادراه تهران- شمال پنج ساله ساخته می‌شد، اما به هر دلیلی ساخت این پروژه و انتخاب پیمانکار تا سال 75 به تاخیر افتاد وبا رد پیمانکاران فرانسوی و پیمانکار ایرانی سازنده اکباتان، بنیاد مستضعفان برای ساخت آزادراه تهران- شمال انتخاب شد.

بنیاد در آن زمان قرار بود آزادراه تهران- شمال را هفت ساله به ازای 10 میلیون‌مترمربع از اراضی حاشیه آزادراه تهران- شمال به‌صورت امانی و دریافت عوارضی 10 ساله، به وزارت راه و ترابری تحویل دهد. اما بنیاد در مدت این سال‌ها به دلایل متعددی از جمله تغییر مدیریتی، اختلافات نمایندگان وقت استان مازندران و وزیر وقت راه و ترابری، بنیاد مستضعفان بر سر زمین‌هایی که در اختیار بنیاد در این منطقه قرار گرفته بود، پروژه تعطیل شد.

در نهایت، در سال 80 قرارداد وزارت راه و ترابری با بنیاد تغییر کرد، اما این تغییر قرارداد هم نتوانست بر تسریع ساخت آزادراه کمکی کند و بخشی از کار هم به چینی‌ها سپرده شد تا اینکه نیکزاد، وزیرراه و شهرسازی دولت گذشته از تحویل آزادراه تهران- شمال تا پایان سال 92 خبر داد و در زمان وزارت خود قطعه 4 را به افتتاح رساند که البته آخوندی اعلام کرد، این قطعه با پیشرفت 93 درصدی و زودتر از موعد به افتتاح رسیده که باید ساخت آن ادامه پیدا کند. حال پس از اینکه هشت وزیر نتوانستند سرنوشت شیرینی برای این پروژه رقم بزنند، این بار آخوندی سرنوشت جدیدی برای این آزادراه نوشت.

براساس گفته عباس آخوندی، در جلسه روز پنجشنبه، آزادراه تهران- شمال سه دوره حیات داشته که برای بار سوم این پروژه با رستاخیز جدید مواجه شده است. وی با بیان نقشه راه ساخت این آزادراه گفت: در حال حاضر، قطعه یک آزادراه تهران- شمال پیشرفت فیزیکی 3/47 درصدی دارد که بنیاد مستضعفان تعهد داده این قطعه را در مدت دو سال به بهره‌برداری برساند. همزمان با ساخت قطعه یک، جاده چالوس هم تعریض و ساماندهی می‌شود و قطعه چهار هم تکمیل خواهد شد.

وی با تاکید بر اینکه قطعات دو و سه حذف نمی‌شوند، گفت: قرار بر این نیست که قطعات دو و سه ساخته نشوند و همزمان با اجرای قطعات یک و چهار و تعریض جاده چالوس، قطعات سه و دو هم ساخته می‌شوند. آخوندی با اشاره به هزینه ساخت این آزاد‌راه گفت: ساخت آزادراه به اعتبار 10 هزار میلیارد تومانی نیاز دارد که طبق برآوردهای انجام شده قطعه یک آزادراه اعتبار هزار میلیاردی، قطعات دو و سه اعتبارات هشت هزار و 500 میلیارد تومانی و قطعه چهار سرمایه‌گذاری 30 میلیاردی می‌خواهد. البته این هزینه‌ها به غیر‌از هزینه‌های تعریض جاده چالوس است.

ساخت آزادراه با پیمانکاران ایرانی

پای چینی‌ها به آزادراه تهران- شمال از سال 80 در زمان وزارت حجتی باز شد و تا به امروز هم چینی‌ها در کارگاه‌های حاشیه آزادراه حضور دارند، اما محمد سعیدی‌کیا در این جلسه از حضور پیمانکاران ایرانی خبر داد و گفت: چینی‌ها تا زمان اتمام قراردادشان در این پروژه مشارکت خواهند داشت و ادامه کار با پیمانکاران ایرانی انجام خواهد شد.

همچنین علی نورزاد، معاون وزیر راه وشهرسازی با بیان اینکه ساخت و بهسازی قطعات دو و سه تا چهارسال دیگر به اتمام می‌رسد، گفت: همزمان با تکمیل قطعات یک و چهار ساخت قطعات سه و چهارهم شروع می‌شود که طبق برنامه‌های ما بهسازی قطعات دو وسه در چهار سال آینده به اتمام می‌رسد. وی ادامه داد: طول یک آزادراه تهران - شمال به طول 32 کیلومتر در حال حاضر پیشرفت 3/47 درصدی دارد در این قطعه 36 دستگاه تونل ساخته می‌شود که طول آن به 29/5 کیلومتر می‌رسد، همچنین این قطعه 22 پل بزرگ دارد که سه کیلومتر از مسیر را تشکیل می‌دهد. بنابراین طبق گفته فرزاد و آخوندی، آزادراه تهران-شمال باید تا 6 سال دیگر به طور کامل به بهره برداری برسد.

مشخصات فنی آزاد راه تهران-شمال

آزاد راه تهران- شمال، بخشی از کریدور شمال و جنوب است که ارتباط کشورهای آسیای جنوب شرقی را با اروپا از طریق ایران و جمهوری‌های فدراتیو روسیه برقرار می‌کند. توسعه صنعت گردشگری و ایجاد زمینه توسعه پایدار منطقه شمال کشور از جمله پیامدهای احداث این آزاد راه است. آزاد راه تهران-شمال با کوتاه‌کردن فاصله تهران-‌چالوس از حدود 200 به 121 کیلومتر، زمان مسافرت را از 4/5 ساعت به 1/5ساعت کاهش خواهد داد.

طی مسیر در مناطق دشت و هموار آزاد راه معادل 20، در قسمت‌های تپه ماهور 100 و در بخش‌های کوهستانی 80کیلومتر در ساعت در نظر گرفته شده است که میانگین سرعت در طول آزاد راه رقمی برابر با 88کیلومتر در ساعت است. تونل‌های دو قلوی تالون در آزادراه تهران- شمال به طول حدود 5000 متر و البرز به طول حدود 6300متر از بلند‌ترین تونل‌های دنیا و بزرگ‌ترین تونل خاورمیانه محسوب می‌شود.

تونل البرز به طول تقریبی 6300 متر طولانی‌ترین تونل در پروژه آزاد راه تهران-شمال است و تونل تالون به طول تقریبی 5000 متر است و تونل اکتشافی آن به روش حفاری شده و احداث تونل‌های اصلی با استفاده از اطلاعات زمین‌شناسی تونل‌های اکتشافی و از طریق دسترسی‌های کمکی به تونل‌های اصلی از چند جبهه کاری انجام خواهد شد.